Allah Hz. Adəmdən əvvəl mələkləri və cinləri yaratmışdı. Onlar Allahı vəsf və mədh etməklə təsbih edirdilər. Allah sonra ilk insan olan Hz. Adəmi yaratdı və mələklərə ona səcdə etmələrini əmr etdi. Mələklər Allahın əmrinə qəlbən itaət edərək Hz. Adəmə səcdə etdilər. Lakin mələklər arasında yer alan və cinlərdən olan İblis Allahın bu əmrinə qarşı çıxaraq Ona üsyan etdi. Çünki İblis özünün Hz. Adəmdən daha üstün olduğuna inanırdı. İblis bu təkəbbürünə görə ondan “Ey İblis! Sənə mənim Özəlimlə yaratdığıma səcdə etməyə nə mane oldu? Təkəbbür göstərdin, yoxsa özünü yuxarı tutdun?” (Səd surəsi, 75) soruşan Allaha belə cavab vermişdi:
“Mən ondan daha xeyirliyəm. Çünki Sən məni oddan, onu isə palçıqdan yaratmısan!” (Səd surəsi, 76)
Allahın əmri qarşısında belə itaətsizliyə cürət edən İblis Allah tərəfindən lənətlənmiş və o, əbədi cəhənnəm əzabına layiq görülmüşdür. İblisin Allaha qarşı çıxmasına səbəb olan amil onun “təkəbbürü” və ya başqa sözlə desək, “özünü üstün hesab etməsi” idi. İblisin həmin lovğalığını ortaya çıxaran ən böyük səbəb onun nəfsində gizlədiyi bir xüsusiyyət idi - “ənaniyyət”, “təkəbbür”...
Ərəb dilindəki “ənaniyyət” termini “mən” mənasında olan “ənə” sözündən əmələ gəlmişdir. Bir insanın özünə sərbəst şəkildə mənlik hissi verməsi, həm özünün, həm də ətrafında olanların varlığının Allahdan heç bir asılılığının olmamasını iddia etməsi onun öz hərəkət və davranışlarını, baxışlarını və fikirlərini həmin düşüncə əsasında formalaşdırıb tənzimləməsi deməkdir. Təkəbbür də ənaniyyətin təzahürlərindən biridir.
Əgər bir insan həyatda bircə dəfə də olsa özünü mühüm şəxs kimi hiss edərsə, həmin insan Allahın ona verdiyi imkan və xüsusiyyətlər sayəsində qısa müddət ərzində təkəbbürlülük psixologiyasına düşər. Belə bir insan özünü hər zaman ön planda, ən yüksək mövqedə görməyə və göstərməyə başlayar. Quranın ifadəsi ilə desək, belə azğın vəziyyətdə olan insan özünə tanrılıq xüsusiyyəti vermiş olur.
