


Akarlar

Evlerde, özellikle de halılarda yaşayan akarlar. |
Akar ya da mayt olarak adlandırdığımız canlı, herhangi bir böcekten
daha farklı özellikler taşımayan, son derece detaylı ve kompleks bir
yapıya sahip olan, ama buna rağmen yine de ancak mikroskopla fark
edilebilen bir mikro canlıdır. Yaşadığımız evin her yanında, yattığımız
yatakta, yerdeki halıda, soluduğumuz havada kısacası yaşamımızı geçirdiğimiz
her yerde bulunmaktadır. 5 ile 50 mikron arası boyutlarında olan bu
canlıları çıplak gözle göremeyiz.
Bu canlılar ölü deri hücreleri ve kabukları ile beslenirler. Bu nedenle
insanların yaşadığı ortamlarda bulunur ve insan aktiviteleri ile çevreye
yayılır, hareket ederler. Beslenme malzemelerinin toplandığı yerler
ise genellikle yataklar, minderler, mobilyalar ve halılardır.
Normal şartlarda bu ilginç görünüşlü varlıkları görüp fark edebilmeyi
istemezsiniz. Çevrenizde o kadar fazla sayıdadırlar ki, yattığınız
yatakta bile, ne kadar temiz olursa olsun, ortalama 10,000 tane akar
bulunmaktadır. Bu canlılar ürettikleri proteine karşı alerjiniz olmadığınız
sürece size zarar vermezler; ısırmaz, sokmaz, hastalık bulaştırmazlar.
Ancak bazı canlılar için zararlıdırlar. Öyle ki, parazit olarak içinde
yaşadığı bir arı topluluğunu, arıların üstteki ölü derilerini delerek
ve vücut sularını emerek ortadan kaldırabilirler. Bunun gibi pek çok
böcek, hayvan ve bitkiye zarar verebilirler. Böcek akarları, böceğin
ölümüne veya hastalanmasına sebep olurlar ama aynı zamanda meydana
getirdikleri atıklarla toprağın verimini büyük ölçüde artırırlar.
Bazıları ise birtakım canlıların asalaklarıdır. Bazı hayvanların kulak
kanallarında, akciğerlerinde ve bağırsaklarında yaşarlar. Dolayısıyla
akarlar farklı ortamlarda ve insan dışında farklı canlılarla da yaşayabilirler.
Everest Dağı’nın 5,000 metre yükseklikteki yamaçlarında yaşayabildikleri
gibi, Kuzey Pasifik Okyanusunun 5,200 metre derinliklerinde de yaşayabilmektedirler.
Bunun dışında akarlar kaplıcalar, mağaralar, çöller ve tundralar
da dahil olmak üzere pek çok yerde bulunabilirler. 10 metre derinlikteki
madenlerde, soğuk ve termik kaynaklarda 500oC kadar yüksek
ısıya sahip olan yer altı sularında, havuz ve göllerde yaşayabilirler.
Farklı ortamlarda yaşayabilen bu farklı türlerinin sayısının 500,000’den
fazla olduğu hesaplanmıştır.
Akarlar su içmezler ama havadan ve ortamdan aldıkları nemi emerler.
Bu nedenle bulundukları çevredeki nem onlar için önemlidir. %70-80
gibi oldukça yüksek orandaki nemden yaklaşık 27oC sıcaklıktan
hoşlanırlar.
|