Proteinin Paketlenmesindeki Mucize

Hücrenin içindeki bilgi derleme hızının bilgisayarlardan milyarlarca defa daha süratli olduğunu biliyor musunuz?

'…Göklerde ve yerde zerre ağırlığınca hiçbirşey O'ndan uzak (saklı) kalmaz. Bundan daha küçük olanı da, daha büyük olanı da, istisnasız, mutlaka apaçık bir kitapta (yazılı)dır.' (Sebe Suresi, 3)

İnsan hücrelerinde üretilen proteinlerin müthiş bir işlem hızına sahip olması, bilim adamlarının onyıllardır ilgisini çekiyor. Son yapılan bir çalışmada, protein katlanmasını sanal ortamda inceleyebilmeyi hedefleyen bilim adamları, bu katlanmayı aşama aşama modellediler ve işlemleri gerçekleştirecek bir bilgisayar ağı kurdular. Ancak protein katlanmasında gerçekleşen işlemler o kadar fazlaydı ki, bunu tam anlamıyla simülasyona yansıtabilmek için tam 30.000 bilgisayar gerekli oldu.

Bir protein, hücre içinde belli aminoasit türlerinin belli sırayla ucuca eklenmesiyle oluşur. Aminoasitler bir zinciri meydana getiren halkalar gibidir. Ancak ortaya çıkan protein basit bir zincir gibi değildir, çünkü aminoasitler 20 farklı çeşitte bulunur. Belli bir proteinin oluşması için belli türdeki aminoasitler, belli bir sırayla dizilmelidir. Bir proteindeki aminoasit sayısı 5 ila 2000 arasında değişir. Sonuçta ortaya çıkan aminoasit zincirleri, yani proteinler, üç boyutlu ortamda kendilerine has bir şekilde forma girerler. Bu biyolojik olaya protein katlanması adı verilir. İnsan vücudunda yaklaşık 10.000 tür protein bulunur ve bunların her birinin formu farklı şekildedir. Bir protein ancak sahip olduğu form sayesinde işlevini görebilir. Bu yüzden aminoasit dizilimindeki en ufak bir hata, önemli hastalıklara hatta ölüme yol açabilir.

Bu tür hastalıkları önleyebilmek için, protein katlanmasının detaylarının açığa çıkarılması gerektiğini düşünen bilim adamları, labarotuvarda bu olayı doğada olduğu şekliyle inceleme şansına sahip olamıyorlar. Çünkü vücudumuzdaki protein katlanması, saniyenin milyonda birinde gerçekleşen müthiş hızlı bir süreç.

geri