HAZRETİ MUHAMMED
Peygamberimizin Güzel Ahlakı
Peygamberimiz (sav)'in çok güzel bir ahlaka sahip
olduğunu Allah Kuran'da bildirmiş ve şöyle buyurmuştur:
Nun. Kaleme ve satır satır yazdıklarına
andolsun. Sen, Rabbinin nimetiyle bir mecnun değilsin. Gerçekten
senin için kesintisi olmayan bir ecir vardır. Ve şüphesiz sen, pek
büyük bir ahlak üzerindesin. Artık yakında göreceksin ve onlar da
görecekler. Sizden, hanginizin 'fitneye tutulup-çıldırdığını'. Elbette
senin Rabbin, kimin Kendi yolundan şaşırıp-saptığını daha iyi bilendir;
ve kimin hidayete erdiğini de daha iyi bilendir. (Kalem Suresi,
1-7)
Allah bu ayette ayrıca Peygamberimiz (sav) için
kesintisi olmayan bir ecir olduğunu bildirmiştir. Bu, Hz. Muhammed
(sav)'in daima güzel ahlak gösterdiğini, takvadan hiçbir zaman ayrılmadığını
gösteren bir bilgidir.
Peygamberimiz (sav)'in de "İmanın
kemali, güzel ahlakladır"4 sözleriyle belirttiği
gibi, imanın en önemli alametlerinden biri güzel ahlaktır. Bu nedenle
güzel ahlakın en güzel örneklerini öğrenmek ve uygulamak önemli
bir ibadettir.
Bu bölümde, Peygamber Efendimizin Kuran'da zikredilen
güzel ahlak özelliklerinden bazılarına yer verilecektir.
PEYGAMBERİMİZ (SAV) SADECE
KENDİSİNE VAHYOLUNANA UYMUŞTUR
Peygamberimiz (sav)'in Kuran'da da çok kereler
zikredilen en önemli özelliklerinden biri, sadece Allah'ın indirdiğine
uyması, insanların rızasını gözetmeden, insanlardan çekinmeden sadece
Allah'ın bildirdiklerini yapmasıdır. Hatta, çağdaşı olan müşrikler
ve diğer dinlerin mensupları Peygamberimiz (sav)'den kendi çıkarlarına
uygun hükümler getirmesini istemişlerdir. Bu kişiler sayıca ve kuvvetçe
daha üstün konumda olmalarına rağmen, Peygamberimiz (sav) Kuran'ı
ve Allah'ın hükümlerini daima büyük bir titizlik ve kararlılıkla
korumuştur. Bir ayette Allah, Peygamberimiz (sav)'in bu insanların
ısrarlarına nasıl karşılık verdiğini bizlere şöyle haber vermektedir:
Onlara ayetlerimiz apaçık belgeler
olarak okunduğunda, Bizimle karşılaşmayı ummayanlar, derler ki:
"Bundan başka bir Kur'an getir veya onu değiştir." De ki: "Benim
onu kendi nefsimin bir öngörmesi olarak değiştirmem benim için olacak
şey değildir. Ben, yalnızca bana vahyolunana uyarım. Eğer Rabbime
isyan edersem, gerçekten ben, büyük günün azabından korkarım." De
ki: "Eğer Allah dileseydi, onu size okumazdım ve onu size bildirmezdi.
Ben ondan önce sizin içinizde bir ömür sürdüm. Siz yine de akıl
erdirmeyecek misiniz?" (Yunus Suresi, 15-16)
İşte bunlar, Allah'ın ayetleridir;
onları sana bir hak olarak okuyoruz. Sen de gönderilen elçilerdensin.
(Bakara Suresi, 252)
Allah, kavminin bu tavırlarına karşılık Peygamberimiz
(sav)'i birçok ayetiyle uyarmıştır. Örneğin Maide Suresi'nde şöyle
buyrulur:
Sana da (Ey Muhammed,) önündeki
kitap(lar)ı doğrulayıcı ve ona 'bir şahid-gözetleyici' olarak Kitab'ı
(Kur'an'ı) indirdik. Öyleyse aralarında
Allah'ın indirdiğiyle hükmet ve sana gelen haktan sapıp onların
heva (istek ve tutku)larına uyma. Sizden her biriniz için bir şeriat
ve bir yol-yöntem kıldık. Eğer Allah dileseydi, sizi bir tek ümmet
kılardı; ancak (bu,) verdikleriyle sizi denemesi içindir. Artık
hayırlarda yarışınız. Tümünüzün dönüşü Allah'adır. Hakkında anlaşmazlığa
düştüğünüz şeyleri size haber verecektir. Aralarında Allah'ın indirdiğiyle
hükmet ve onların hevalarına uyma. Allah'ın sana indirdiklerinin
bir kısmından seni şaşırtmamaları için diye onlardan sakın. Şayet
yüz çevirirlerse, bil ki, Allah bir kısım günahları nedeniyle onlara
bir musibeti tattırmak istemektedir. Şüphesiz, insanların çoğu fasıklardır.
(Maide Suresi, 48-49)
Peygamberimiz (sav) de Allah'ın kendisine indirdiğinden
başkasına uymayacağını büyük bir kararlılıkla kavmine tekrarlamıştır.
Peygamberimiz (sav)'in bu üstün ahlakını haber veren bir ayet şöyledir:
Hamid Aytaç. Celi Sülüs Levha. Hadis-i
şerifte; "Hz. Peygamber, insanların en hayırlısı insanların
faydalı olanıdır" buyrulmuştur. |
De ki: "Size Allah'ın hazineleri yanımdadır
demiyorum, gaybı da bilmiyorum ve ben size bir meleğim de demiyorum.
Ben, bana vahyedilenden başkasına uymam." De ki: "Kör olanla, gören
bir olur mu? Yine de düşünmeyecek misiniz?" (Enam Suresi, 50)
Peygamberimiz (sav)'in, Allah yolunda kararlı ve
sebatlı olması ile hak din, en güzel ve en doğru şekliyle insanlara
bildirilmiştir. İnsanların büyük bir bölümü ile kıyas yapmak Peygamberimiz
(sav)'in bu üstünlüğünün daha da iyi anlaşılmasına vesile olacaktır.
Günümüzde de geçmişte de insanların büyük bir bölümü zaaflara, hırslara,
tutku dolu isteklere sahiptirler. Büyük bir çoğunluğu ise dini kabul
etmelerine rağmen bu zayıflıklarına yenilirler. Zaaf ve tutkularını
terk etmek yerine dinin hükümlerinden tavizler verirler. Örneğin
dostlarının, eşlerinin, akrabalarının ne diyeceğinden çekinerek
dinin bazı hükümlerini yerine getirmezler. Veya dine uymayan bazı
alışkanlıklarını terk edemezler. Bu nedenle, dini kendi çıkarlarına
göre yorumlar, kendilerine uyan hükümlerini kabul eder, diğerlerini
görmezden gelirler.
Peygamberimiz (sav) ise, bu tür insanların isteklerine
hiçbir zaman taviz vermemiş, Allah'ın indirdiğini hiçbir değişikliğe
uğratmadan, hiç kimsenin çıkarını hesap etmeden, sadece Allah'tan
korkup sakınarak Kuran'ı insanlara tebliğ etmiştir. Allah, Peygamber
Efendimizin bu takva özelliğini Kuran'da şöyle bildirmektedir:
Battığı zaman yıldıza andolsun;
Sahibiniz (arkadaşınız olan peygamber) sapmadı ve azmadı. O, hevadan
(kendi istek, düşünce ve tutkularına göre) konuşmaz. O (söyledikleri),
yalnızca vahyolunmakta olan bir vahiydir. Ona (bu Kuran'ı) üstün
(oldukça çetin) bir güç sahibi (Cebrail) öğretmiştir. (Necm Suresi,
1-5)
Ve bilin ki Allah'ın Resûlü
içinizdedir. Eğer o, size birçok işlerde uysaydı, elbette sıkıntıya
düşerdiniz. Ancak Allah size imanı sevdirdi, onu kalplerinizde süsleyip-çekici
kıldı ve size inkarı, fıskı ve isyanı çirkin gösterdi. İşte onlar,
doğru yolu bulmuş (irşad) olanlardır. (Hucurat Suresi, 7)
Allah'a karşı yalan uydurup iftira
düzenden daha zalim kimdir? İşte bunlar, Rablerine sunulacaklar
ve şahidler: "Rablerine karşı yalan söyleyenler bunlardır" diyecekler.
Haberiniz olsun; Allah'ın laneti zalimlerin üzerinedir. (Hud Suresi,
18)
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN TÜM ALEMLERE ÖRNEK
OLAN TEVEKKÜLÜ
Kuran'da Peygamberimiz (sav)'le ilgili olarak anlatılan
olaylarda onun tevekkülü ve Allah'a teslimiyeti açıkça görülmektedir.
Örneğin Peygamberimiz (sav)'in, Mekke'den çıktıktan sonra arkadaşı
ile birlikte gizlendiği bir mağaradaki sözleri tevekkülünün en güzel
örneklerinden biridir. Ayette şöyle bildirilmektedir:
Siz O'na (peygambere) yardım etmezseniz,
Allah O'na yardım etmiştir. Hani kafirler ikiden biri olarak O'nu
(Mekke'den) çıkarmışlardı; ikisi mağarada olduklarında arkadaşına
şöyle diyordu: "Hüzne kapılma, elbette Allah bizimle beraberdir."
Böylece Allah O'na 'huzur ve güvenlik duygusunu' indirmişti, O'nu
sizin görmediğiniz ordularla desteklemiş, inkara edenlerin de kelimesini
(inkar çağrılarını) alçaltmıştı. Oysa Allah'ın kelimesi, yüce olandır.
Allah üstün ve güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir. (Tevbe Suresi,
40)
Peygamberimiz (sav) hangi koşullarda olursa olsun,
daima Allah'a teslim olmuş, O'nun yarattığı herşeyde bir hayır ve
güzellik olduğunu bilmiştir. Kuran'da Peygamberimiz (sav)'e, kavmine
söylemesi bildirilen şu sözler de bu tevekkülün bir göstergesidir:
Sana iyilik dokunursa, bu onları fenalaştırır,
bir musibet isabet edince ise: "Biz önceden tedbirimizi almıştık"
derler ve sevinç içinde dönüp giderler. De ki: "Allah'ın bizim için
yazdıkları dışında, bize kesinlikle hiçbir şey isabet etmez. O bizim
Mevlamızdır. Ve müminler yalnızca Allah'a tevekkül etmelidirler."
(Tevbe Suresi, 50-51)
Peygamberimiz (sav), tevekkülü ile tüm Müslümanlara
örnek olmuş ve insanın Allah'tan gelecek bir şeyi değiştirmeye asla
güç yetiremeyeceğini şöyle hatırlatmıştır:
"Bir nefse
takdir edilmiş şey mutlaka olur."5
"... Bir şey
isteyince Allah'tan iste. Yardım talep edeceksen Allah'tan yardım
dile. Zira kullar, Allah'ın yazmadığı bir hususta sana faydalı olmak
için biraraya gelseler, bu faydayı yapmaya muktedir olamazlar. Allah'ın
yazmadığı bir zararı sana vermek için biraraya gelseler, buna da
muktedir olamazlar."6
Peygamberimiz (sav)'in sünnetine uyan her müminin
de, musibet gibi görünen olayları onun gibi tevekküllü karşılaması,
herşeyde bir hayır ve güzellik olduğuna iman etmesi gerekir. Şunu
da unutmamak gerekir ki, Allah'ın en takva kullarından biri olan
Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), çok büyük zorluklarla ve şedid
olaylarla denenmiştir.
Herşeyden önce tebliğ yaptığı kavimde her türlü
zorluğu çıkarmaya hazır olan insanlar bulunmaktadır: İki yüzlü davranarak
Peygamberimiz (sav)'e tuzak kurmaya çalışanlar, atalarının dinini
değiştirmeyi kabul etmeyen müşrikler, peygamberden nefislerine uygun
ayet getirmesini isteyenler, Peygamberimiz (sav)'i öldürmek, sürmek
veya tutuklamak isteyenler ve daha birçokları sürekli olarak Peygamberimiz
(sav)'e zorluk çıkarmaya çalışmışlardır.
Peygamberimiz (sav) inkarcıların bu tavırlarına
daima sabretmiş, büyük bir kararlılıkla Allah'ın dinini tebliğ etmiş
ve Müslümanları tehlikelerden koruyarak onları Kuran ile eğitmiştir.
Onun bu azminin, başarısının ve cesaretinin temelinde Allah'a olan
güçlü imanı, tevekkülü ve teslimiyeti yatmaktadır. Peygamberimiz
(sav), mağarada olduğu gibi her durumda Allah'ın kendisi ile birlikte
olduğunu bilmiş, her olayı Allah'ın yarattığına ve Rabbimizin herşeyi
en güzel ve en hayırlı şekli ile sonuçlandıracağına iman etmiştir.
Peygamberimiz (sav)'in şu hadis-i şerifi onun herşeyde hayır gören
tevekkülüne bir örnektir:
"Mümin kişinin
durumu ne kadar şaşırtıcıdır. Zira her işi onun için bir hayırdır.
Bu durum, sadece mümine hastır, başkasına değil: Ona memnun olacağı
bir şey gelse şükreder, bu ise hayırdır; bir zarar gelse sabreder,
bu da hayırdır."7
Peygamber Efendimiz bu inancı ile olaylar karşısında
elinden gelen tüm çabayı göstermiş ancak sonucun Allah'a ait olduğunu
her zaman bilerek, O'na dayanıp güvenmiştir. Allah, onun bu güzel
tevekkülü karşısında onu daima güçlü ve başarılı kılmıştır.
Allah, zorluk çıkaranlara karşı Peygamberimiz (sav)'e
tevekkül etmesini bildirmiştir ve Peygamberimiz (sav) de hayatı
boyunca Rabbimizin bu emrine uygun olarak davranmıştır. Ayette şöyle
buyrulur:
"Tamam-kabul" derler. Ama yanından
çıktıkları zaman, onlardan bir grup, karanlıklarda senin söylediğinin
tersini kurarlar. Allah, karanlıklarda kurduklarını yazıyor. Sen
de onlardan yüz çevir ve Allah'a tevekkül et. Vekil olarak Allah
yeter. (Nisa Suresi, 81)
Konu ile ilgili başka bir ayette de şöyle buyrulmaktır.
Hacı Nazif Bey. Kuran'dan bir ayet
yazılı; "Sakın Allah'ı zalimlerin yaptıklarından
habersiz sanma..." (İbrahim Suresi, 42) |
Eğer seninle çekişip-tartışırlarsa,
de ki: "Ben, bana uyanlarla birlikte, kendimi Allah'a teslim ettim."
Ve kitap verilenlerle ümmilere de ki: "Siz de teslim oldunuz mu?"
Eğer teslim oldularsa, gerçekten hidayete ermişlerdir. Fakat yüz
çevirdilerse, artık sana düşen yalnızca tebliğ(etmek)dir. Allah,
kulları hakkıyla görendir. (Al-i İmran Suresi, 20)
Peygamberimiz (sav) bir sözünde ise tevekkül edenlerin
görecekleri karşılığı şöyle bir örnekle açıklamıştır:
"Siz Allah'a
hakkı ile tevekkül etseniz kuşlar gibi rızıklanırdınız. Onlar aç
gider, tok dönerler."8
Müminler için en güzel örnek Peygamberimiz (sav)'in
sözleri ve tavırlarıdır. Bu nedenle, herhangi bir zorlukla, nefsinin
hoşlanmadığı bir durumla karşılaşan her mümin, Kuran ayetlerini,
herşeyi yaratanın Allah olduğunu düşünerek, Peygamber Efendimizin
tevekkülünü örnek almalı, her olayda Allah'ın yarattığı kadere teslim
olduğunu zikretmelidir.
PEYGAMBERİMİZ (SAV) İNSANLARDAN
HİÇBİR KARŞILIK BEKLEMEDEN SADECE ALLAH'IN HOŞNUTLUĞUNU ARAMIŞTIR
İslam dininin en temel özelliklerinden biri, insanın
tüm yaşamını Allah korkusu üzerine bina etmesi ve tüm ibadetlerini
de yalnızca Allah'ın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak için
yapmasıdır. Allah bir ayetinde müminlere "De
ki: "Şüphesiz benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm alemlerin
Rabbi olan Allah'ındır" şeklinde buyurmaktadır. (Enam Suresi,
162)
Kuran'da, "Ancak tevbe edenler,
ıslah edenler, Allah'a sımsıkı sarılanlar ve dinlerini katıksız
olarak Allah için (halis) kılanlar başka; işte onlar mü'minlerle
beraberdirler. Allah mü'minlere büyük bir ecir verecektir" (Nisa
Suresi, 146) ayetiyle de müminlere, dini sadece Allah için, başka
hiçbir amaç katmaksızın yaşamaları emredilmiştir. Bir kimsenin Allah'a
sımsıkı sarılması, Allah'tan başka bir ilah olmadığını bilerek,
hayatını yalnızca O'nu razı etmeye adaması ve her ne olursa olsun
Allah'a olan sadakatinden vazgeçmemesi o kişinin ihlas sahibi olduğunu
gösterir.
İhlas sahibi bir mümin, yaptığı işler ve ibadetlerle
Allah'ın dışında bir başkasının sevgisini, hoşnutluğunu, takdirini,
ilgi ve beğenisini elde etmeye çalışmaz. İhlas sahibi müminlere
en güzel örnek Hz. Muhammed (sav) ve diğer peygamberlerdir.
Peygamber Efendimiz, sadece Allah'ın hoşnutluğunu
aramış, hiçbir çıkar veya dünyevi bir kazanç düşünmeden, hayatı
boyunca Allah'ın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak için
çaba göstermiştir.
De ki: "Ben, buna karşı sizden bir
ücret istemiyorum ve (kendiliğinden) bir yükümlülük getirenlerden
de değilim." (Sad Suresi, 86)
De ki: "Ben sizden bir ücret istemişsem,
artık o sizin olsun. Benim ecrim (ücretim), yalnızca Allah'a aittir.
O, herşeye şahid olandır." (Sebe Suresi, 47)
Sonra birbiri peşi sıra elçilerimizi
gönderdik; her ümmete kendi elçisi geldiğinde, onu yalanladılar.
Böylece biz de onları (yıkıma uğratıp yok etmede) kimini kiminin
izinde yürüttük ve onları (tarihin anlatıp aktardığı) bir olay kıldık.
İman etmeyen kavim için yıkım olsun. Müminun
Suresi, 44)
PEYGAMBERİMİZ
(SAV)'İN ZORLUKLAR KARŞISINDAKİ GÜZEL TAVRI
Hz. Muhammed (sav), peygamberliği boyunca daha
önce de belirtildiği gibi, türlü zorluklarla karşılaşmıştır. Kavminden
inkar edenler ve müşrikler ona karşı son derece incitici sözler
söylemişler, hatta büyücü veya delidir demişler, bazıları da Peygamberimiz
(sav)'i öldürmek dahi istemiş ve bunun için planlar kurmuştur. Buna
rağmen, Peygamberimiz (sav) her kültürden ve karakterden insanı
eğitmeye, onlara Kuran'ı, dolayısıyla güzel ahlakı, güzel tavrı
öğretmeye çalışmıştır.
Kuran ayetlerinde bildirildiği gibi, bazı kişiler
en temel görgü kurallarından dahi habersiz olduğu için Peygamberimiz
(sav) gibi ince düşünceli, üstün ahlaklı bir insana sıkıntı verebileceklerini
düşünmemişlerdir. Peygamberimiz (sav) ise tüm bunlara karşı büyük
bir sabır göstermiş, her durumda Allah'a yönelerek Allah'ın yardımını
istemiş ve müminlere de sabrı ve tevekkülü tavsiye etmiştir.
Allah, Kuran'da Peygamber Efendimize birçok ayeti
ile, inkar edenlerin söylediklerine karşı sabırlı olmasını şöyle
tavsiye etmektedir:
Öyleyse sen, onların dediklerine
karşılık sabret ve Rabbini güneşin doğuşundan önce ve batışından
önce hamd ile tesbih et. (Kaf Suresi, 39)
Onların sözleri seni üzmesin.
Şüphesiz 'izzet ve gücün' tümü Allah'ındır. O, işitendir, bilendir.
(Yunus Suresi, 65)
Andolsun, onların söylemekte
olduklarına karşı senin göğsünün daraldığını biliyoruz. (Hicr Suresi,
97)
Şimdi onların: "Ona bir hazine
indirilmeli veya onunla birlikte bir melek gelmeli değil miydi?"
demeleri dolayısıyla göğsün daralıp sana vahyolunanlardan bir kısmını
terk mi edeceksin? Sen yalnızca bir uyarıcısın. Allah herşeye vekildir.
(Hud Suresi, 12)
Peygamberimiz (sav)'in nelere sabır göstererek
üstün bir ahlak sergilediğini düşünen müminlerin karşılaştıkları
olaylarda kendilerine onu örnek almaları gerekir. Nefislerine ters
düşen en küçük bir olayda ümitsizliğe kapılanlar, en küçük bir itirazda
tahammülsüzlük gösterenler, Allah'ın dinini anlatmaktan vazgeçenler
ya da yaptıkları ticarette başarısız olunca mutsuz olanlar, bu tavırlarının
Allah'ın Kitabı'na ve Peygamberimiz (sav)'in sünnetine uygun olmadığını
bilmelidirler. İman edenler, her olayda sabır gösterip, Allah'ı
vekil tutup O'na hamd ederek, Peygamberimiz (sav) gibi üstün bir
ahlak göstermeli ve Rabbimizin rızasını, rahmetini ve cennetini
ummalıdırlar.
PEYGAMBERİMİZ (SAV) YANINDAKİLERE
DAİMA HOŞGÖRÜLÜ DAVRANMIŞTIR
Daha önce de belirtildiği gibi Peygamberimiz (sav)'in
yanında her karakterden, her düşünceden insan vardı. Ancak Peygamberimiz
(sav) hayatı boyunca her biri ile tek tek ilgilenmiş, her birinin
eksiklerini ve hatalarını düzeltmek için onları uyarmış, temizliklerinden
imanlarına kadar onları her türlü konuda eğitmeye çalışmıştır. Onun
bu şefkatli, hoşgörülü, anlayışlı ve sabırlı tavrı, birçok insanın
kalbinin dine ısınmasına ve Peygamberimiz (sav)'e büyük bir içtenlik
ve sevgi ile bağlanmalarına vesile olmuştur. Allah, Peygamber Efendimizin
çevresindekilere gösterdiği bu güzel tavrını Kuran'da şöyle bildirmektedir:
Allah'tan bir rahmet dolayısıyla,
onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın onlar
çevrenden dağılır giderlerdi. Öyleyse onları bağışla, onlar için
bağışlanma dile… (Al-i İmran Suresi, 159)
G. Mesara Koleksiyonu, Hat, Esma-i
Nebi, Kuran'dan bir ayet; "Biz seni alemler için yalnızca
bir rahmet olarak gönderdik."
(Enbiya Suresi, 107) |
Allah bir başka ayetinde ise Peygamberimiz (sav)'e
çevresindekilere karşı nasıl davranması gerektiğini şöyle bildirmiştir:
Biz onların neler söylediklerini daha
iyi biliriz. Sen onların üzerinde bir zorba değilsin; şu halde,
Benim kesin tehdidimden korkanlara Kur'an ile öğüt ver. (Kaf Suresi,
45)
Peygamberimiz (sav), çevresindekilere dini zor
kullanarak veya şart koşarak kabul ettirmeye çalışmamış her türlü
durumda güzellikle anlatmıştır.
Peygamberimiz (sav) güçlü vicdanı ile ümmetini
her yönüyle sahiplenmiş, onlara her konuda bir velinimet olmuştur.
Bu özelliklerinden dolayı Peygamberimiz (sav) Kuran'ın birçok ayetinde
"sahibiniz" (arkadaş, sıkı dost, sahip) olarak zikredilir. (Sebe
Suresi, 46/Necm Suresi, 2/ Tekvir Suresi, 22)
Peygamberimiz (sav)'in bu vicdanlı tavrını takdir
edip anlayabilen müminler de, onu kendilerine herkesten çok daha
yakın görmüşler ve onu kendi nefislerinden çok daha üstün tutmuşlardır.
Bir ayette Allah bunu şöyle bildirir:
Peygamber, mü'minler için kendi nefislerinden
daha evladır ve onun zevceleri de onların anneleridir… (Ahzap Suresi,
6)
Büyük İslam alimi İmam Gazali, hadis alimlerinden
derlediği bilgiler ile Peygamber Efendimizin çevresindekilere karşı
tutumunu şöyle özetlemiştir:
... Huzurunda oturan herkese
mübarek yüzünden nasibini verir, iltifat buyururdu. Bu yüzden huzurundaki
herkes onun nezdinde kendisinden daha değerlisi olmadığı düşüncesine
kapılırdı. Evet onun oturuşu, dinleyişi, sözleri, güzel latifeleri
ve teveccühü hep nezdinde oturanlar içindi. Bununla birlikte onun
meclisi haya, tevazu ve emniyet meclisiydi.
... Kendilerine ikram ve gönüllerini
hoş tutmak için sahabelerini künyeleri ile çağırır, künyesi olmayanlara
künye bularak onunla hitap ederdi.
Öfkelenmekten
son derece uzak ve bir şeye çabucak rıza gösterendi. İnsanlara karşı
insanların en şefkatlisiydi. Öyle ya, insanların en hayırlısı insanlara
hayrı dokunan, insanların en yararlısı da insanlara faydalı olandır."9
Peygamberimiz (sav)'in çevresindekileri dine bağlayan
ve kalplerini imana ısındıran insan sevgisi, ince düşüncesi ve şefkati,
tüm Müslümanların önemle üzerinde durmaları gereken bir ahlak üstünlüğüdür.
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN TÜM
İNSANLIĞA ÖRNEK ADALETİ
Allah Kuran'da müminlere "Allah
için şahidler olarak adaleti ayakta tutun. (Onlar) ister zengin
olsun, ister fakir olsun; çünkü Allah onlara daha yakındır. Öyleyse
adaletten dönüp heva (tutkuları)nıza uymayın" (Nisa Suresi,
135) şeklinde buyurmaktadır. Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), hem
Müslümanlar arasında verdiği hükümler, hem diğer din, dil, ırk ve
kavimlerden olan kişilere karşı adil ve hoşgörülü tutumu, hem de
Allah'ın ayetinde bildirdiği gibi zengin, fakir ayırmaksızın herkese
eşit davranmasıyla tüm insanlar için çok büyük bir örnektir.
Allah bir ayetinde Resulüne şöyle buyurmaktadır:
Onlar, yalana kulak tutanlardır, haram
yiyicilerdir. Sana gelirlerse aralarında hükmet veya onlardan yüz
çevir. Eğer onlardan yüz çevirecek olursan, sana hiçbir şeyle kesin
olarak zarar veremezler. Aralarında hükmedersen adaletle hükmet.
Şüphesiz, Allah, adaletle hüküm yürütenleri sever. (Maide Suresi,
42)
Peygamberimiz (sav) böylesine zorlu bir kavmin
içinde dahi, Allah'ın emrine uymuş ve hiçbir zaman adaletten taviz
vermemiştir. Daima "Rabbim adaletle davranmayı
emretti…" (Araf Suresi, 29) diyerek her devirde tüm insanlara
örnek olmuştur.
Hz. Muhammed (sav)'in peygamberliği süresince adil
tutumuna örnek teşkil eden birçok olay yaşanmıştır. Peygamberimiz
(sav)'in yaşadığı coğrafyada çok çeşitli din, dil, ırk ve kabileden
insan birarada yaşıyordu. Bu toplulukların birarada huzur ve güven
içinde yaşamaları, aralarına nifak sokmaya çalışanların etkisiz
bırakılmaları çok zordu. En küçük bir sözden veya tavırdan hemen
bir grup diğerine karşı öfkelenip saldırabiliyordu. Ancak Peygamberimiz
(sav)'in adaleti, Müslümanlar için olduğu kadar bu topluluklar için
de bir huzur ve güvence kaynağı olmuştur. Asr-ı Saadet döneminde
Arabistan Yarımadasında Hıristiyan, Musevi, putperest, ayırt etmeksizin
herkese adil davranılmıştır. Peygamberimiz (sav) Allah'ın
"Dinde zorlama (ve baskı) yoktur…" (Bakara Suresi, 256) ayetine
uyarak, herkese hak dini anlatmış ancak seçimlerini yapmak konusunda
serbest bırakmıştır.
Allah, Peygamberimiz (sav)'e bir başka ayetinde
de, farklı dinlerden insanlara karşı nasıl bir adalet ve uzlaşma
içinde olması gerektiğini şöyle bildirmiştir:
Şu halde, sen bundan dolayı davet
et ve emrolunduğun gibi doğru bir istikamet tuttur. Onların heva
(istek ve tutku)larına uyma. Ve de ki: Allah'ın indirdiği her kitaba
inandım. Aranızda adaletli davranmakla emrolundum. Allah, bizim
de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir. Bizim amellerimiz bizim, sizin
amelleriniz sizindir. Bizimle aranızda 'deliller getirerek tartışma
(ya, huccete gerek)' yoktur. Allah bizi biraraya getirip-toplayacaktır.
Dönüş O'nadır." (Şura Suresi, 15)
Peygamberimiz (sav)'in Kuran ahlakına uyarak gösterdiği
bu güzel tavrı, bugün farklı dinlerden insanların birbirlerine karşı
tutumları konusunda örnek olmalıdır.
Peygamberimiz (sav)'in adaleti, farklı ırklardan
insanlar arasında da uzlaşma sağlamıştır. Peygamberimiz (sav) birçok
konuşmasında, hatta Veda Hutbesinde de ırklara göre bir üstünlük
olamayacağını, Allah'ın ayetinde haber verdiği gibi "üstünlüğün
takvaya göre olacağını" bildirmiştir. Ayette şöyle buyrulmaktadır:
Ey insanlar, gerçekten, Biz sizi bir
erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizle tanışmanız için sizi
halklar ve kabileler (şeklinde) kıldık. Şüphesiz, Allah katında
sizin en üstün (kerim) olanınız, (ırk ya da soyca değil) takvaca
en ileride olanınızdır. Şüphesiz Allah, bilendir, haber alandır.
(Hucurat Suresi, 13)
Peygamberimiz (sav) ise iki ayrı hadisinde şöyle
buyurmuştur:
"Ey insanlar!
Hepiniz Adem'in çocuklarısınız. Adem ise topraktan yaratılmıştır.
İnsanlar muhakkak ve muhakkak ırklarıyla övünmeyi bırakmalılar."10
"Sizin şu
soyunuz-sopunuz kimseye üstünlük ve kibir taslamaya vesile olacak
şey değildir. (Ey insanlar)! Hepiniz Adem'in çocuklarısınız. Hepiniz
bir ölçek içindeki birbirine müsavi buğday taneleri gibisiniz… Halbuki,
hiç kimsenin kimseye din ve takva müstesna üstünlüğü yoktur. Kişiye
kötü olması için; başkalarını yermesi, küçük görmesi, cimri, kötü
huylu, had ve hududu aşmış olması yeter."11
Peygamberimiz (sav) Veda Hutbesi'nde de Müslümanlara
şöyle seslenmişti:
"Soylarla
övünülmez. Araplar, Arap olduklarından Acemlerden; Acemler de, Acemi
olduklarından Araplardan üstün sayılamazlar. Çünkü Allah katında
en yüce olanınız, ona karşı gelmekten en fazla kaçınanınız (en takvalınız)dır."12
Arap Yarımadasının güney kısmındaki Hıristiyan
Necran Halkı ile yapılan bir antlaşma da Peygamber Efendimizin adaletine
çok güzel bir örnek teşkil etmektedir. Bu antlaşmanın maddelerinden
biri şöyledir:
Necranlıların
ve maiyetindekilerin canları, malları, dinleri varları ve yokları,
aileleri, kiliseleri ve sahip olduları herşey Allah'ın ve Allah'ın
Peygamberinin güvencesi (himayesi) altına alınacaktır."13
Peygamberimiz (sav)'in Hıristiyan, Yahudi ve müşrik
topluluklarla imzaladığı Medine Vesikası da önemli bir adalet örneğidir.
Farklı inançlara sahip topluluklar arasında adaletin sağlanması
ve her topluluğun çıkarlarının gözetilmesi için hazırlanan bu vesika
sayesinde yıllarca düşmanlık içinde yaşayan topluluklara barış getirilmiştir.
Medine Vesikası'nın en belirgin özelliklerinden biri inanç özgürlüğü
sağlamasıdır. Bu konu ile ilgili madde şöyledir:
Hacı Nazif Bey. Kuran'dan bir ayet
yazılı; "... İnsanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle
hükmetmenizi emreder." (Nisa Suresi, 58) |
"Ben-i Avf
Yahudileri, müminlerle beraber aynı ümmettirler, Yahudilerin dinleri
kendilerine, Müslümanların dinleri de kendilerinedir."14
Medine Vesikasının
16. maddesinde ise, "Bize tabi olan Yahudiler, hiçbir haksızlığa
uğramaksızın ve düşmanlarıyla da yardımlaşmaksızın, yardım ve desteğimize
hak kazanacaklardır"15 diye bildirilmiştir. Peygamberimiz
(sav)'den sonra da sahabeleri Peygamberimiz (sav)'in antlaşmaya
koydurduğu bu hükme sadık kalmışlar ve aynı hükmü, Berberi, Budist,
Brahman ve benzeri inançlara sahip kişiler için de uygulamışlardır.16
Asr-ı Saadet döneminin barış, huzur ve güvenlik
içinde geçmesinin en önemli nedenlerinden biri, Kuran ahlakına uyan
Peygamberimiz (sav)'in adaletli tutumudur.
Peygamberimiz (sav)'in adaleti, Müslüman olmayan
kişilerde de bir güven duygusu uyandırmıştır ve müşriklerden dahi
Peygamberimiz (sav)'in himayesi altına girmek isteyenler olmuştur.
Allah Kuran'da müşriklerin bu taleplerini bildirmiş ve aynı zamanda
Peygamberimiz (sav)'e bu kişilere karşı nasıl davranması gerektiğini
de vahyetmiştir:
"Eğer müşriklerden biri, senden 'eman
(himaye) isterse', ona eman ver; öyle ki Allah'ın sözünü dinlemiş
olsun, sonra onu 'güvenlik içinde olacağı yere ulaştır'… Şu halde
o (anlaşmalı olanlar), size karşı (doğru) bir tutum takındıkça,
siz de onlara karşı doğru bir tutum takının. Şüphesiz Allah, muttaki
olanları sever." (Tevbe Suresi, 6-7)
Günümüzde de, dünyanın dört bir yanında meydana
gelen çatışmaların, kavgaların, huzursuzlukların tek çözümü Kuran
ahlakına uymak ve Peygamberimiz (sav) gibi din, dil veya ırk ayrımı
gözetmeksizin, adaletten hiçbir zaman ayrılmamaktır.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Ben
gerçekten, benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah'a
tevekkül ettim. O'nun, alnından yakalayıp-denetlemediği
hiçbir canlı yoktur. Muhakkak benim Rabbim, dosdoğru bir
yol üzerinedir (dosdoğru yolda olanı korumaktadır.)
(Hud Suresi, 56)
Senin Rabbin rahmet sahibi
(ve) bağışlayıcıdır. Eğer, kazandıklarından dolayı onları
(azabla) yakalasaydı, şüphesiz onlara azabı (bir an önce)
çabuklaştırırdı. Hayır, onlar için bir buluşma zamanı vardır,
onun dışında asla başka bir sığınak bulamayacaklardır.
(Kehf Suresi, 58) |
 |
 |
 |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'E İTAAT
EDEN ALLAH'A İTAAT ETMİŞ OLUR
Allah, tüm insanları gönderdiği elçilere uymakla
ve onlara itaat etmekle sorumlu tutmuştur. Elçiler, Allah'ın emirlerini
yerine getiren, insanlara Allah'ın vahyini ileten ve hal ve tavırlarıyla,
konuşmalarıyla, kısacası tüm hayatlarıyla insanlara Allah'ın en
hoşnut olacağı insan modelini ve hayatın nasıl yaşanması gerektiğini
gösteren mübarek insanlardır. Allah Kuran'da elçilerine uyanların
kurtuluşa ereceklerini bildirmiştir. Bu nedenle Peygamberimiz (sav)'e
itaat, önemli bir ibadettir. Allah itaat konusunun önemini Kuran'da
şöyle haber verir:
Biz elçilerden hiç kimseyi ancak
Allah'ın izniyle kendisine itaat edilmesinden başka bir şeyle göndermedik.
Onlar kendi nefislerine zulmettiklerinde şayet sana gelip Allah'tan
bağışlama dileselerdi ve elçi de onlar için bağışlama dileseydi,
elbette Allah'ı tevbeleri kabul eden, esirgeyen olarak bulurlardı.
(Nisa Suresi, 64)
Kim Allah'a ve Resul'e itaat
ederse, işte onlar Allah'ın kendilerine nimet verdiği peygamberler,
doğrular (ve doğrulayanlar), şehidler ve salihlerle beraberdir.
Ne iyi arkadaştır onlar? (Nisa Suresi, 69)
Kuran'ın birçok ayetinde ise, peygamberlere itaat
edenlerin aslında Allah'a itaat etmiş oldukları bildirilir. Elçilere
başkaldıranlar ise, gerçekte Allah'a karşı gelmişlerdir. Bu ayetlerden
bazıları şöyledir:
Kim Resul'e itaat ederse, gerçekte
Allah'a itaat etmiş olur. Kim de yüz çevirirse, Biz seni onların
üzerine koruyucu göndermedik. (Nisa Suresi, 80)
Şüphesiz sana biat edenler,
ancak Allah'a biat etmişlerdir. Allah'ın eli, onların ellerinin
üzerindedir. Şu halde, kim ahdini bozarsa, artık o, ancak kendi
aleyhine ahdini bozmuş olur. Kim de Allah'a verdiği ahdine vefa
gösterirse, artık O da, ona büyük bir ecir verecektir. (Fetih Suresi,
10)
Peygamberimiz (sav) de, hadis-i şeriflerinde itaatin
önemini hatırlatmış ve şöyle buyurmuştur:
"Kim bana
itaat ederse, muhakkak ki Allah'a itaat etmiştir. Kim de bana isyan
ederse muhakkak ki Allah'a isyan etmiştir."17
Allah, Kuran'da Peygamberimiz (sav)'in müminler
için bir koruyucu ve yönetici olduğunu bildirmektedir. Bu nedenle
Müslümanlar her konuda Peygamberimiz (sav)'e danışır, onun fikrini
ve rızasını alarak bir işe başlarlardı. Ayrıca aralarında anlaşmazlığa
düştükleri konularda, çözüm bulamadıklarında veya ümmetin güvenliğine,
sağlığına, ekonomik durumuna yönelik bir haber öğrendiklerinde bunları
da hemen Peygamberimiz (sav)'e iletir ve ondan en hayırlı ve güvenli
çözüm veya yöntemi öğrenerek uygularlardı.
Bu, Allah'ın Kuran'da müminlere emrettiği çok önemli
bir ahlaktır. Örneğin Allah bir ayetinde, tüm haberlerin peygambere
veya onun kendisine vekil kıldığı kişilere iletilmesini emretmektedir.
Ayette şöyle buyrulur:
Kendilerine güven veya korku haberi
geldiğinde, onu yaygınlaştırıverirler. Oysa bunu peygambere ve kendilerinden
olan emir sahiplerine götürmüş olsalardı, onlardan 'sonuç-çıkarabilenler'
onu bilirlerdi. Allah'ın üzerinizdeki fazlı ve rahmeti olmasaydı,
azınız hariç herhalde şeytana uymuştunuz. (Nisa Suresi, 83)
Bu elbette ki birçok hayrı ve hikmeti olan bir
emirdir. Herşeyden önce Peygamberimiz (sav)'in her emri ve hükmü
Allah'ın koruması altındadır. Dolayısıyla verdiği kararlar daima
hayır olur. Ayrıca Peygamberimiz (sav) ümmetin en akıllı ve hikmetli
kişisidir. İnsan her işinde doğal olarak en ehil, en yüksek akla
ve vicdana sahip olan, en çok güvendiği ve emin olduğu kişiye danışmak,
bir haberi sonuç çıkarması için ona götürmek ister.
Peygamberimiz (sav)'in tüm bu özelliklerinin yanında,
bütün haberlerin tek bir kişide toplanmasının bir hikmeti de, bu
haberlerin bütününden daha akılcı ve sağlıklı yorumlar yapılabilecek
olmasıdır. Allah bir başka ayetinde ise, müminlerin aralarındaki
anlaşmazlıklarda Peygamberimiz (sav)'i hakem tutmalarını bildirmiştir.
Bu tür çözümsüzlüklerin hemen Peygamberimiz (sav)'e iletilmesi Allah'ın
emridir ve bu nedenle de akla, vicdana ve adaba uygun olandır. Ayrıca,
Peygamberimiz (sav)'in verdiği hükme gönülden ve hiçbir kuşkuya
kapılmadan itaat etmek son derece önemlidir. Onun verdiği karar
o insanın çıkarları ile çelişse de, gerçekten iman edenler bu durumdan
hiçbir burukluk duymaz ve hemen razı olarak peygamberin hükmüne
itaat ederler. Allah bu önemli itaat özelliğini Kuran'da şöyle bildirmiştir:
Hayır öyle değil; Rabbine andolsun,
aralarında çekiştikleri şeylerde seni hakem kılıp sonra senin verdiğin
hükme, içlerinde hiçbir sıkıntı duymaksızın, tam bir teslimiyetle
teslim olmadıkça, iman etmiş olmazlar. (Nisa Suresi, 65)
Peygamberimiz (sav)'in tüm kararlarının daima Allah'ın
koruması altında olduğunu fark edemeyen bazı zayıf imanlı ya da
ikiyüzlü kişiler, Peygamberimiz (sav)'in her konudan haberdar olarak
bilgilendirilmesine karşı çıkmış ve bu konuda fitne çıkarmaya çalışmışlardır.
Bu durumun bildirildiği ayet şöyledir:
İçlerinden Peygamberi incitenler ve:
"O (her sözü dinleyen) bir kulaktır" diyenler vardır. De ki: "O
sizin için bir hayır kulağıdır. Allah'a iman eder, mü'minlere inanıp-güvenir
ve sizden iman edenler için bir rahmettir. Allah'ın elçisine eziyet
edenler... Onlar için acı bir azab vardır." (Tevbe Suresi, 61)
Bu kişiler imanın özünü kavrayamadıkları ve Peygamberimiz
(sav)'i takdir edip tanıyamadıkları için onun herşeyden haberdar
olmasını cahiliye zihniyeti ile değerlendirmişlerdir. Çünkü cahiliye
insanları sahip oldukları bilgileri hayır, güzellik, insanların
iyiliği ve güvenliği için kullanmazlar. Onlar bunu ancak dedikodu
ve fitne için kullanır, insanları birbirine düşürmeye, tuzaklar
kurmaya çalışırlar. Oysa, Peygamberimiz (sav) kendisine gelen her
haberle hem Müslümanların hem de koruması altındaki diğer insanların
güvenliğini, sağlığını, huzurunu sağlamış, olası tehlikeleri bertaraf
ederek, müminlere kurulan tuzakları bozmuş, iman zaafiyeti içinde
olanları tespit ederek onların imanlarını güçlendirecek önlemler
almış, müminleri zayıflatacak, şevklerini kıracak tüm ihtimallerin
önünü kesmiş, müminlere güzellik ve hayır getirecek türlü yöntemler
belirlemiştir. Bu nedenle Allah ayetlerde onun, "bir hayır kulağı"
olduğunu bildirmiştir. Peygamberimiz (sav)'in her sözü, her kararı,
her önlemi müminlere ve aslında tüm insanlara hayır ve güzellik
getirmiştir.
PEYGAMBERİMİZ (SAV) İNSANLARIN
VİCDANLARINI ETKİLEYECEK ŞEKİLDE HİKMETLE UYARIP KORKUTMUŞTUR
Peygamber Efendimiz, kendisine Kuran vahyedildikten
itibaren hayatı boyunca insanları Allah'ın dinine çağırmış, onlara
doğru yolu göstererek rehberlik etmiştir. Kuran'ın bir ayetinde
Peygamberimiz (sav)'in şöyle hitap etmesi bildirilir:
De ki: "Bu, benim yolumdur. Bir basiret
üzere Allah'a davet ederim; ben ve bana uyanlar da. Ve Allah'ı tenzih
ederim, ben müşriklerden değilim." (Yusuf Suresi, 108)
Kuran ayetlerinden anlaşıldığı üzere Peygamberimiz
(sav) insanları uyarıp korkuturken ve onlara Kuran'ı, güzel ahlakı
öğretirken birçok zorluklarla karşılaşmıştır. Herkes hidayet ehli
olmadığı için, kıskançlığından, kininden, öfkesinden dolayı Peygamberimiz
(sav)'e zorluk çıkaranlar, söylediği sözü kavrayamayanlar, anladığı
halde ağırdan alanlar, Peygamberimiz (sav)'in söylediklerine inandım
dediği halde gerçekte inanmayıp iki yüzlü davrananlar ve benzeri
kötü ahlak gösterenler olmuştur. Peygamberimiz (sav) bunlara rağmen
hiçbir zaman yılmadan dini anlatmaya büyük bir kararlılıkla devam
etmiştir. Bu kişilerin tavırları bir ayette şöyle açıklanır:
… Siz Kitabın tümüne inanırsınız,
onlar sizinle karşılaştıklarında "inandık" derler, kendi başlarına
kaldıklarında ise, size olan kin ve öfkelerinden dolayı parmak uçlarını
ısırırlar. De ki: "Kin ve öfkenizle ölün." Şüphesiz Allah, sinelerin
özünde saklı duranı bilendir. (Al-i İmran Suresi, 119)
Peygamberimiz (sav)'in, münafıklara karşı tavrı
ve kararlılığı ise ayette şöyle bildirilir:
Kendilerine kitap verdiklerimiz, sana
indirilen dolayısıyla sevinirler; fakat (Müslümanların aleyhinde
birleşen) gruplardan, onun bazısını inkar edenler vardır. De ki:
"Ben, yalnızca Allah'a kulluk etmek ve O'na ortak koşmamakla emrolundum.
Ben ancak O'na davet ederim ve son dönüşüm O'nadır." (Rad Suresi,
36)
Peygamberimiz (sav) münafıkları uyarmaya devam
etmiş, dine ve kendisine karşı düşmanlık beslemelerine rağmen belki
vazgeçerler ve hidayet bulurlar diye onlara dini en etkili şekilde
anlatmıştır. Münafıkların Peygamberimiz (sav)'in anlattıklarına
karşı gösterdikleri tavır ise Nisa Suresi'nde şöyle haber verilir:
Sana indirilene ve senden önce indirilene
gerçekten inandıklarını öne sürenleri görmedin mi? Bunlar, tağut'un
önünde muhakeme olmayı istemektedirler; oysa onlar onu reddetmekle
emrolunmuşlardır. Şeytan da onları uzak bir sapıklıkla sapıtmak
ister. Onlara: "Allah'ın indirdiğine ve elçiye gelin" denildiğinde,
o münafıkların senden kaçabildiklerince kaçtıklarını görürsün. (Nisa
Suresi, 60-61)
Münafıkların bu iki yüzlü tavırlarına rağmen Peygamberimiz
(sav) onlara öğüt vermiş, onların vicdanlarını etkileyerek, doğruyu
görmelerini sağlayacak şekilde onlarla konuşmuştur. Bir ayette şöyle
buyrulur:
İşte bunların, Allah kalplerinde olanı
bilmektedir. O halde sen, onlardan yüz çevir, onlara öğüt ver ve
onlara nefislerine ilişkin açık ve etkileyici söz söyle. (Nisa Suresi,
63)
Kendisine düşman olan insanlara öğüt vermek, hatalarını
açıkça söyleyerek onları doğru yola çağırmak elbette ki güç bir
sorumluluktur. Ancak, Peygamberimiz (sav) gibi Allah'a dayanıp güvenen,
hidayeti verenin Allah olduğunu bilen, insanlardan değil sadece
Allah'tan korkup sakınan bir insan için, her işte olduğu gibi bunda
da Allah'ın yardımı ve kolaylıklar vardır.
Allah Kuran'da birçok ayetinde sapıklık içinde
olan insanları doğru yola iletmek, onları arındırmak ve onlara ayetlerini
öğretmek için elçilerini gönderdiğini bildirmektedir. Yukarıda da
belirtildiği gibi Peygamberimiz (sav) Allah'ın kendisine verdiği
bu sorumluluğu büyük bir sabır, şevk ve kararlılıkla hayatı boyunca
sürdürmüştür. Vefatına çok yakın bir zaman kala yaptığı Veda Hutbesi'nde
dahi Müslümanları eğitmeye ve onlara öğüt vermeye devam etmiştir.
Allah'ın Peygamberimiz (sav)'e verdiği bu güzel
sorumluluklar ayetlerde şöyle bildirilir:
Öyle ki size, kendinizden, size ayetlerimizi
okuyacak, sizi arındıracak, size Kitap ve hikmeti öğretecek ve bilmediklerinizi
bildirecek bir elçi gönderdik. (Bakara Suresi, 151)
Andolsun ki Allah, müminlere,
içlerinde kendilerinden onlara bir peygamber göndermekle lütufta
bulunmuştur. (Ki O) Onlara ayetlerini okuyor, onları arındırıyor
ve onlara Kitabı ve hikmeti öğretiyor. Ondan önce ise onlar apaçık
bir sapıklık içindeydiler. (Al-i İmran Suresi, 164)
O, ümmîler içinde, kendilerinden
olan ve onlara ayetlerini okuyan, onları arındırıp-temizleyen ve
onlara kitap ve hikmeti öğreten bir elçi gönderendir. Oysa onlar,
bundan önce gerçekten açıkça bir sapıklık içinde idiler. (Cuma Suresi,
2)
Allah bir ayetinde, Peygamberimiz (sav)'in öğütlerinin,
hatırlatma ve uyarılarının inananlar için "hayat verecek şeyler"
olduğunu bildirmektedir. Ayette şöyle buyrulmaktadır:
Ey iman edenler, size hayat verecek
şeylere sizi çağırdığı zaman, Allah'a ve Resûlü'ne icabet edin.
Ve bilin ki muhakkak Allah, kişi ile kalbi arasına girer ve siz
gerçekten O'na götürülüp toplanacaksınız. (Enfal Suresi, 24)
Bu nedenle Peygamberimiz (sav)'in çağrı ve öğütleri
herhangi bir insanın çağrısı gibi değildir. Bu çağrılara uymak,
insanın dünyada ve ahirette kurtuluşu demektir. Peygamberimiz (sav)'in
her çağrısında insanı kötülüklerden, zulümden, karamsarlıktan, azaptan
kurtaracak hikmetler vardır. Peygamberimiz (sav)'in her öğüdünde
Allah'ın ilhamı ve koruması olduğu için, samimi bir Müslüman bu
öğütlere gönülden teslim olarak, hidayet bulur.
Peygamberimiz (sav)'in günümüze ulaşan sözlerinde
onun müminlere verdiği güzel öğütler de bulunmaktadır. Bunlardan
bir tanesi sahabesi Muaz (r.a)'a verdiği öğüttür. Ona şöyle söylediği
aktarılır:
"Muaz! Sana Allah'tan korkmanı, sözün doğrusunu
söylemeni, sözünde durmanı, emaneti yerine getirmeni, hıyanetten
uzak kalmanı, komşu hakkını korumanı, yetime acımanı, tatlı sözlülüğü,
bol bol selam vermeni, işin iyisini yapmanı, az tamahkarlığı, imana
sarılmanı, Kuran'ı derinliğine anlamanı, ahiret sevgisini, hesaptan
korkmanı, tevazu kanatlarını indirmeni tavsiye ederim.
Muaz! Seni hikmet sahiplerine sövmekten, doğru
söyleyene yalan söylemekten, günahkara boyun eğmekten, adaletli
bir hükümdara baş kaldırmaktan, yeryüzünde fesat çıkarmaktan men
ederim.
Muaz! Sana her taşın, ağacın
ve duvarın yanında nerede olursan ol Allah'tan korkmanı işlediğin
her günahın ardından gizlisine gizli, aleni olanına da aleni tevbe
etmeni tavsiye ederim."18
Peygamber Efendimiz, yakınlarını ve Müslümanları
böyle eğitmiş ve onları her zaman güzel huylu olmaya çağırmıştır.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Onlara, kendilerinden öncekilerin;
Nuh, Ad, Semud kavminin, İbrahim kavminin, Medyen ahalisinin
ve yerle bir olan şehirlerin haberi gelmedi mi? Onlara
resulleri apaçık deliller getirmişlerdi. Demek ki Allah,
onlara zulmediyor değildi, ama onlar kendi nefislerine
zulmediyorlardı.
(Tevbe Suresi, 70)
İnsanlar, (sadece) "İman ettik"
diyerek, sınanmadan bırakılacaklarını mı sandılar? Andolsun,
onlardan öncekileri sınadık; Allah, gerçekten doğruları
da bilmekte ve gerçekten yalancıları da bilmektedir.
Yoksa kötülükleri yapanlar, bizi (aşıp) geçeceklerini
mi sandılar? Ne kötü hükmediyorlar?
(Ankebut Suresi, 2-4)
|
 |
 |
 |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
PEYGAMBERİMİZ (SAV) KONUŞMALARINDA
DAİMA ALLAH'I TESBİH EDERDİ
Peygamberimiz (sav), Allah'ın "…
Ve O'nu tekbir edebildikçe tekbir et" (İsra Suresi, 111)
ayetiyle bildirdiği emrine uygun olarak bir konuyu anlatırken, müminlere
öğüt verirken, insanlara seslenirken veya dua ederken, hep Rabbimizi
en yüce ve en güzel isimleri ile anar, O'nun gücünü, üstünlüğünü
ve büyüklüğünü zikrederdi. Allah, peygamberimiz (sav)'e, insanlara
nasıl hitap etmesi gerektiğini şu ayetlerle bildirmiştir:
De ki: "Ey mülkün sahibi Allah'ım,
dilediğine mülkü verirsin ve dilediğinden mülkü çekip-alırsın, dilediğini
aziz kılar, dilediğini alçaltırsın; hayır Senin elindedir. Gerçekten
Sen, herşeye güç yetirensin. Geceyi gündüze bağlayıp-katarsın, gündüzü
de geceye bağlayıp-katarsın; diriyi ölüden çıkarırsın, ölüyü de
diriden çıkarırsın. Sen, dilediğine hesapsız rızık verirsin." De
ki: "Sinelerinizde olanı -gizleseniz de, açığa vursanız da- Allah
bilir. Ve göklerde olanı da, yerde olanı da bilir. Allah, herşeye
güç yetirendir." (Al-i İmran Suresi, 26-27-29)
De ki: "… Hüküm yalnızca Allah'ındır.
O, doğru haberi verir ve O, ayırt edenlerin en hayırlısıdır." (Enam
Suresi, 57) De ki: "Ey insanlar, ben Allah'ın sizin hepinize gönderdiği
bir elçisi (peygamberi)yim. Ki göklerin ve yerin mülkü yalnız O'nundur.
O'ndan başka ilah yoktur, O diriltir ve öldürür. Öyleyse Allah'a
ve ümmi peygamber olan elçisine iman edin. O da Allah'a ve O'nun
sözlerine inanmaktadır. Ona iman edin ki hidayete ermiş olursunuz.
(Araf Suresi, 158)
De ki: "Rabbimin sözleri(ni
yazmak) için deniz mürekkep olsa ve yardım için bir benzerini (bir
o kadarını) dahi getirsek, Rabbimin sözleri tükenmeden önce, elbette
deniz tükeniverirdi. (Kehf Suresi, 109)
De ki: O Allah, birdir. Allah,
Samed'dir (herşey O'na muhtaçtır, daimdir, hiçbir şeye ihtiyacı
olmayandır). O, doğurmamıştır ve doğurulmamıştır. Ve hiçbir şey
O'nun dengi değildir. (İhlas Suresi, 1-4)
Peygamberimiz (sav), bir Müslümana öğüt verirken
de ona önce Allah'ın yüceliğini hatırlatmış ve şöyle demiştir:
"Allah'tan
başka ilah yoktur, o tektir, şeriksizdir. Arz ve semanın mülkü O'na
aittir. Bütün hamdler O'nadır, O herşeye kadirdir." de... Taşlanmış
şeytandan Allah'a sığın."19
Peygamber Efendimizin her halini, ahlakını ve takvasını
kendisine örnek edinen, Kuran'a ve Peygamberimiz (sav)'in sünnetine
uyan her müminin konuşması da, insanlara Allah'ı, O'nun gücünü ve
büyüklüğünü hatırlatan, daima Allah'a çağıran, insanlara Allah'ı
sevdiren ve O'ndan korkup sakınmalarına vesile olan bir üslupta
olmalıdır. Müminin her konuşmasında Allah'ı unutmadığı, her zaman
Rabbimize yöneldiği belli olmalıdır.
Peygamberimiz (sav), müminlere her zaman Allah'ı
sevmelerini ve kendisini de Allah'ı sevdikleri için sevmelerini
öğütlemiştir. Bir hadiste şöyle bildirilmektedir:
"Size vermekte
olduğu nimetlerinden ötürü Allah'ı sevin, beni de Allah beni sevdiği
için seviniz."20
PEYGAMBERİMİZ (SAV) BİR "MÜJDELEYİCİ"
İDİ
Allah "Ey Peygamber, gerçekten Biz seni bir şahid,
bir müjde verici ve bir uyarıcı olarak gönderdik" (Ahzab Suresi,
45) ayetinde Peygamberimiz (sav)'in bir müjde verici ve uyarıcı
olduğunu bildirmektedir. Peygamberimiz (sav), insanları hem cehennem
azabına karşı uyarıp korkutmuş, hem de onları dünyada iyilerin daima
üstün geleceği, ahirette ise sonsuz cennet hayatı ile müjdelemiştir.
Peygamberimiz (sav)'in bu özelliği Kuran ayetlerinde şöyle bildirilir:
Şüphesiz Biz seni bir müjdeci
ve bir uyarıcı olarak, hak (Kuran) ile gönderdik. Sen cehennemin
halkından sorumlu tutulmayacaksın. (Bakara Suresi, 119)
Biz onu (Kuran'ı) hak olarak indirdik
ve o hak ile indi; seni de yalnızca bir müjde verici ve uyarıp-korkutucu
olarak gönderdik. (İsra Suresi, 105)
Gerçekten o (Kuran), alemlerin
Rabbinin (bir) indirmesidir. Onu Ruhu'l-emin indirdi. Uyarıcılardan
olman için, senin kalbinin üzerine (indirmiştir). (Şuara Suresi,
192-194)
Biz seni ancak bütün insanlara
bir müjde verici ve uyarıcı olarak gönderdik. Ancak insanların çoğu
bilmiyorlar. (Sebe Suresi, 28)
Peygamberimiz (sav)'i örnek alarak onun sünnetine
uyanlar da onun gibi insanları uyaran ve onlara müjdeler veren kişiler
olmalıdırlar. Nitekim Peygamberimiz (sav) de ümmetine müjde verenlerden
olmalarını şöyle buyurmuştur:
"Kolaylaştırın,
güçleştirmeyin. Müjdeleyin, nefret ettirmeyin. Birbirinizle iyi
geçinin, ihtilafa düşmeyin."21
Müjde vermek, müminlerin şevk ve heyecanlarını
artırır, yaptıkları salih amellerde daha gayretli ve başarılı olmalarına
vesile olur. Yaptığı işi, karşılığını cennette bir güzellik olarak
alacağını umarak yapan kişi, elbette ki işini monotonluk içinde,
bir alışkanlıkla veya mecburiyetten yapan kişiden çok daha farklı
bir ruh hali ve tavır içinde olacaktır. Allah, bu nedenle Peygamberimiz
(sav)'e "Müminleri hazırlayıp-teşvik et"
(Nisa Suresi, 84) şeklinde buyurmuştur.
Allah bir başka ayetinde ise,
"Müminlere müjde ver; gerçekten onlar için Allah'tan büyük bir fazl
vardır" (Ahzap Suresi, 47) şeklinde bildirir. Allah'ın emrine
ve Peygamberimiz (sav)'in ahlakına uyan her mümin, tüm Müslümanları
müjdelemek ve onları teşvik ederek şevklendirmekle sorumludur. Olumsuz
konuşmalar yapmak, kolay olan işleri zor gibi gösterip müminleri
yıldırmaya çalışmak, güzellikleri, Allah'ın Kuran'da verdiği müjdeleri
unutturarak Müslümanları gaflete sürüklemek Müslümanca bir tavır
değildir. Kuran ahlakına uygun olan, Peygamberimiz (sav) gibi, Allah'ın
Müslümanlara vaat ettiği güzellikleri sık sık hatırlatmak ve onları
hep canlı ve şevkli tutmaktır.
Peygamberimiz (sav)'e müjdelemesi emredilen konulardan
biri Allah'ın günahları bağışlayan olmasıdır:
... De ki: "Ey kendi aleyhlerinde
olmak üzere ölçüyü taşıran kullarım. Allah'ın rahmetinden umut kesmeyin.
Şüphesiz Allah, bütün günahları bağışlar. Çünkü O, bağışlayandır,
esirgeyendir." (Zümer Suresi, 53)
Bizim ayetlerimize iman edenler sana
geldiklerinde, onlara de ki: "Selam olsun size. Rabbiniz rahmeti
kendi üzerine yazdı ki, içinizden kim bir cehalet sonucu bir kötülük
işler sonra tevbe eder ve (kendini) ıslah ederse şüphesiz, O, bağışlayandır,
esirgeyendir." (Enam Suresi, 54)
Diğer bir müjde konusu ise cennettir:
De ki: "Size bundan daha hayırlısını
bildireyim mi? Korkup sakınanlar için Rablerinin katında, içinde
temelli kalacakları, altından ırmaklar akan cennetler,
tertemiz eşler ve Allah'ın rızası vardır. Allah, kulları hakkıyla
görendir." (Al-i İmran Suresi,
15)
PEYGAMBERİMİZ (SAV), KAVMİNE
KENDİSİNİN DE BİR İNSAN OLDUĞUNU HATIRLATMIŞTIR
İnkar edenlerin temel özelliklerinden biri, kibirleridir.
Bu kibirleri nedeniyle Allah'ın elçilerine itaat etmeyi reddetmişler
ve itaat etmemek için türlü bahaneler öne sürmüşlerdir. Bu bahanelerinden
biri ise, elçilere ancak insanüstü bir varlık olurlarsa itaat edeceklerini
söylemeleridir. Peygamberimiz (sav) ise kavmine, kendisinin Allah'a
kul olan bir insan olduğunu, onların bu beklentilerinin yersiz olduğunu
ve kurtuluşa ermek için Allah'a yönelmelerini söylemiştir. Bu konudaki
Kuran ayetlerinde Allah, Peygamberimize şunları söylemesini emretmiştir:
De ki: "Şüphesiz ben, ancak sizin
benzeriniz olan bir beşerim; yalnızca bana sizin ilahınızın tek
bir ilah olduğu vahyolunuyor. Kim Rabbine kavuşmayı umuyorsa, artık
salih bir amelde bulunsun ve Rabbine ibadette hiç kimseyi ortak
tutmasın." (Kehf Suresi, 110)
De ki: "Eğer yeryüzünde (insan değil
de) tatmin bulmuş yürüyen melekler olsaydı, Biz de onlara gökten
elçi olarak elbette melek gönderirdik." De ki: "Benimle aranızda
şahid olarak Allah yeter; kuşkusuz O, kullarından gerçeğiyle haberdardır,
görendir." (İsra Suresi, 95-96)
Peygamberimiz (sav), kavmine kendisinin de Müslüman
olmakla ve Allah'a itaat etmekle emrolunduğunu ve kendisinin sadece
uyarmakla sorumlu olduğunu, inkar edenlerin tavırlarından sorumlu
tutulmayacağını da bildirmiştir. Bunu haber veren ayetler şöyledir:
(De ki:) "Ben, ancak bu şehrin Rabbine
ibadet etmekle emrolundum ki, O, burasını kutlu ve saygıdeğer kıldı.
herşey O'nundur. Ve Müslümanlardan olmakla emrolundum." "Ve Kuran'ı
okumakla da (emrolundum). Artık kim hidayete gelirse, kendi nefsi
için hidayete gelmiştir; kim sapacak olursa, de ki: "Ben yalnızca
uyarıcılardanım." Ve de ki: "Allah'a hamdolsun, O size ayetlerini
gösterecektir, siz de onları bilip tanıyacaksınız." Senin Rabbin,
yaptıklarınızdan gafil değildir. (Neml Suresi, 91-93)
Sabret; senin sabrın ancak Allah(ın yardımı)
iledir. Onlar için hüzne kapılma ve kurmakta oldukları hileli-düzenlerden
dolayı sıkıntıya düşme. Şüphesiz Allah
korkup-sakınanlarla ve iyilik edenlerle beraberdir.
(Nahl Suresi, 127-128)
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Onlara ne zaman bir ayet gelse, derler ki:
"Allah'ın elçilerine verilenin bir benzeri bize de verilene
kadar biz kesin olarak inanmayacağız." Allah, elçiliğini
nereye vereceğini daha iyi bilir. Bu, suçlu-günahkarlara,
kurdukları hileli-düzenleri nedeniyle şiddetli bir azab
ve Allah katında bir küçüklük isabet edecektir.
(Enam Suresi, 124)
Size bir iyilik dokununca tasalanırlar,
size bir kötülük isabet ettiğindeyse buna sevinirler.
Eğer siz sabreder ve sakınırsanız, onların 'hileli düzenleri'
size hiçbir zarar veremez. Şüphesiz, Allah, yapmakta olduklarını
kuşatandır.
(Al-i İmran Suresi, 120)
|
 |
 |
 |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
PEYGAMBERİMİZ (SAV) MÜSLÜMANLARIN
ÜZERLERİNDEKİ ZORLUKLARI KALDIRMIŞTIR
Peygamberimiz (sav) yukarıda sayılan özellikleri
ile, müminlerin üzerlerinden yük almış, onların akıl erdiremeyecekleri
veya zorlukla yapacakları işlerde onlara yol göstermiştir. Bunun
yanında, insanların bir kısmı kendi kendilerine zulmetmeye, kendilerine
zorluk çıkarmaya, kendi akıllarından kurallar çıkarıp, bu kurallara
uyduklarında kurtuluş bulacaklarına inanmaya çok yatkındır. Tarih
boyunca dinlerin tahrif edilmesinin altında yatan nedenlerden biri
de insanların bu özelliğidir. Birçok topluluk, dinde olmayan kurallar
uydurmuş, bunlara uyulduğunda da takva olacaklarına kendilerini
ve insanları inandırmışlardır. Peygamberimiz (sav)'in en önemli
vasıflarından biri ise, insanlar üzerindeki bu kendi elleriyle oluşturdukları
zorlukları kaldırmaktır. Allah bir ayetinde Peygamberimiz (sav)'in
bu özelliğini şöyle bildirir:
Onlar ki, yanlarındaki Tevrat'ta ve
İncil'de (geleceği) yazılı bulacakları ümmi haber getirici (Nebi)
olan elçiye (Resul) uyarlar; o, onlara marufu (iyiliği) emrediyor,
münkeri (kötülüğü) yasaklıyor, temiz şeyleri helal, murdar şeyleri
haram kılıyor ve onların ağır yüklerini, üzerlerindeki zincirleri
indiriyor. Ona inananlar, destek olup savunanlar, yardım edenler
ve onunla birlikte indirilen nuru izleyenler; işte kurtuluşa erenler
bunlardır. (Araf Suresi, 157)
Ayette bildirilen "ağır yük" ve "zincirler" insanların
üzerlerindeki zorluklardır. Peygamberimiz (sav) ise hem hayatı ile
onlara örnek olup, hem de ayette bildirildiği gibi onları iyiliğe
davet edip, kötülüklerden sakındırarak, insanların üzerlerinden
zorlukları kaldırmıştır.
Peygamberimiz (sav)'in en güzel örnek olduğu konulardan
biri de takvası yani sadece Allah'ın rızasını gözeten tavrıdır.
Peygamberimiz (sav) sadece Allah'tan korkup sakındığı ve hiçbir
zaman insanların hevalarına uymadığı için daima en doğru yolda olmuştur.
Kuran ahlakının bu özelliği insan için büyük bir kolaylık ve güzelliktir.
İnsanları memnun etmeye, kendini onlara beğendirmeye çalışan, hem
Allah'ın hem de insanların rızasını arayarak, takdir ve övgü peşinde
koşan kişiler için her yaptıkları iş büyük bir ağırlıktır. Böyle
insanlar hem içlerinden geldiği gibi, samimi, özgür düşünüp davranamazlar,
hem de her insanı aynı anda memnun edemeyecekleri için aradıkları
övgü ve takdiri de bulamazlar. En küçük bir hatalarında bile paniğe
kapılır, gözüne girmeye çalıştıkları kişilerin hoşnutsuz olduklarını
gördüklerinde onların saygı ve güvenini kaybetme korkusunu taşırlar.
Oysa, sadece Allah'ın rızasını gözeten, sadece
Allah'tan korkup sakınan Müslümanlar hiçbir zaman başaramayacakları
ve onlara dünyada ve ahirette sıkıntı ve kayıp getirecek bir yükün
altına girmezler. Hiçbir zaman insanların hoşnutluğu, ne düşündükleri,
ayıplayıp kınamaları gibi konularda hesap yapmazlar. Bu nedenle
her zaman rahat ve huzurludurlar. Bir hataları olduğunda da bunun
hesabını sadece Allah'a vereceklerini, sadece Allah'tan bağışlanma
dilemeleri gerektiğini bildikleri için yine bir sıkıntı ve endişe
içinde olmazlar.
İşte Peygamber Efendimiz hem sözleri hem de hali
ile müminlere ihlasla yaşamayı öğretmiş ve bütün insanlık için ağır
bir yük olan "insanların rızasını gözetmeyi" onların sırtından almıştır.
Elbette bu, Peygamberimiz (sav)'in inananların üzerinden kaldırdığı
zorluklardan yalnızca biridir. Hz. Muhammed, bu şekilde dünyada
ve ahirette hayır ve güzellik getirecek pek çok konuda tüm Müslümanlara
örnek olmuştur.
Allah, ihlaslı bir insanla, Allah'a eş ve ortaklar
koşan kimsenin bir olmayacağını ayette şöyle bildirmektedir:
Allah (ortak koşanlar için) bir örnek
verdi: Kendisi hakkında uyumsuz ve geçimsiz bulunan, sahipleri de
çok ortaklı olan (köle) bir adam ile yalnızca bir kişiye teslim
olmuş bir adam. Bu ikisinin durumu bir olur mu? Hamd, Allah'ındır.
Hayır onların çoğu bilmiyorlar. (Zümer Suresi, 29)
Peygamberimiz (sav)'in, müminlerin üzerlerinden
kaldırdığı tek zorluk şirk değildir. Peygamberimiz (sav), insanlara
güç gelen, onlara sıkıntı veren her türlü zorluğu kaldırmış, onları
en kolay ve en güzel olana çağırmış ve herşeyin çözümünü göstermiştir.
Bu nedenle Peygamber Efendimizin sünnetine uyanlar, huzurlu ve kolay
bir hayat yaşarlar. Peygamberimiz (sav)'in bu konudaki hadis-i şeriflerinden
bazıları şöyledir:
"... Sen,
yakini bir imanla, tam bir rıza ile Allah için çalışmaya muktedir
olabilirsen çalış; şayet buna muktedir olamazsan, hoşuna gitmeyen
şeyde sabırda çok hayır var. Şunu da bil ki nusret sabırla birlikte
gelir, kurtuluş da sıkıntıyla gelir, zorlukta da kolaylık vardır,
bir zorluk iki kolaylığa asla galebe çalamayacaktır."22
"Zorluk gelip
şu kayanın içine girse mutlaka kolaylık peşinden gelip içeri girer
ve oradan zorluğu çıkarır."23
PEYGAMBERİMİZ (SAV) MÜMİNLERE
ÇOK DÜŞKÜN VE ŞEFKATLİYDİ
Peygamber Efendimiz çok içli, şefkatli, anlayışlı,
sevgi dolu bir insandı. Dostlarının, yakınlarının, kendisine tabi
olan tüm müminlerin maddi ve manevi her türlü sorunu ile ilgilenir,
sağlıkları, güvenlikleri, neşeleri için tüm tedbirleri alır, onlara
koruyucu kanatlarını gerer, imanlarını ve takvalarını sürekli takviye
ederek ahiret hayatlarını düşünürdü. Peygamberimiz (sav)'in bu tüm
insanlığa örnek olan güzel özellikleri ayetlerde şöyle bildirilmektedir:
Andolsun size, içinizden sıkıntıya
düşmeniz O'nun gücüne giden, size pek düşkün, müminlere şefkatli
ve esirgeyici olan bir elçi gelmiştir. (Tevbe Suresi, 128)
"Ve müminlerden, sana tabi olanlara
(koruyucu) kanatlarını ger." (Şuara Suresi, 215)
Peygamberimiz (sav)'in eğittiği müminler de onun
güzel özelliklerini kendilerine örnek aldıkları için, Kuran'da da
zikredilerek tüm insanlığa duyurulan fedakarlıklarda, şefkatli ve
merhametli tavırlarda bulunmuşlardır. Bir ayette müminlerin birbirleri
için yaptıkları fedakarlık şöyle anlatılır:
Kendilerinden önce o yurdu (Medine'yi)
hazırlayıp imanı (gönüllerine) yerleştirenler ise, hicret edenleri
severler ve onlara verilen şeylerden dolayı içlerinde bir ihtiyaç
(arzusu) duymazlar. Kendilerinde bir açıklık (ihtiyaç) olsa bile
(kardeşlerini) öz nefislerine tercih ederler. Kim nefsinin 'cimri
ve bencil tutkularından' korunmuşsa, işte onlar, felah (kurtuluş)
bulanlardır. (Haşr Suresi, 9)
Peygamberimiz (sav)'in eğittiği ve Kuran ayetlerine
gönülden bağlı müminler, esirlere karşı dahi koruyucu tavırlar göstermişlerdir.
Onların bu örnek ahlakları ayetlerde şöyle bildirilir:
Kendileri, ona duydukları sevgiye
rağmen yemeği, yoksula, yetime ve esire yedirirler. "Biz size, ancak
Allah'ın yüzü (rızası) için yediriyoruz; sizden ne bir karşılık
istiyoruz, ne bir teşekkür. Çünkü biz, asık suratlı, zorlu bir gün
nedeniyle Rabbimizden korkuyoruz." (İnsan Suresi, 8-10)
Peygamber Efendimiz ashabına da merhametli olmalarını
hatırlatmış ve onlara en güzel örnek olmuştur:
"Merhamet
edin, merhamet olunasınız. Af edin, af olunasınız. Yazık, laf ebesi
olanlara. Yazık günahlarına bilerek devam edip, istiğfar etmeyenlere."24
"Merhamet
etmeyene merhamet edilmez."25
"Allah refikdir
(merhametli ve şefkatli), rıfkı sever ve rıfka mükabil verdiğini
başka hiçbir şeyle vermez."26
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN MÜMİNLER
İÇİN BAĞIŞLANMA DİLEMESİ VE DUA ETMESİ
Peygamberimiz (sav)'in müminlere olan sevgisinin
ve düşkünlüğünün bir sonucu olarak, onların hataları için Allah'tan
bağışlanma dilemiştir. Allah'ın Peygamberimize bu konudaki emirleri
ise şu şekildedir:
Ey Peygamber, mümin kadınlar,
Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek,
çocuklarını öldürmemek, elleri ve ayakları arasında bir iftira düzüp-uydurmamak
(gayri meşru olan bir çocuğu kocalarına dayandırmamak), ma'ruf (iyi,
güzel ve yararlı bir iş) konusunda isyan etmemek üzere, sana biat
etmek amacıyla geldikleri zaman, onların biatlarını kabul et ve
onlar için Allah'tan mağfiret iste. Şüphesiz Allah, çok bağışlayandır,
çok esirgeyendir. (Mümtehine Suresi, 12)
Şu halde bil; gerçekten, Allah'tan
başka ilah yoktur. Hem kendi günahın, hem mü'min erkekler ve mü'min
kadınlar için mağfiret dile. Allah, sizin dönüp-dolaşacağınız yeri
bilir, konaklama yerinizi de. (Muhammed Suresi, 19)
"… Böylelikle, senden kendi bazı işleri
için izin istedikleri zaman, dilediklerine izin ver ve onlar için
Allah'tan bağışlanma dile. Şüphesiz Allah, bağışlayandır, esirgeyendir."
(Nur Suresi, 62)
Allah Tevbe Suresi'nde ise, Peygamberimiz (sav)'e
müminler için dua etmesini şöyle bildirmektedir:
… Onlara dua et. Doğrusu, senin duan,
onlar için 'bir sükûnet ve huzurdur.' Allah işitendir, bilendir.
(Tevbe Suresi, 103)
Ayette bildirildiği gibi Peygamberimiz (sav)'in
duası müminler için bir sukunete ve huzura vesile olmaktadır. Şunu
hiç unutmamak gerekir ki, kalbe huzur ve sukunet veren sadece Allah'tır.
Allah, müminlerin velisi, koruyucusu olarak vekil kıldığı peygamberinin
duasını müminlerin rahatlığı, huzuru için vesile etmektedir. Rabbimizin
şefkati, merhameti, müminleri esirgeyen ve koruyan olması Peygamberimiz
(sav)'in ahlakında en fazlasıyla tecelli etmektedir.
Peygamber Efendimiz bir sözlerinde müminlere dua
hakkında önemli bir konuyu şöyle hatırlatmışlardır:
"İcabetten
emin olarak Allah'a dua edin."27
Güzellik yapanlara daha güzeli ve
fazlası vardır. Onların yüzlerini ne bir karartı sarar, ne bir zillet,
işte onlar cennetin halkıdırlar; orada süresiz kalacaklardır. (Yunus
Suresi, 26)
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN MÜSLÜMANLARIN
MENFAATİ İÇİN ALDIĞI SADAKALAR ONLARIN TEMİZLENMESİNE VESİLE OLMUŞTUR
Allah, Tevbe Suresi'nin 103. ayetinin başında,
"Onların mallarından sadaka al, bununla onları temizlemiş, arındırmış
olursun…" şeklinde buyurmaktadır. Yani Allah çok sevgili kulu olan
Peygamberimiz (sav)'in, Müslümanların menfaati için aldığı sadakaları
vesile ederek, müminleri temizleyip arındıracağını bildirmektedir.
Peygamber Efendimiz Allah'ın elçisidir ve her sözünde ve her tavrında
Rabbimizin emirlerine ve gösterdiği yola uymaktadır. Peygamberimiz
(sav)'in güzel ahlakının ve üstün tavrının kaynağı, onun şirk koşmadan,
başka bir yol gösterici ve ilah aramadan, her zaman Allah'a yönelmesidir.
Allah'ın kendisine buyurduğu her emri yerine getirdiği için, tüm
alemlere örnek, eşsiz güzellikte bir ahlak ve tavır kazanmaktadır.
Bu gerçek, bütün Müslümanlar için yol gösterici
olmalı ve inananlar, sadece Allah'ın vahyi olan Kuran'a uyarak ve
Peygamberimiz (sav)'in öğrettiği güzel ahlakı yaşayarak, tüm alemlere
örnek bir tavır ve ahlak göstermelidirler.
Şüphesiz Biz, yeryüzü üzerindeki
şeyleri ona bir süs kıldık; onların hangisinin daha güzel davranışta
bulunduğunu deneyelim diye. (Kehf Suresi,
7)
PEYGAMBERİMİZ (SAV) MÜMİNLERLE
İSTİŞARE EDERDİ
Peygamberimiz (sav) Allah'ın emrine uyarak, müminlerle
istişare eder, onların fikirlerini alırdı. Bu konunun emredildiği
ayet şöyledir:
… Öyleyse onları bağışla, onlar için
bağışlanma dile ve iş konusunda onlarla müşavere et. Eğer azmedersen
artık Allah'a tevekkül et. Şüphesiz Allah, tevekkül edenleri sever.
(Al-i İmran Suresi, 159)
Peygamberimiz (sav), müminlerin de fikirlerini
aldıktan sonra, kararını verir ve sonucu için Allah'a tevekkül ederdi.
Unutulmaması gereken çok önemli bir gerçek, alınan kararların hepsinin
Allah katında önceden belli olduğudur. Allah kaderde her kararı,
her kararın sonucunu belirlemiştir. Bir konu hakkındaki istişare
ve sonra konuyu bir hükme veya sonuca bağlamak ise müminler için
bir ibadettir. Peygamberimiz (sav) bu gerçeği bilerek, müminlere
danışmış, kararını vermiş ancak kararın sonucu için Allah'a güvenerek,
Allah'ın en hayırlı sonucu yaratacağını bilmiştir.
İstişare etmek müminler için de güzel ve hayırlı
sonuçlar getirebilecek bir tavırdır. Herşeyden önce, istişare eden
kişi tevazulu davranarak güzel ahlak göstermektedir. Örneğin Peygamberimiz
(sav) ümmetinin içinde en fazla akla sahip, en basiretli ve en ferasetli
olan kişidir. Buna rağmen çevresindekilere danışması, onların fikirlerini
öğrenmesi, onların bir konuya getirecekleri çözümlerin neler olacağını
sorması, onun ne kadar alçakgönüllü bir insan olduğunun göstergesidir.
Kim bir iyilikle
gelirse, kendisine bunun on katı vardır, kim bir kötülükle gelirse,
onun mislinden başkasıyla cezalandırılmaz ve onlar haksızlığa uğratılmazlar.
(Enam Suresi, 160)
Göklerde ve yerde olanlar Allah'ındır;
öyle ki, kötülükte bulunanları, yaptıkları dolayısıyla cezalandırır,
güzel davranışta bulunanları da daha güzeliyle ödüllendirir.
(Necm Suresi, 31)
Müminler de, her konuda tevazu gösterip, "bunu
benden iyi zaten kimse bilemez" demeden, diğer kişilere danıştıklarında
bunun hayır ve güzelliklerini pek çok açıdan göreceklerdir. Böylelikle
Peygamber Efendimizin bir tavrını uygulayıp ona benzeyecekler, müminlere
gösterdikleri tevazu ve saygı nedeniyle de Allah'ın ve müminlerin
sevgisini kazanacaklardır. Bütün bunların yanısıra akıllarını beğenmek
gibi bir beladan uzak durmuş olacaklardır. Ayrıca Allah Kuran'da,
"… Ve her bilgi sahibinin üstünde daha iyi bir bilen vardır" (Yunus
Suresi, 76) şeklinde bildirmektedir. Dolayısıyla insan sadece kendi
aklına güvenmeyip, başkalarının akıl, düşünce ve bilgi birikimlerinden
faydalandığında, çok daha iyi sonuçlar elde edebilir. Tek akıl yerine,
danıştığı kişi sayısınca, örneğin 10 akla sahip olur. Peygamberimiz
(sav), müminlere birbirleri ile istişare etmelerini şöyle hatırlatmıştır:
"Kim bir işe girişmek ister de
o hususta Müslüman biri ile müşavere ederse Allah onu işlerin en
doğrusunda muvaffak kılar."28
Allah'ın Kuran'da insanlar için gösterdiği her
yol ve Peygamberimiz (sav)'in üzerinde gördüğümüz her tavır bizim
için en hayırlısı ve en güzelidir. İstişare etmek bunlardan biridir.
Bu nedenle Allah'ın emirlerini çok iyi bilmek ve Peygamber Efendimizi
çok iyi tanımak, ibadetlerimizi en güzeliyle yerine getirmek ve
en güzel ahlaka sahip olmak için çok önemlidir.
Senin içinde olduğun herhangi
bir durum, onun hakkında Kur'an'dan okuduğun herhangi bir şey ve
sizin işlediğiniz herhangi bir iş yoktur ki, ona (iyice) daldığınızda,
Biz sizin üzerinizde şahidler durmuş olmayalım. Yerde ve gökte zerre
ağırlığınca hiçbir şey Rabbinden uzakta (saklı) kalmaz...
(Yunus Suresi, 61)
... De ki: "Gördünüz mü haber verin;
Allah'tan başka taptıklarınız, eğer Allah bana bir zarar dileyecek
olsa, O'nun zararını kaldırabilirler mi? Ya da bana bir rahmet vermeyi
istese, O'nun rahmetini tutup-önleyebilecekler mi" De ki: "Allah,
bana yeter. Tevekkül edecek olanlar, O'na tevekkül etsinler."
(Zümer Suresi, 38)
ALLAH, PEYGAMBERİMİZ (SAV)'E
ÜN VE ŞEREF VERMİŞTİR
Senin zikrini (şanını) yüceltmedik
mi? (İnşirah Suresi, 4)
Yukarıdaki ayette de belirtildiği gibi, Peygamberimiz
(sav), Allah'ın izniyle hem yaşadığı dönemde hem de vefatından sonra
bütün insanlarca tanınmıştır. Vefatından 1400 yıl sonra dahi tüm
dünyaca tanınmakta ve bilinmektedir. 1400 yıldır, milyarlarca insan
Peygamberimiz (sav)'e sevgi ve saygı ile bağlanmış, onu görmediği
halde ona çok yakın olmuş, cennette onunla sonsuza kadar birlikte
olmak için dua etmiştir ve etmektedir.
Allah başka ayetlerinde de, Peygamberimiz (sav)'in
"şerefli ve onurlu bir elçi" olduğunu şöyle bildirmektedir:
Şüphesiz o (Kuran), üstün onur
sahibi bir elçinin gerçekten (Allah'tan getirdiği) sözüdür; (Bu
elçi,) Bir güç sahibidir, arşın sahibi katında şereflidir. Ona itaat
edilir, sonra güvenilirdir. Sizin sahibiniz bir deli değildir. (Tekvir
Suresi, 19-22)
"Hiç şüphesiz o (Kuran), şerefli
bir elçinin kesin sözüdür." (Hakka Suresi, 40)
Allah Kuran'da Hz. Nuh, Hz. İlyas, Hz. Musa ve
Hz. Harun gibi birçok peygamberin de hayırlı ve şerefli isimleri
olduğunu bildirmektedir. İnsanların büyük bir bölümü hayatları boyunca
ün ve şeref peşinde koşarlar. Bunun için hırs yapar, geçici olan
dünya nimetlerine kendilerini kaptırırlar. Ya da kibirlenerek şımarırlar.
Şeref peşinde koşarken, şeref ve onurlarını kaybetmiş olurlar.
Oysa ün ve şeref bir insana ancak Allah katından
verilir. Ve Allah bir insana şerefin Kuran ahlakının yaşanması ile
geldiğini bildirmektedir. Bir ayette şöyle buyrulmaktadır:
Eğer hak, onların heva (istek ve tutku)larına
uyacak olsaydı hiç tartışmasız, gökler, yer ve bunların içinde olan
herkes (ve herşey) bozulmaya uğrardı. Hayır, Biz onlara kendi şan
ve şeref (zikir)lerini getirmiş bulunuyoruz, fakat onlar kendi zikirlerinden
yüz çeviriyorlar. (Müminun Suresi, 71)
Bir insanın dünya hayatında onurlu ve şerefli bir
yaşam sürmesinin tek yolu Allah'ın vahyi olan Kuran'a ve Peygamberimiz
(sav)'in üstün ahlakına uymasıdır. Bunların dışındaki yolların insanlara
dünyada da ahirette de kayıptan başka bir şey getirmeyeceği açık
ve kesin bir gerçektir.
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN İNCE
DÜŞÜNCELİ VE NEZAKETLİ OLMASI
Peygamberimiz (sav)'in döneminde çevresinde bulunan
insanların bazılarının görgü ve kültür seviyeleri düşüktü. Bu kişilerin
ince düşünceli olmadıkları, rahatsızlık verebilecek tavırları hesaplayamadıkları
bazı ayetlerden anlaşılmaktadır. Örneğin evlere ön kapılarından
değil de arka kapılarından girdikleri, Peygamberimiz (sav)'in evine
yemek saatinde geldikleri ya da uzun uzun konuşup Peygamber Efendimizin
vaktini aldıkları ayetlerde bildirilmektedir. Peygamberimiz Hz.
Muhammed (sav) ise, son derece ince düşünceli, nezaketli, sabırlı,
bu kişilere hoşgörü ile yaklaşan, içli ve çok medeni bir insandır.
Çevresindeki kişilerin rahatsızlık verici tavırlarını her zaman
güzellikle uyarmış, onların gönüllerini almış ve büyük bir sabır
ve emekle onları eğitmiştir. Ve bu ahlakıyla da tüm müminlere çok
güzel bir örnek olmuştur.
Sonsuz merhamet ve şefkat sahibi olan Rabbimiz,
Peygamberimiz (sav)'e bu konuda da yardımcı olmuş, onu ayetleri
ile desteklemiştir. Bu konudaki ayetlerden biri şöyledir:
Ey iman edenler (rastgele) Peygamberin
evlerine girmeyin, (Bir başka iş için girmişseniz ille de) yemek
vaktini beklemeyin. (Ama yemeğe) çağrıldığınız zaman girin, yemeği
yiyince dağılın ve (uzun) söze dalmayın. Gerçekten bu, peygambere
eziyet vermekte ve o da sizden utanmaktadır; oysa Allah, hak (kı
açıklamak)tan utanmaz. (Ahzap Suresi, 53)
Sahabelerin birçok rivayetinde de Peygamber Efendimizin
nezaketli, ince düşünceli tavırlarına örnek verilmektedir. Peygamber
Efendimiz, hem bir peygamber olması, hem de bir devlet başkanı olması
itibariyle, her kesimden insanla sürekli irtibat halinde olmuş;
devlet ve kabile reislerinden zengin kimselere, fakir, zayıf, kimsesiz
yetimlerden kadın ve çocuklara kadar herkesle görüşmüştür. Tüm bu
sosyal yapıları, yaşayış tarzları, huyları, alışkanlıkları birbirinden
tamamen farklı olan insanlarla, her alanda iyi bir diyalog kurmuş,
hepsinin gönlünü hoş tutmuş, her birine karşı nezaketli, anlayışlı,
sabırlı ve güzel bir tavır göstermiştir.
Mahmud Celaleddin. Celi sülüs levha.
Arapça beyit; "Muhammed insandır ama, her insan gibi değildir.
Taşlar arasında yakut ne ise öyledir." |
Peygamber Efendimizin çevresinde bulunan yakın
sahabelerinin aktardıkları olaylardan da anlaşıldığı gibi Peygamber
Efendimiz, "son derece nazik, nezih, zarif, latif ve ince düşünceli"
idi. Edep, terbiye ve görgü kurallarını hayatında en güzel ve en
ideal şekliyle uyguluyordu.
Hz. Ayşe (ra), "Resulullahtan
daha güzel ahlâka sahip hiç kimse yoktur. Ashabından ve ailesinden
birisi kendisine seslenince, 'Buyurun' diye karşılık verirdi. Bu
sebeple Allah, ona, 'Sen yüksek bir ahlâk üzeresin' buyurmuştur"29
diyerek Peygamber Efendimizde gördüğü güzel ahlakı anlatmıştır.
Peygamber Efendimizin evinde yetişen ve yıllarca
ona hizmet eden Hz. Enes (ra), Peygamberimiz (sav)'in eşsiz nezaketini
şöyle anlatmıştır:
"Kendisine bir şey soranı can kulağıyla
dinler, soruyu soran yanından ayrılmadıkça, onu terk etmezdi. Resulullah
ile bir kimse tokalaşırsa veya bir kimse tokalaşmak için elini uzattığında,
karşısındaki kişi elini çekmeden Resulullah elini çekmezdi. Biriyle
yüz yüze gelince de, karşısındaki, yüzünü çevirip ayrılmadıkça Resulullah
o kimseden yüzünü çevirmezdi. Önüne oturan kimseye hiçbir zaman
ayaklarını uzatmazdı. Karşılaştığı kimseye önce kendisi selâm verirdi.
Ashabıyla tokalaşmaya önce kendisi başlardı."
"Sahabîlerine güzel unvanlar
verirdi. Hz. Ali'ye 'Ebû Turab', bir başka Sahabîsine 'Ebû Hüreyre'
gibi lâkaplar vermişti. Onlara şeref kazandırmak için, hoşlarına
giden isimle çağırırdı."
"Kimsenin sözünü kesmezdi.
Konuşmasını yarıda bırakmazdı. Konuştuğu kişi sözünü bitirmeden
yahut gitmek üzere ayağa kalkmadan sohbetine devam ederdi.
"Resul-i Ekrem'e
on sene hizmet ettim. Vallahi, bana 'Öf' bile demedi. Yapmakta geciktiğim
veya yapmadığım bir emrinden dolayı beni azarlamadığı gibi, ailesinden
azarlayan olursa, onlara da, 'Ona dokunmayın. Bu işi yapması takdir
edilmiş olsaydı yapardı' buyururdu."
"Bir gün bir iş için bir yere
gitmemi emir buyurdu. Huzurlarından çıktıktan sonra sokakta birkaç
çocuğun oynadığını gördüm ve onları seyretmeye daldım. Derken arkadan
birisi iki eliyle başımı tuttu. Döndüğümde baktım ki, kendisi. Gülüyor.
Bana: 'Enesçiğim sana söylediğim yere gittin mi?' dedi.
'Hayır, daha gitmedim, gideceğim'
dedim.
'Ben ona
senelerce hizmet ettim. Vallahi bir defa olsun yaptığım bir iş için
'Niçin yaptın?', yapmadığım bir iş için 'Niçin yapmadın?' dediğini
hatırlamıyorum."30
Peygamberimiz (sav) hayatı boyunca binlerce insanı
eğitmiş, dini, güzel ahlakı bilmeyen insanların güzel tavırlı, ince
düşünceli, fedakar, üstün ahlaklı insanlar olmalarına vesile olmuştur.
Kendisinden sonra da sözleri, tavrı ve ahlakı ile milyonlarca insanın
eğitimine vesile olan Peygamberimiz (sav), çok hayırlı bir yol gösterici
ve eğiticidir.
De ki: "Ey mülkün sahibi Allah'ım,
dilediğine mülkü verirsin ve dilediğinden mülkü çekip-alırsın, dilediğini
aziz kılar, dilediğini alçaltırsın; hayır Senin elindedir. Gerçekten
Sen, herşeye güç yetirensin."
(Al-i İmran Suresi, 26)
Onlardan öylesi de vardır
ki: "Rabbimiz, bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik (ver)
ve bizi ateşin azabından koru" der. İşte bunların kazandıklarına
karşılık nasibleri vardır. Allah, hesabı pek seri görendir.
(Bakara Suresi, 201-202)
ALLAH PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İ
HER ZAMAN KORUMUŞTUR
Allah, Peygamberimiz (sav)'in ve tüm müminlerin
yardımcısı ve koruyucusudur. Allah, Peygamberimiz (sav)'e her zaman
yardım etmiş, onun için zorlukları kolaylıklara çevirmiş, yolunu
açmış, onu maddi ve manevi olarak güçlendirmiş, salih müminlerle
desteklemiş, düşmanlarının ise basiretlerini kapatarak, güçlerini
alarak, tuzaklarını bozarak Peygamberimiz (sav)'e zarar vermelerini
engellemiştir. Allah Tevbe Suresi'nde, Peygamberimiz (sav)'in yardımcısı
olduğunu şöyle bildirir:
Siz O'na (peygambere) yardım etmezseniz,
Allah O'na yardım etmiştir… (Tevbe Suresi, 40)
Ayette bildirildiği gibi, Peygamberimiz (sav) hiçbir
zaman başkalarına muhtaç olmamış, Allah ona her zaman yardım etmiştir.
Bu nedenle Peygamberimiz (sav)'in yanında bulunan hiç kimse yaptığı
hizmet veya yardımlardan dolayı Peygamber Efendimizi minnet altında
bırakamaz. Çünkü gerçekte Peygamberimiz (sav)'e yardım eden Allah'tır
ve o kişi olmasa da Allah başka bir insanı, meleklerini veya cinleri
vesile edip Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)'e yardım eder.
Allah bir başka ayetinde ise, Peygamberimiz (sav)'e
insanlardan korkmadan büyük bir cesaretle, hak olarak bildiği dini,
insanlara tebliğ etmesini bildirmiş ve onu koruyacağını vaad etmiştir.
Ayette şöyle buyrulur:
Ey peygamber, Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer (bu görevini)
yapmayacak olursan, O'nun elçiliğini tebliğ etmemiş olursun. Allah
seni insanlardan koruyacaktır. Şüphesiz, Allah, kafir olan bir
topluluğu hidayete erdirmez. (Maide Suresi, 67)
Allah'ın gücünü, olayların iç yüzünü kavrayamayan
sığ ve dar görüşlü inkarcılar, Peygamberimiz (sav)'e karşı üstün
gelebileceklerini, onu korkutabileceklerini veya etkisiz bırakabileceklerini
sanmışlar ve bu nedenle sürekli tuzaklar kurmuşlardır. Bu insanlar,
Allah'ın Peygamberimiz (sav)'in üzerindeki korumasının farkında
değildirler ve bunu kavrayamamaktadırlar. Kendilerini Peygamberimiz
(sav)'den çok daha üstün ve güçlü zannetmişlerdir. Ancak Allah,
hepsinin biraraya gelerek kurdukları çok detaylı tuzakları bozmuş,
hatta bir mucize olarak kurdukları tuzakları kendi aleyhlerine döndürmüştür.
Hiçbir tuzakları işe yaramamıştır. Biraraya gelip tuzaklarını planlarken,
Allah'ın onları gördüğünü, işittiğini, içlerinden geçenleri okuduğunu
anlayamayan, Peygamberimiz (sav)'den gizleseler bile Allah'tan gizleyemeyeceklerini
kavrayamayan, Peygamberimiz (sav)'in tüm gücün sahibi olan Allah'ın
sevgili kulu ve dostu olduğunu düşünmeyen bu insanlar için Allah
Kuran'da şöyle bildirmektedir:
Hani o inkar edenler, seni tutuklamak
ya da öldürmek veya sürgün etmek amacıyla, tuzak kuruyorlardı. Onlar
bu tuzağı tasarlıyorlarken, Allah da bir düzen (bir karşılık) kuruyordu.
Allah, düzen kurucuların (tuzaklarına karşılık verenlerin) hayırlısıdır.
(Enfal Suresi, 30)
Allah bir başka ayetinde ise, Peygamberimiz (sav)'e
kimsenin zarar veremeyeceğini, Allah'ın, Cibril'in ve salih müminlerin
onun dostu, yardımcısı, destekçisi olduğunu şöyle haber vermektedir:
Eğer sizler (Peygamberin iki eşi)
Allah'a tevbe ederseniz (ne güzel); çünkü kalbleriniz eğrilik gösterdi.
Yok eğer ona karşı birbirinize destekçi olmaya kalkışırsanız, artık
Allah, onun mevlasıdır; Cibril ve mü'minlerin salih olan(lar)ı da.
Bunların arkasından melekler de onun destekçisidirler. (Tahrim Suresi,
4)
Allah, Duha Suresi'nde ise Peygamberimiz (sav)'in
üzerindeki yardım ve nimetlerini şöyle bildirmiştir:
Rabbin seni terk etmedi ve darılmadı.
Şüphesiz senin için son olan, ilk olandan (ahiret dünyadan) daha
hayırlıdır. Elbette Rabbin sana verecek, böylece sen hoşnut kalacaksın.
Bir yetim iken, seni bulup da barındırmadı mı? Ve seni yol bilmez
iken, 'doğru yola yöneltip iletmedi mi? Bir yoksul iken seni bulup
zengin etmedi mi? (Duha Suresi, 3-8)
Peygamberimiz (sav), her işinde, en zor anlarında
dahi Allah'ın kendisine yardım edeceğini bilerek, tevekkül etmiş,
korku ve endişeye kapılmamıştır. Yanındaki müminlere de Allah'ın
kendileri ile birlikte olduğunu, herşeyi görüp işittiğini söylemiş,
onların da sukunet içinde olmalarına vesile olmuştur.
Peygamber Efendimizi örnek alarak onun yolunu izleyenler
de, Allah'ın rahmetinden ve yardımından hiçbir zaman umut kesmemeli,
Allah'ın rızasını, rahmetini ve cennetini umarak hayırlarda yarıştıkları
sürece Allah'ın daima onların yanında olduğunu bilmelidirler. Allah
bir ayetinde müminlere şöyle bir vaadde bulunur:
… Allah kendi (dini)ne yardım edenlere
kesin olarak yardım eder. Şüphesiz Allah, güçlü olandır, aziz olandır.
(Hac Suresi, 40)
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN TEMİZLİĞE
VERDİĞİ ÖNEM
Kalp ve ahlak temizliği kadar beden, giysi, mekan
ve yediği yiyeceklerin temizliği de Müslümanların en belirgin özelliklerindendir.
Bir Müslümanın saçları, eli, yüzü, bedeninin her yeri daima tertemiz
olur. Kıyafetleri de her zaman temiz, bakımlı ve düzgündür. Çalıştığı
veya yaşadığı mekanlar da her zaman derli toplu, temiz, hoş kokulu,
havadar ve ferahlık verici olur. Müminlerin bu özelliklerine en
güzel örnek yine Peygamberimiz (sav)'dir. Allah, bir surede Peygamberimiz
(sav)'e şöyle buyurmuştur:
Ey bürünüp örtünen, Kalk (ve) bundan
böyle uyar. Rabbini tekbir et (yücelt) Elbiseni temizle. Pislikten
kaçınıp-uzaklaş. (Müddessir Suresi, 1-5)
Allah Kuran'da müminlere temiz olan şeylerden yemelerini
bildirmiş, Peygamberimiz (sav)'e de, temiz olan şeylerin helal olduğunu
müminlere bildirmesini söylemiştir:
"Ey elçiler, güzel ve temiz olan şeylerden
yiyin…" (Müminun Suresi, 51)
"Sana, kendilerine neyin helal kılındığını
sorarlar. De ki: "Bütün temiz şeyler size helal kılındı." Allah'ın
size öğrettiği gibi öğretip yetiştirdiğiniz avcı hayvanlarının yakalayıverdiklerinden
de -üzerine Allah'ın adını anarak- yiyin. Allah'tan korkup-sakının.
Şüphesiz Allah, hesabı çabuk görendir." (Maide Suresi, 4)
Peygamberimiz (sav) bir hadis-i şeriflerinde de
müminlere temiz olmayı şöyle öğütlemiştir:
"Müslümanlık temizdir, kirsizdir.
Siz de temiz olun, temizlenin, Zira cennete temizler girer."31
PEYGAMBERİMİZ (SAV)'İN DUALARI
Kuran'da Peygamberimiz (sav)'in gece dua için kalktığı
bildirilir.
Şu bir gerçek ki, Allah'ın kulu (olan
Muhammed,) O'na dua (ibadet ve kulluk) için kalktığında, onlar (müşrikler,)
neredeyse çevresinde keçeleşeceklerdi. De ki: "Ben gerçekten, yalnızca
Rabbime dua ediyorum ve O'na hiç kimseyi (ve hiçbir şeyi) ortak
koşmuyorum." (Cin Suresi, 19-20)
Kuran'da birçok ayette Peygamberimiz (sav)'in dualarından
bahsedilmektedir. Peygamberimiz (sav) dualarında Allah'ı sıfatları
ile anarak O'nu yüceltmiştir. Peygamberimiz (sav)'in Kuran'da bildirilen
dualarından biri şöyledir:
De ki: "Ey mülkün sahibi Allah'ım,
dilediğine mülkü verirsin ve dilediğinden mülkü çekip-alırsın, dilediğini
aziz kılar, dilediğini alçaltırsın; hayır Senin elindedir. Gerçekten
Sen, herşeye güç yetirensin." (Al-i İmran Suresi, 26)
Peygamberimiz (sav) de, tüm diğer peygamberlerde
olduğu gibi ins ve cin düşmanlarının tehditi ve baskıları ile karşı
karşıya kalmıştır. Onların bu baskılarına karşı sabır ve dayanıklılık
gösteren Peygamber Efendimiz'e, şeytanın olumsuz telkinlerine ve
manevi saldırılarına karşı Allah'tan şöyle yardım istemesi emredilmiştir:
Ve de ki: "Rabbim şeytanın kışkırtmalarından
sana sığınırım. Ve onların benim yanımda bulunmalarından da Sana
sığınırım Rabbim." (Müminun Suresi, 97-98)
Peygamberimiz (sav)'e, dualarında Allah'tan bağışlanma
dilemesi ve Rabbimizin merhametini zikretmesi şöyle emredilmiştir:
Ve de ki: "Rabbim bağışla ve merhamet
et, Sen merhamet edenlerin en hayırlısısın." (Müminun Suresi, 118)
Rivayetlerde ise, Peygamber Efendimizin Allah'a
kendisine güzel bir ahlak ve iyi bir huy vermesi için dua ettiği
ve dualarında Allah'a şöyle yalvardığı belirtilir:
"Allah'ım! Yaratılışımı ve ahlakımı
güzelleştir. İlahi! Beni ahlakın kötülerinden uzaklaştır."32
Allah'ın, "De ki: "Sizin duanız
olmasaydı Rabbim size değer verir miydi?…" (Fatır Suresi, 77)
ayetiyle de bildirdiği gibi dua müminler için çok önemli bir ibadettir.
İnsan, acz içinde, Allah dilemedikçe hiçbir şeye güç yetiremeyeceğini
bilerek, umarak ve korkup sakınarak, her konuda Allah'a yönelmeli,
herşey için O'na dua etmelidir. Peygamber Efendimizin ve Kuran'da
duaları zikredilen diğer peygamberlerimizin duaları müminler için
en güzel örneklerdir. Onlar dualarında hem Allah'a nasıl teslim
olduklarını, Allah'ı tek dost ve yardımcı olarak gördüklerini göstermişler,
hem de Rabbimizi en güzel isimleri ile yüceltmişlerdir. Peygamberlerimizin
dualarında ayrıca hiç vakit gözetmeden, her an dua ettikleri ve
ihtiyaç içinde kaldıklarında hemen Rabbimize yöneldikleri görülmektedir.
Hiç şüphesiz din, Allah katında
İslam'dır. Kitap verilenler, ancak kendilerine ilim geldikten sonra,
aralarındaki "kıskançlık ve hakka başkaldırma" (bağy) yüzünden ayrılığa
düştüler. Kim Allah'ın ayetlerini inkar ederse, (bilsin ki) gerçekten
Allah, hesabı pek çabuk görendir. (Al-i
İmran Suresi, 19)
Ey insan, 'üstün kerem sahibi' olan
Rabbine karşı seni aldatıp-yanıltan nedir? Ki O, seni yarattı, 'sana
bir düzen içinde biçim verdi' ve seni bir itidal üzere kıldı. Dilediği
bir surette seni tertib etti. (İnfitar Suresi, 6-8)
--------------------------------------------------------------------
4- G.Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 2. cilt,
Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 344/4
5- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Prof.
Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, 1992, s. 499
6- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Prof.
Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, 1992, s. 314
7- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Prof.
Dr. İbrahim Canan, 2. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, 1992, s. 208
8- G.Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 2. cilt, Gonca
Yayınevi, İstanbul, 1997, 357/1
9- Tirmizi, Taberani; Huccetü'l İslam İmam Gazali,
İhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi,
İstanbul 1998, s. 798
10- Sünen-i Ebu Davud, 4/331
11- Müsned-i Ahmed b. Hanbel, 4/158, İbnu Kesir,
4/128
12- www.enfal.de/veda.htm
13- Majid Khoduri, İslamda Savaş ve Barış, Fener
Yayınları, İstanbul, 1998, s . 209-210
14- Muhammed Hamidulllah, İslam Müesseselerine
Giriş, Düşünce Yayınları, İstanbul, 1981, s.128
15- İbn Kesir, El-Bidaye, III/224-225; Hamidullah,
El-Vesaik, No:1, s.39-44; Yrd. Doç. Dr. Orhan Atalay, Doğu-Batı
Kaynaklarında Birlikte Yaşama, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları,
İstanbul, 1999, s.40
16- Muhammed Hamidulllah, İslam Müesseselerine
Giriş, Düşünce Yayınları, İstanbul, 1981, s.162-163
17- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 482
18- Ebu Nuyam el-Ilye, Beyhaki, ez-Zühd'de açıklamışlardır;
Huccetü'l İslam İmam Gazali, İhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri:
Dr. Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul 1998, s.793
19- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 311
20- Tirmizi; Huccetü'l İslam İmam Gazali, İhya'u
Ulum'id-din, 4. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul
1998, s.594
21- Hz. Said İbni Ebu Berde; G.Ahmed Ziyaüddin,
Ramuz El Hadis, 2. cilt, Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 510/5
22- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 315
23- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 315
24- G.Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 1. cilt,
Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 70/10
25- G.Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 2. cilt,
Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 446/11
26- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 7. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 293
27- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 327
28- Kütüb-i Sitte, Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,
Prof. Dr. İbrahim Canan, 16. cilt, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 136
29- http://www.sevde.de/Pey-ornek/18.htm
30- Konyalı Mehmed Vehbi, Tam Metni Sahih-i Buhari,
4. cilt, Üçdal Neşriyat, İstanbul 1993, s.340
31- G.Ahmed Ziyaüddin, Ramuz El Hadis, 1. cilt,
Gonca Yayınevi, İstanbul, 1997, 96/2
32- Tırmizi, İmam Ahmed ve Hakim'den; Huccetü'l
İslam İmam Gazali, İhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı
Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul 1998, s. 789
|