Abdulhəmid

İngiltərə dərin dövləti Əbdülhəmid dövründən bəri Türkiyənin yaxasından əl çəkməmişdir. Əbdülhəmid də İngiltərə dərin dövləti tərəfindən zərərçəkmişlərdən idi.

Bəzi insanların məlumatı əksik olduğu üçün Əbdülhəmid dövrü barədə "bir qarış torpaq verilmədi" deyirlər. Halbuki ən böyük torpaq itkisi bu dövrdə oldu.

Əbdülhəmid dövründə Kritdə əvvəlcə yerli rəhbərlik gücləndirilmiş sonra muxtariyyət verilmişdi, sonra da İngiltərənin dəstəyi ilə Osmanlıdan ayrıldılar.

Əbdülhəmid dövrü Osmanlının həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən çökdüyü bir dövrdür, Əbdülhəmid İngiltərə dərin dövləti tərəfindən mühasirəyə alınmışdır.

Osmanlı iqtisadiyyatı Əbdülhəmid dövründə İngiltərə dərin dövlətinin hakimiyyəti altına girdi. Bu gün hələ də bu hakimiyyətin təsiri görünür.

Əbdülhəmid dövründə dövlətin demək olar ki, hər nöqtəsinə hakim olan quruluş İngiltərə dərin dövləti idi. Bunun ardınca parçalanma gəldi.