Ultraviyole (UV) veya morötesi; dalga boyu görünür ışıktan kısa, ancak X-ışınlarından uzun olan bir elektromanyetik radyasyon şeklindedir. Güneş ışığında bulunur ve yeryüzü de bu ışına maruz kalır; ancak bunların büyük bir kısmı atmosfer tarafından filtrelenir. İnsanlar bu ışınları göremese de, Allah’ın yaratış mucizelerinden biri olan kuşlar, bu ışınlardan çeşitli hikmetlerle faydalanmaktadır.
Kuşlar ve UV Işınların Görülmesi
1970’lerin 
başında, bazı kuşların ultraviyole ışınları görebildikleri keşfedilmiştir. Gece uçan kuşlarından baykuşlar hariç, pek çok kuşun gözleri UV ışığa son derece duyarlıdır. Bu özellik, Allah’ın bu canlıları özel olarak nasıl yarattığını gösterir. Ayrıca pek çok kuşun tüyleri UV ışınları yansıtır. Bugün kuşların bir kısmının eş seçmek, yiyecek bulmak ve yırtıcıları fark etmek için UV görüş yeteneklerinden faydalandıkları bilinmektedir.
Bu örneklerden birisi de mavi baştankara kuşlarıdır. Bu kuşların dişileri ve erkekleri bizim ayırt edemeyeceğimiz kadar birbirine benzer. Bu durum eş bulmayı zorlaştıran bir durum olarak görünebilir. Ancak erkeklerin başlarının tepesinde UV ışığını güçlü bir şekilde yansıtan bir tüy parçası vardır; dişilerde ise yoktur. Bu fark hem dişi hem de erkek baştankara kuşlarının eşlerini bulmasında büyük kolaylık sağlayan bir nimettir.
Yumurtaları Ayırt Etme Becerisi
Guguk kuşları kuluçkaya yatmak yerine yumurtalarını başka kuşların yuvalarına bırakmayı tercih eder. Guguk kuşunun yumurtası yuvadaki diğer yumurtalara benzediği için buradaki çift tüm yumurtalardaki yavrulara annelik babalık yapar. Ancak ötücü pamuk kuşları kendi yumurtasında farklı UV görünümüne sahip yumurtaları farkeder ve reddeder.
Beslenmede UV Işınların Rolü
Yuvadaki yavruların beslenmesi sırasında ebeveyn kuşlar, UV ışınlarını kullanır. Avrupa kızakçı kuşlarının yavrularının alınlarında UV ışığı yansıtan bir deri bulunur. UV yansıtma oranı yavruların açlık durumuna göre değiştir ve ebeveynler, en fazla UV yansıtan yavruya öncelik verir. Bu davranış, Allah’ın yaratışındaki şaşırtıcı bir dengeyi yansıtmaktadır.
Avcılar ve UV
Görüşü
Pek çok ebeveyn kuş yiyecek ararken UV sinyallerine güvenir. Güveler ve kelebekler de dahil olmak üzere birçok böceğin vücut kaplamaları UV ışığını güçlü bir şekilde yansıtır. Birçok tohum da yansıtıcıdır ve meyveler ve meyveler olgunlaştıkça oldukça yansıtıcı mumsu bir kaplama geliştirir. Böylelikle yeşil yaprak arasındaki kırmızı bir meyve tanesi kuş için bize göründüğünden daha fazla dikkat çekici bir hal almaktadır. Bu özellik hem kuşların beslenmesini kolaylaştırır hem de meyvenin tohumlarının daha uzağa taşınmasını sağlayarak bitkiye fayda sağlamaktadır.
Örneğin, kerkenez kuşu tarla farelerinin UV yansıtan idrar izlerini takip ederek avın yerini belirler.
Sonuç
UV ışınları, insanlar için zararlı gibi görünse de, Allah’ın yeryüzündeki ekosisteme yerleştirdiği şaşırtıcı bir nimettir. Kuşların bu özelliklerini gözlemlemek, bizlere Allah’ın yaratma sanatını anlamamıza yardımcı olur. Kuşların morötesi ışıkları görebilmesi, bu delillerden sadece bir tanesidir.
“… Göklerde ve yerde nice deliller vardır ki, onları görüp de yüz çevirirler.” (Yusuf, 105)
Kaynak:
Cynthia Berger, True Colors: How Birds See the World, National Wildlife Federation 19 Temmuz 2012 https://www.nwf.org/Magazines/National-Wildlife/2012/AugSept/Animals/Bird-Vision
