Bədiüzzaman Əsərlərində, Özünün "Son Mücəddid" və "Mehdi" Olmadığını Dəlilləriylə Birlikdə Açıqlamışdır

Risalə-i Nurun Gələcək Əsrlərə İşiq Salan Bir Əsər Olmasi, Bədiüzzamanin Son Mücəddid Ya Da Mehdi Olduğunu Göstərən Bir Dəlil Deyil; Bütün İslam Alimlərinin Əsərləri Gələcək Əsrləri İşiqlandirir

Böyük İslam alimi Bədiüzzaman Səid Nursi Risalə-i Nur Külliyyatında, səhih hədislərlə bildirilən hz. Mehdinin çıxışı və İslam əxlaqını bütün dünyaya hakim etməsi mövzusuna geniş yer vermişdir. Bədiüzzaman bu şərhlərində özünün Mehdi olmadığını da açıqca ifadə etmişdir. Mehdiyyət mövzusunda özünə hüsnü zənn bəsləyən kəslərə "özünün hz. Mehdi olmadığını" (Emirdağ Lahikası, səh. 266), "Hz.Mehdinin yalnız bir əri, nəfəri və qabaqcılı olduğunu" (Barla Lahikası, səh. 162), "əsərləri və etdiyi işlər ilə hz. Mehdiyə zəmin hazırladığını" (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 189), "Hz.Mehdinin özündən bir əsr sonra gələcəyini" (Kastamonu Lahikası, səh. 57) ifadə edərək bu mövzuya açıqlıq qazandırmışdır.

Ancaq Bədiüzzaman əsərlərində bu mövzunu heç bir şübhə buraxmayacaq şəkildə, dəlilləriylə birlikdə açıqladığı halda, Bədiüzzamanın "...Bu həqiqətdən aydın olur ki; sonra gələcək o mübarək şəxs Risalə-i Nuru bir proqramı olaraq nəşr və tətbiq edəcək (yazma və paylama yoluyla yayacaq və tətbiq edəcək). (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 9) sözləri əsasında "Hz. Mehdinin Risalə-i Nuru özünə bir proqram etməsinin, Bədiüzzamanın "son mücəddid" olduğunu göstərdiyi" şəklində bəzi səhv fikirlər qarşıya qoyulur. Bədiüzzamanın, "Risalə-i Nur, bu əsri və gələcək əsrləri tənvir edəcək (işıqlandıracaq, nurlandıracaq) olan bir möcüzə-i Quraniyədir (Quran möcüzəsidir)." (Tarihçe-i Hayat, səh. 463) sözləri də bu istiqamətdə səhv şəkillərdə şərh olunur; "Risalə-i Nurun gələcək əsrlərə yol göstərici xüsusiyyətdə olmasının, Bədiüzzamanın Mehdi ola biləcəyinin işarəsi olduğu" dilə gətirilir. Halbuki, "Hz. Mehdinin vəzifələrini yerinə yetirərkən Risalə-i Nurdan istifadə etməsi, Bədiüzzamanın ya da Risalə-i Nurun mehdiyyət vəzifəsini boynuna götürmüş olduğunun bir göstəricisi deyil."

Bədiüzzamanın qələmə aldığı, həm çox dərin bir Quran təfsiri, həm də materialist fəlsəfəni rədd edən və iman həqiqətlərini ən yaxşı şəkildə ortaya qoyan çox əhəmiyyətli bir əsər olan Risalə-i Nur Külliyyatı, yüzlərlə insanın iman etməsinə, Allaha yaxınlaşmasına və doğru yolu görməsinə vəsilə olmuşdur. Bədiüzzaman, səmimi və hikmətli üslubuyla axirət, qədər, iman kimi bir çox mövzunu vərdiş qırıcı və düşündürücü bir üslubla izah etmiş və bu yolla yaradılış həqiqətlərinin, ağıllara və vicdanlara yerləşməsinə vəsilə olmuşdur. Bədiüzzaman Səid Nursinin əsərləri, müsəlmanlara yol göstərici bu xüsusiyyətləriylə son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Hz. Mehdi, vəzifələrini yerinə yetirərkən haqq kitabımız olan Quran Kərimi və Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərini özünə rəhbər edəcək. Ancaq bununla yanaşı, Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-dən bu yana gəlib-keçmiş bütün böyük İslam alimlərinin, bu günə qədər yaşamış olan mücəddidlərin əsərlərindən və fikirlərindən istifadə edəcək. İmam Qəzali, İmam Rəbbani, Mövlana Xalid, İmam Suyuti, Bədiüzzaman Səid Nursi kimi böyük İslam alimləri arxalarında müsəlmanlara yol göstərici xüsusiyyətdə əhəmiyyətli əsərlər buraxmışlar. Hz. Mehdi, Risalə-i Nur Külliyyatından olduğu qədər, bu qiymətli mütəfəkkirlərin işlərindən də eyni şəkildə faydalanacaq. Bu əsərlərin hər biri Risalə-i Nur Külliyyatı kimi gələcək əsrləri tənvir edəcək, yəni müsəlmanlara işıq salacaq, yol göstərəcək əsərlərdir. Hz. Mehdi gəldiyində bütün bu əsərlərin qüvvədən qalxması üçün heç bir səbəb yoxdur. Əlbəttə ki, müsəlmanlığın əsasları haqqında dərin təfəkkürlər ehtiva edən bütün bu əsərlərdən istifadə ediləcək. Ancaq "Hz. Mehdinin, İmam Qəzalinin, İmam Rəbbaninin ya da Mövlana Xalidin əsərlərindən istifadə etməsi bu İslam alimlərinin son mücəddid ya da Mehdi olduqlarını necə göstərmirsə, Risalə-i Nur Külliyyatından istifadə etməsi də Bədiüzzamanın son mücəddid olduğunu göstərən bir dəlil deyil".

Hz. Mehdi olmaq ayrı, bir əsərin gələcək nəsillərə işıq salması, yol göstərməsi ayrı bir mövzudur. Necə ki, hz. Mehdi vəzifələrini yerinə yetirərkən, dünyadakı bütün elmi əsərlərdən; biologiya ya da fəlsəfə üzərinə hazırlanmış işlərdən də faydalanacaq. Ya da materializmin etibarsızlığını ortaya qoyarkən materialist fəlsəfə əleyhində yazılmış elmi işləri və ya darvinizm ilə əlaqədar əsərləri də istifadə edəcək. Hz. Mehdinin bu elmi əsərlərdən faydalanması da hər hansı bir şeyin göstəricisi deyil. Əhəmiyyətli olan, hz. Mehdinin dünya səviyyəsində edəcəyi işlərdir.

Bir şəxsin hz. Mehdi ola biləcəyindən bəhs edilmək üçün, bu şəxsin hər şeydən əvvəl Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərində ifadə edilən xüsusiyyətlərə uyğun gəlməsi və yerinə yetirəcəyi bildirilən vəzifələri yerinə yetirməsi lazımdır. Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərində və Bədiüzzaman kimi böyük İslam alimlərinin əsərlərində, hz. Mehdi ortaya çıxdığında reallaşmış olması lazım olan bir çox əlamət sayılır. Hz. Mehdinin soyu, fiziki xüsusiyyətləri, işləri yüzlərlə səhih hədis ilə bildirilmişdir. Hz. Mehdi ortaya çıxdığında bütün müsəlmanlar arasında İslam Birliyini quracaq, Xristian dünyasıyla ittifaq edəcək, hz. İsayla görüşəcək və birlikdə namaz qılacaq, Hz. İsayla birlikdə İslam əxlaqını bütün dünyaya hakim edəcək. Bu xüsusiyyətləri daşımayan və bu böyük vəzifələrin hamısını bir yerdə yerinə yetirməmiş bir şəxsin hz. Mehdi olmasından bəhs edə bilmək mümkün deyil. Bədiüzzaman da yaşadığı əsrin qütbü olaraq çox böyük bir iman xidməti vermişdir, ancaq bu vəzifələri yerinə yetirməmişdir. Bu səbəblə, hz. Mehdi olduğundan bəhs edə bilmək mümkün deyil. Necə ki, özü də əsərlərində bunu çox açıq bir şəkildə ifadə etmişdir.

Bədiüzzaman, Risalə-i Nurun Hz. Mehdinin "Birinci Vəzifəsinə Bəzi Cəhətlərdə Yalniz Rəhbərlik Etdiyini" İfadə Etmişdir; Hz. Mehdinin Bu Əsərlərdən İstifadə Etməsi Bədiüzzamanin Mehdi Olduğunun Bir Göstəricisi Deyil

Qardaşlarımın ikinci iltibası (səhvi): Fani (keçici) və çürüdülə bilən bir şəxsiyyəti, BƏZİ CƏHƏTLƏRLƏ (istiqamətləriylə) BİRİNCİ VƏZİFƏDƏ PİŞDARLIQ (liderlik) EDƏN Nur şagirdlərinin (tələbələrinin) şəxsi mənəvisini təmsil edən o aciz qardaşına verirlər. Halbuki, bu iki iltibas (səhv, qarışdırma) da Risalə-i Nurun həqiqi ixlasına və heç bir şeyə, hətta mənəvi və ührəvi məqama da vasitə olmamasına bir cəhətdə (istiqamətdən) zərər verdiyi kimi, əhl-i siyasəti də (siyasət əhlini də) evhama (quruntuya, qorxuya, olmayan bir şeyi olan zənni ilə narahatlığa) salıb Risalə-i Nurun nəşrinə (nəşr olunmasına, paylanmasına, eşitdirilməsinə) zərər gəlir. Bu zaman, şəxsi mənəvi zamanı olduğu üçün, belə böyük və baqi (əbədi) həqiqətlər, fani (keçici) və aciz və sükut edə bilər (qüsur işləyə bilən) şəxsiyyətlərə bina edilməz.

Bədiüzzaman Nur tələbələrinin Mehdilik mövzusunda özünə hüsnü zənn bəslədiklərini ancaq bunun, "qarışdırmadan qaynaqlanan bir səhv olduğunu" dilə gətirir. Bu səbəblə də özü üçün, "bu şəkildə söyləməyin; belə bir Mehdilik iddiasında olmayın" deyir. Bədiüzzaman belə səhv bir hüsnü zəndə olmasının mehdiyyət mövzusunda "səhv bir zənn" meydana gəlməsinə və beləcə, iman əhlinin səhv istiqamətləndirilməsinə səbəb olacağını; nəticədə də bu vəziyyətin, müsəlmanların həqiqi hz. Mehdini fərq etmələrinə maneə ola biləcəyini söyləyir.

Diqqət yetirilsə, Bədiüzzaman bu sözlərində nə özünün, nə də Nur şagirdlərinin, hz. Mehdinin birinci vəzifəsini yerinə yetirmədiklərini söyləyir. Özünün "Hz. Mehdinin birinci vəzifəsi olan iman həqiqətləri mövzusunda HZ. MEHDİYƏ YALNIZ RƏHBƏRLİK ETDİYİNİ VƏ BUNU DA YALNIZ "BƏZİ CƏHƏTLƏRDƏ (istiqamətlərdə)" YERİNƏ YETİRDİYİNİ" ifadə edir. Hz. Mehdinin birinci vəzifəsi olan materialist fəlsəfənin "BÜTÜN DÜNYADA VƏ TAM MƏNASIYLA TƏSİRSİZ HALA GƏTİRİLƏRƏK YIXILMASI"nın isə ancaq hz. Mehdinin yerinə yetirəcəyi xidmətlər nəticəsində reallaşdırılacağını ifadə edir (Emirdağ Lahikası, 259).

Əvvəlki sətirlərdə də açıqlandığı kimi, hz. Mehdiyə birinci vəzifəsində rəhbərlik edəcək olan bu işlər, hz. Mehdinin faydalanacağı bir çox elmi əsərdən biri olacaq. Ancaq necə ki, İslam alimlərinin əsərlərindən, elmi ya da fəlsəfi işlərdən istifadə etməsi, bu işlərin Mehdilik vəzifəsini boynuna götürdüyünün bir dəlili deyilsə, "Hz. Mehdinin Risalə-i Nuru özünə bir proqram etməsi və bunlardan faydalanması da bu əsərlərin mehdiyyət vəzifəsini gördüyünün bir ifadəsi deyil".

Bədiüzzamanin Niyə Mehdi Ola Bilməyəcəyini Yüzlərlə Səhifə Boyunca Dəlilləriylə Birlikdə Açiqlamiş Olmasi, "Mən Mehdi Deyiləm" Sözlərini "Üsulla" Söyləmədiyini Açiqca Ortaya Qoyur

Yaşadığı dövrdə, yaxın ətrafında Bədiüzzamana hz. Mehdi olub-olmadığı istiqamətində suallar yönəldilmişdir. Bədiüzzaman özündən soruşulan bu suala "Xeyr, mən Mehdi deyiləm" deyərək cavab vermiş, ancaq bununla yanaşı yüzlərlə səhifə boyunca niyə Mehdi ola bilməyəcəyini səbəbləriylə birlikdə dəlilləndirərək açıqlamışdır. Açıqdır ki, əgər Bədiüzzaman Mehdi olsaydı, yalnız "mən Mehdi deyiləm" deyərdi və beləcə, mövzu bağlanardı. Əksini isbat etmək üçün yüzlərlə səhifə boyunca uzun-uzun şərhlər etməyə heç bir şəkildə ehtiyac duymazdı. Onu belə təfərrüatlı bir açıqlama etməyə nə məcbur edə bilərdi ki? Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərində, hz. Mehdinin "Mehdilik iddiasıyla ortaya çıxmayacağı" ifadə edilmişdir. Ancaq belə bir şeyin gizlədilməsi lazımdırsa, bunun üçün yalnız tək bir cümlə ilə "mən Mehdi deyiləm" demək kifayətdir. Bu sözlər niyə razı salıcı olmasın; rədd etmək üçün uzun-uzun yüzlərlə səhifə yalan danışılmasına niyə gərək olsun? Necə ki, İmam Rəbbani, Mövlana Xalid kimi tarix boyunca yaşamış olan bir çox İslam aliminə və mücəddidə hz. Mehdi olub-olmadıqları soruşulduğunda, bu kəslər də "Mən Mehdi deyiləm" demişlər. Əsərlərində də Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədisləri əsasında Axırzamanda gələcək hz. Mehdinin xüsusiyyətlərini təfərrüatlı olaraq izah etmişlər.

Ancaq hz. Mehdi gəldiyində, ona da belə bir sual yönəldildiyində "mən Mehdilik iddiasında deyiləm" deyəcək. Amma yüzlərlə səhifə boyunca şərh edib bunun əksini isbat etməyə də çalışmayacaq. Hz. Mehdi seyid olacaq, ancaq "mən seyid deyiləm, hz. Mehdi bu xüsusiyyətlərə sahib olacaq, bu vəzifələri yerinə yetirəcək mən bu xüsusiyyətləri daşımıram" kimi izahlar etməyəcək.

Amma əgər bu vəziyyəti açıqlaya bilmək üçün, "mən hz. Mehdi deyiləm" deyilməsi kafi deyil, yüzlərlə səhifə yalan danışılması lazımdır" deyilirsə, bunun məntiqinin də açıqlanması lazımdır. Bədiüzzamanın risalələrdəki "Hz. Mehdinin özündən bir əsr sonra gələcəyi, özünün hz. Mehdinin yalnız bir qəhrəmanı, nəfəri və qabaqcılı olduğu, etdiyi işlərlə hz. Mehdinin xidmətləri üçün zəmin hazırladığı, hz. Mehdinin üç böyük vəzifəsini bir yerdə yerinə yetirməsiylə tanınacağını, özünün isə bunu reallaşdırmadığı" istiqamətindəki yüzlərlə səhifə şərhlərinin hamısının yalnız "Mehdiliyini qəbul etməmək üçün üsulla deyilmiş sözlər" olduğunu iddia etmənin heç bir məntiqi yoxdur. Bədiüzzaman kimi böyük bir İslam aliminin, “sırf üsulla deyilmiş olması üçün” yüzlərlə səhifə boyunca bütün İslam ümmətini aldadacaq izahlara yer verməsi, üstəlik də bütün bunları Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in səhih hədislərinə əsaslanması heç bir şəkildə mümkün deyil. Bədiüzzamanın Mehdiliyini qəbul etməmək üçün yüzlərlə səhifə boyunca yalan danışdığını və müsəlmanları səhv məlumatlandırdığını iddia etmək, çox açıqdır ki, dərin bir Allah qorxusuna və güclü bir imana sahib belə qiymətli bir İslam aliminə qarşı çox böyük bir böhtan və iftira olar. Vəfatından illər sonra belə bir iddia ilə ortaya çıxılması isə, hər nə qədər yaxşılıq adına və Bədiüzzamana duyulan sevgi adına da edilmiş olsa, vicdani olaraq heç bir şəkildə qəbul edilə bilməz. Bu səbəblə, Bədiüzzamanın mehdiyyət mövzusundakı həqiqi düşüncələrinin tam mənasıyla ortaya qoyulmasında fayda vardır.

Bu kitab boyunca yer verilən, Bədiüzzamanın əsərlərində yüzlərlə səhifə boyunca izah etdiyi mehdiyyət mövzusuyla əlaqədar bütün izahları, Bədiüzzamanın hz. Mehdi olmadığını dəlilləriylə birlikdə ortaya qoyur. Bu həqiqətin başa düşülməsi üçün Bədiüzzamanın bu mövzuda verdiyi dəlillərdən bəzilərini qısaca belə sıralaya bilərik:

1. Bədiüzzaman "Hz. Mehdinin seyid olacağını; özünün isə seyid deyil, kürd olduğunu" (Emirdağ Lâhikası, səh. 266), (Tenvir, Şualar, səh. 365) (Münazarat, səh. 84; Tarihçe-i Hayat, səh. 228; Bediüzzaman ve Talebelerinin Mahkeme Müdafaları, səh.18);

2. "özünün hz. Mehdinin bir qəhrəmanı, nəfəri və qabaqcılı olduğunu" (Barla Lahikası, səh. 162);

3. "əsərləri və etdiyi işlər ilə hz. Mehdiyə zəmin hazırladığını" (Sikke-i Tasdik-ı Gaybî, səh. 189);

4. "Hz. Mehdinin öz yaşadığı dövrdən bir yüz il sonra gələcəyini" (Kastamonu Lahikası, səh. 57);

5. "Hz. Mehdi gəldiyində özünün vəfat etmiş olacağını" (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 172)

6. "özünün və Risalə-i Nurun Mehdi zənn edilməsinin bir səhv və qarışdırma olduğunu" (Emirdağ Lahikası, səh. 266) açıqlayaraq Mehdi olmadığını ifadə etmişdir.

7. "Hz. Mehdinin siyasət, səltənət və diyanət aləmində üç böyük vəzifəni bir yerdə yerinə yetirəcəyini" (Şualar, səh. 456), (Şualar, səh. 590), (Emirdağ Lahikası, səh. 259-260) ifadə etmişdir;ancaq özü bu üç vəzifəni bir yerdə yerinə yetirməmişdir.

8. "Hz. Mehdinin "materializm, ateizm və Darvinizm kimi təməli Allahı inkar etmə üzərinə qurulmuş olan dinsiz axınları "tam mənasıyla" təsirsiz hala gətirərək insanların imanını qurtaracağını" (Sikkəs(n)i Təsdiqi Qeybi, s. 9), (Emirdağ Lahikası, s. 259) ifadə etmişdir; ancaq bu dinsiz axınların ortadan qalxması Bədiüzzaman həyatdaykən "tam mənasıyla" reallaşmamışdır.

9. "Hz. Mehdinin, "Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in xəlifəsi və bütün müsəlmanların mənəvi lideri" ünvanını daşıyaraq İslam əxlaqının əsaslarını yenidən canlandıracağını" (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 9), açıqlamışdır; ancaq özü bütün inananların xəlifəsi (mənəvi lideri) xüsusiyyətini daşımamışdır.

10. "Hz. Mehdinin bütün dünyaya sülh, ədalət və haqqaniyyət gətirəcəyini və İslam aləmi üzərindəki zülmü qaldıracağını" (Emirdağ Lahikası, səh. 259), (Mektubat, səh. 411-412), (Mektubat, səh. 440), (Şualar, səh. 456) ifadə etmişdir;ancaq bu vəziyyət Bədiüzzaman həyatdaykən reallaşmamışdır.

11. "Hz. Mehdinin “Mücəddid-i Əkbər” yəni “ən böyük mücəddid” xüsusiyyətini daşıyacağını" (Tılsımlar Mecmuası, səh. 168) bildirmişdir;ancaq Bədiüzzaman bu ünvana sahib olmamışdır.

12. "Hz. Mehdinin bütün məzhəbləri qaldıracağını və "ən böyük müctəhid" (ehtiyac olduğunda ayələrdən hökm çıxaran böyük İslam alimi və öndəri) olaraq ictihad edəcəyini (Tılsımlar Mecmuası, səh. 168), (Mektubat, səh. 411-412) ifadə etmişdir;ancaq Bədiüzzaman məzhəbləri qaldırmamış, Şafi məzhəbinə tabe olmuşdur. (Emirdağ Lahikası, səh. 38), (Büyük Tarihçe-i Hayat, səh. 202), (Büyük Tarihçe-i Hayat, səh. 206) (Emirdağ Lahikası, səh. 573)

13. "Hz. Mehdinin İslam Birliyini təmin edəcəyini" (Emirdağ Lahikası, səh. 260) ifadə etmişdir;ancaq Bədiüzzaman yaşadığı dövrdə bütün dünya müsəlmanlarını tək bir dam altında yığaraq İslam Birliyini meydana gətirməmişdir.

14. "Hz. Mehdinin, bütün İslam alimlərinin, Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in soyundan gələn seyidlərin və bütün müsəlmanların dəstəyini alacağını" (Emirdağ Lahikası, səh. 260) açıqlamışdır;ancaq Bədiüzzaman yaşadığı dövrdə belə geniş bir təbəqənin dəstəyini almamışdır.

15. "Hz. Mehdinin "üç böyük vəzifəsini" yerinə yetirərkən çox böyük bir maddi güc və hakimiyyət sahibi olacağını" (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 9) ifadə etmişdir; ancaq Bədiüzzaman belə böyük bir maddi qüvvə və hakimiyyət əldə etməmişdir.

16. "Hz. Mehdinin Xristian dünyasıyla ittifaq edəcəyini" (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 9) bildirmişdir;ancaq Bədiüzzaman belə bir ittifaqı reallaşdırmamışdır.

17. "Hz. Mehdinin hz. İsayla birlikdə namaz qılacaqlarını" (Şualar, səh. 493) ifadə etmişdir; ancaq Bədiüzzaman yaşadığı müddət içərisində hz. İsayla birlikdə olmamış və birlikdə namaz qılmamışdır.

18. "Hz. Mehdinin Quran əxlaqını bütün dünyaya məskun edəcəyini və bütün insanları doğru yola sövq edəcəyini" (Sikke-i Tasdik-i Gaybi, səh. 9) (Mektubat, səh. 473) söyləmişdir;ancaq İslam əxlaqının dünya hakimiyyəti də Bədiüzzaman həyatdaykən reallaşmamışdır.

19. "Hz. Mehdinin, hz. İsa ilə birlikdə Süfyaniyyət və Dəccaliyyətin fikir sistemini təsirsiz hala gətirəcəklərini" açıqlamışdır; ancaq Bədiüzzaman hz. İsa ilə bir yerə gəlməmiş və bu fikir sistemləri təsirsiz hala gətirilməmişdir.

Bədiüzzamanin Sözləri Açiqdir; Bütün Bunlarin "Batini Təfsir" Adi Altinda Fərqli Şəkillərdə Şərh Olunmasi Lazim Olduğu Məntiqi, Bədiüzzamanin İzahlariyla Ziddiyyət Təşkil Edir

Bir kimsənin hz. Mehdi ola biləcəyindən bəhs edə bilmək üçün Bədiüzzamanın yuxarıda sayılan sözlərindəki bütün xüsusiyyətlərin "tək bir şəxs" üzərində görülməsi lazımdır. Bədiüzzaman həyatını İslam əxlaqının təbliğinə həsr etmiş, bu istiqamətdə çox böyük və şərəfli bir mübarizə etmişdir. Ancaq hz. Mehdinin bu xüsusiyyətlərinə sahib olmamış, dünya səviyyəsində yerinə yetirəcəyi vəzifələri yerinə yetirməmişdir.

Bədiüzzamanın sözləri və hz. Mehdiyə dair hələ reallaşmamış əlamətlər, Bədiüzzamanın Mehdi olmadığını açıqca ortaya qoyur. Ancaq bu həqiqət, zaman-zaman müxtəlif şəkillərdə şərh edilməyə çalışılır; Bədiüzzamanın sözlərinə həqiqi mənalarının xaricində bəzi şərhlər əlavə olunaraq fərqli düşüncələr gündəmə gətirilə bilinir. Hətta bu dünyagörüşü elə bir dərəcəyə gələ bilir ki, Bədiüzzamana böyük bir sevgi və hörmət edən kəslər də, Bədiüzzamanın söylədiklərinin aydın ola bilməsi üçün "risalələrdəki sözlərinin kafi olmayacağını" irəli sürə bilirlər. Bu sözləri, yalnız xüsusi sirlərə vəqf, xüsusi təfsir gücü olan, xüsusi qabiliyyətlərə və hisslərə sahib bəzi xüsusi kəslərin "batıni təfsir" edərək anlaya biləcəyini müdafiə edirlər. Halbuki, bu kimi iddialar, belə qiymətli bir mücəddidin qələmə aldığı risalələrin hamısını şübhəli hala gətirəcək son dərəcə təhlükəli cəhdlərdir.

Bədiüzzamanın şəxsən özü, əsərlərində bir neçə dəfə bu mövzunun əhəmiyyətini ifadə etmiş; belə bir anlayışa qarşı olduğu istiqamətindəki fikirlərini bəyan etmişdir. Əgər risalələrdəki mətnlərin təfsirə ehtiyacı varsa, bunu yenə bu mətnlər üzərində ediləcək əlavə şərhlərlə açıqlamanın uyğun olacağını ifadə etmişdir. Bu sözlərindən birində "Bədiüzzaman belə bir təfsir anlayışına gediləcək olunsa, bunun necə sui-istifadəyə yol verəcəyini və bu yolla risalələrdə izah edilən həqiqətlərin necə əslindən uzaqlaşıb dəyişəcəyini" belə xatırlatmışdır:

Nurun mətni, izaha ehtiyacı olsa, ya sətirin üstündə, ya kənarda haşiyəciklər (şərhlər) yazılsa, daha münasibdir (uyğundur). Çünki mətn içinə girsə, çoxaldılan nüsxələr ayrı-ayrı olar, təshih (düzəltmə) lazım gəlir. Həm SU-i İSTİMALƏ QAPI AÇILAR, MUARIZLAR (qarşı çıxanlar) istifadə edərlər. Həm hər kəs sənin kimi muhakkik (həqiqəti araşdırıb tapan) müdakkik (incədən incəyə tədqiq edən, ən kiçik gizli şeyləri belə görməyə çalışan) olmaz, SƏHV MƏNA VERƏR, BİR SÖZ ƏLAVƏ EDƏR, ƏHƏMİYYƏTLİ BİR HƏQİQƏTİ İTİRMƏYƏ SƏBƏB OLAR. Mən təshihatımda (düzəltmələrimdə) belə zərərli əlavələri çox gördüm... (Emirdağ Lahikası Elyazma, səh. 661)

Yaşadığı əsrin mücəddidi olan belə mübarək bir şəxsin, bütün dünya müsəlmanlarını yaxından maraqlandıran mehdiyyət mövzusundakı əhəmiyyətli şərhlərinin də batıni təfsir adı altında səhv şərh olunmaması son dərəcə əhəmiyyətlidir. Belə bir dünyagörüşü, risalələrin orijinal halından uzaqlaşmasına və müsəlmanların səhv məlumatlandırılmalarına səbəb olacaq. Bu da, Bədiüzzamanın hikmətli sözlərinin və qiymətli şərhlərinin gərəyi kimi təqdir edilə bilməməsinə gətirib çıxaracaq.

Bədiüzzaman əsərlərində "Risalə-i Nurun hər bir kitabı bir Səiddir. Siz hansı kitaba baxsanız, mənimlə qarşı-qarşıya görüşməkdən on dəfə çox həm faydalanar, həm həqiqi bir surətdə mənimlə görüşmüş olarsınız. Risalə-i Nur mənə heç bir ehtiyac buraxmır." (Emirdağ Lahikası, səh. 159) şəklində bildirmişdir. Deməli, risalələr, hər hansı bir mövzuda Bədiüzzamanın bütün qənaətlərini ən aydın və doğru şəkildə əks etdirir. Mehdiyyət mövzusunda da Bədiüzzaman çox aydın olar izahlar edib, "özünün ya da onun şəxsi mənəvisi kimi Risalə-i Nurun mehdiyyət vəzifəsini boynuna götürməmiş olduğunu; Axırzamanın "Böyük Mehdi"sinin, Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərində və risalələrdə yüzlərlə səhifə boyu izah edilən xüsusiyyətlərə sahib olmasıyla tanınacağını" heç bir müzakirəyə yer verməyəcək şəkildə izah etmişdir.