Atatürk’ün Ahlakı İçin Ne Dediler?
Karşınızdaki bu büyük adamda, keşfettiğim bu meçhulde, maharet ve karakter o kadar iyi işlemiştir ki , sözlerinde hiçbir şüphe aranamazdı."93
Fransız Yazar, Claude Farere
"Hayatın sonuna kadar, ulusunun mutlak güveniyle kurduğu devletin başında kalan muzaffer kumandanın kişiliği, ne eşi görülmez bir karakter örneğidir."94
İtalya Dışişleri Eski Bakanı, Comte Carlo Sforza
"Bu ilerici ve batılaşmış Türk, gerek kişiliği gerekse başarıları ile hayranlık ve saygı uyandırmaktadır. Orta yaşın kıyısına gelmiş bu önder, bir mantık ve sarsılmaz azim, kendinden çok ülkesi için beslediği tutkularla güçlü bir kişilik ve disiplin adamıdır."95
İngiliz Tarihçi, Arnold J. Toynbee
"Cumhuriyet Türkiyesi'nin Devlet Başkanı Kemal Atatürk, diğer önderlerde görmeye alışamadığımız şu değerli nitelikleri, kişiliğinde toplamış bulunuyor; alçak gönüllük, yeterlilik, başarı."96
The Truth Dergisi, İngiltere
"Muhakkak eşi benzeri olmayan bir insandı. Tehlike karşısında korkmak veya güçlükler çıktıkça kararsızlık nedir bilmezdi. Sadakat istedi ve hak etti. Kudret asla başını döndürmedi; çünkü yaratılışında küçüklük yoktu."97
İngiltere Eski Büyükelçisi, Sir Perey Loraine
"Mustafa Kemal Bey, sorumluluk yüklenmekten korkmayan, doğuştan bir şef idi."98
Alman General, Liman Von Sanders
"Dünya tarihinde ancak pek az insan, ulusuna, soylu bir amaç uğruna kendilerini adayabilme ruhunu aşılayabilmiştir."99
Pakistan Büyükelçisi, İftihar Ali Han
" 'İnsan ancak karakteri ile büyük olabilir' demişti Voltaire. Kişilerin evrenselliği göz önünde tutulduğunda, sanırım ki haklıydı da… Ama bu özdeyişten Gazi Mustafa Kemal lehine bir ayrım yapılabilir. Yalnız karakteri ile değil, aynı zamanda yüreğiyle de halkın gönlünü kazanıp bu denli büyük olabilmiştir o." 100
Nelia Pavlova
"Atatürk iyi kalpli, çağdaş bir insandır. Türk Ulusu onun kişiliğinde kendini görüyor, insanlığın bütün belirtileri onda kendini hemen gösteriyor."101
Fransız Gazeteci, Noelle Roger
"Atatürk vefat ettiğinde, dönemin Hindistan İslam Birliği Başkanı olan ve daha sonra Pakistan Devleti'nin kuruculuğunu yapan Muhammed Ali Cinnah, üzüntüsünü "Onun şahsında yalnız İslam alemi değil, bütün dünya en büyük insanlardan birini kaybetti" ifadeleriyle dile getirmiştir."102
Prof. Dr. İsmet Giritli
"Ve hakikaten bu büyük adam, geceleri gündüzlere katarak düşünmeyi, milli bünyenin tahammülünü bildirmiş, herşeyin zamanını hesaplamış ve zamanı iradesine ram edebilmişti."103
Mazhar Müfit Kansu
"Atatürk yalnız bu asrın en büyük adamlarından biri değildir. Biz Pakistan'da onu gelmiş geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak görüyoruz. O yalnız sizin milletinizin sevgili lideri değildi. Dünyadaki bütün Müslümanlar gözlerini sevgi ve hayranlık hissiyle ona çevirmişlerdi. O Müslüman dünyasından yeniden siyasi uyanış istikametine ileri doğru cesur bir adım atan bir avuç insandan biriydi."104
Pakistan Cumhurbaşkanı, Eyüp Han
"Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır... Çöküntü halinde bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin doğması, yeni Türkiye'nin özgürlük ve bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan etmesi ve o zamandan beri koruması, Atatürk'ün Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye'de giriştiği derin ve geniş inkılaplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile gösteren bir örnek yoktur."105
ABD Eski Başkanı, John F. Kennedy
"Benim üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkan kalmamış olmasıdır. Sovyet Rusya Dışişleri Bakanı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün Avrupa'nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu sordum. Bana Avrupa'nın en kıymetli devlet adamının Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal olduğunu söyledi."106
ABD Eski Başkanı, Franklin Roosevelt
"Asker-devlet adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi. Kendisi, Türkiye'nin, dünyanın en ileri memleketleri arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır. Keza o, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir."107
General MacArthur
"İnsanı teslim alıcı, fevkalade önderlik kuvveti vardır. O, tetiktir, hazır cevaptır, dikkati çekecek kadar zekidir."108
Amerikalı Gazeteci, Gladys Baker
"O, kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir lider değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmağa uğraşan bir kahramandı."109
Prof. Walter L. Wriht, Almanya
"Atatürk Türkiye'yi tek düşmanı kalmaksızın bırakmıştır. Bu zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır."110
Völkischer Beobacter Gazetesi, Almanya
"Almanya, Atatürk'ün eserine ve mücadelesine hayrandır. Onda, tarihi eseri, özgürlüğü seven bütün milletler için bir sembol olarak kalacak kudretli bir kişilik görmektedir."111
Berlin-Alman Ajansı
"Istırap çeken dünyada barış ve esenliği yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyenler Atatürk'ün iman verici ve yön göstericiliğinden örnek ve kuvvet alsınlar.112
Alman Tarihçi, Prof. Herbert Melzig
"Kendisinin tarihi büyüklüğü, eseri olan yeni Türkiye'ye bakılarak bugünden ölçülebilir. Çelik gibi azim ve gayreti, uzağı gören akıl ve hikmetle birleşmiş olan bu gerçek halk önderi ve devlet adamı; Anadolu dağlarının en uzak ve ıssız köşesindeki köylere bile başka bir ruh aşılamıştır."113
Illustrierte Zeitung Dergisi, Almanya
"O, kendi milleti ve beşeriyet alemi için beslediği muhabbetle, bir dahinin neler yarattığına dair, cihana fevkalade heyecanlı bir sahne seyrettirmektedir." 114
Alman Tarihçi, Prof. Herbert Melzig
"İnsanlığın bütün belirtileri onda kendini hemen gösteriyor."115
Fransız gazeteci, Noelle Roger
"Atatürk'ün yurt kurtarıcı olduğunu, milletlerin en vefalısı olan Türkler asla unutmayacaklardır."116
Fransız gazeteci, Noelle Roger
"Atatürk'ün dehası, tarihte Türk Milleti'nin taşıdığı ruhun faziletine en yüksek örneklerinden birini teşkil edecektir."117
Yugoslav Büyükelçisi, Branko Aczmovic
"Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini bırakacaktır."118
Fransız Eski Cumhurbaşkanı, Albert Lebrun
"Mevcut rütbelerin hepsini kaldırdığı bir memlekette, bu adam, bütün rütbeleri kazanmıştır. O memlekette bulunabilecek en şerefli isim ona verilmiştir."119
Fransız Gazeteci, Mercel Sauvage
"Bu, insanlığa denenmiş bir felsefe örneği olarak sunulabilir. Atatürk yüzyıllara sığabilecek işleri on yılda tamamladı." 120
Fransız Yazar, Gerrad Tongas
"Denilebilir ki onsuz, İslam alemi yolunu bulabilmek için elli yıl daha bekleyecekti."121
Berthe Georges Gaulis, Fransa
"O, yüce bir dağa benzer. Eteğinde yaşayanlar bu yüceliği fark edemezler. Bu dağın azametini kavrayabilmek için, ona çok uzaklardan bakmak gerekir."122
Fransız Edebiyatçı, Claude Farrer
"Kemal Atatürk'ün karakterinin bir cephesini göstermek itibariyle bir noktayı hatırlatmak isterim. Bize savaşlarından birini anlatıyordu. Birdenbire durdu: "Görüyorsunuz ya" dedi. "Birçok zaferler kazandım. Fakat bunların en büyüğünden sonra bile her akşam, savaş alanlarında ölen bütün askerleri düşünerek içimde derin bir keder duyuyorum." Cesaret ve zekasından başka yüreği bu kadar yüce olan böyle bir Şef'in, yurdu için mucizelere vesile olmuş olmasına şaşılabilir mi?..."123
George Bennes, Vu Gazetesi, Fransa
 |
| İngiltere Kralı Sekizinci Edward'la Atatürk bir gezi sırasında. |
"Çağımızda hiçbir isim Atatürk'ün adı kadar büyük saygı yaratmamıştır."124
Observer, İngiltere
"İngiltere önce, cesur ve asil bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır." 125 Sunday Times, İngiltere
"Atatürk, eskimiş bilimlerle boş yere kafasını yormamış olduğundan daha taze ve cesur düşünen bir önderdir. Kendisi için, bugünkü Avrupa'nın en güçlü devlet adamıdır diyebileceğimiz Atatürk, hiç şüphesiz devlet adamlarının en cesur ve orjinalidir."126
İngiliz Yazar, Herbert Sideabotham
"Atatürk öyle bir insandır ki, hayali değildir. İstediğini bilir, bildiğini yapar, yapamayacağı bir şeyi de istemez." 127
Heykeltraş Krippel
"Atatürk, şahsiyet ve yeteneğin dev gibi bir simgesi idi. O, yirminci yüzyılın en görkemli olayını gerçekleştiren adamdı." 128
National Tidence Gazetesi, Danimarka
"Üstün iradesi, tükenmez cesareti ve eşsiz sezişi ile hasımlarını dize getirdi. Fazilet ve ciddiyeti, üç yılda memleketine yalnız askeri degil, aynı zamanda tam ve doyurucu bir siyasi zafer kazandırdı."129
Yazar, F. Perrone Di San Martino
"Büyük adamlar, kuşaklarının başındadır. Türk Milleti'nin başındaki büyük ve dahi Atatürk, politika ve savaş alanlarında yılmayan büyük ve yurtsever bir insandı." 130
Lübnan Başbakanı, Raşit Kerama
"Kelimenin tam anlamıyla bir yapıcı olan Atatürk, dünya haritasında memleketine yepyeni bir sınır çizmiştir..."131
Loryan Gazetesi, Lübnan
"Atatürk, dünyanın çok nadir yetiştirdiği dahilerdendir. O, bütün bir tarihin seyrini değiştirmiştir."132
Ennehar Gazetesi, Lübnan
"Türkiye'yi bir arı kovanına ve bütün Türkleri de bal aramaya çıkmış çalışkan arılara benzetiyorum. Nasıl arılar beylerinin etrafında toplanıp çalışırlarsa, bütün Türk Milleti bugün büyük dahi Mustafa Kemal etrafında toplanmışlardır."133
Prof. M. Zaajti Franes, Macaristan
"Onun yaratıcı ruhunun ve ateşli yurtseverliğinin harekete geçmemiş olduğu hiçbir alan yoktur..."134
Gazeta Polska, Polonya
"Atatürk, tarihte teşkilatçı bir dahi, bir milletin harikalar yaratan yöneticisi ve memleketinin kurtarıcısı olarak kalacaktır."135
Independance Romaine Gazetesi, Romanya
"Şöhreti bütün cihana yayılmış olan tecrübeli başkanın yönetimi herkesin sevgi ve saygısını çeken büyük Türk Milleti'nin milli bağımsızlığını devamlı bir başarı ile kuvvetlendirmiş ve yeni milli yapısını yaratmıştır."136
Sovyet Eski Başbakanı, Kalinin
"Vatanını muhakkak bir parçalanmaktan kurtararak devlet gemisini güvenilir bir limana götürdükten sonra milletinden bir taht istemedi. O, kelimesinin bütün anlamıyla bir insan, eşsiz bir dahi, kahraman bir asker ve siyaset adamı idi."137
Elifba Gazetesi - Suriye
"Türkiye, dost ve düşmanlarının hayran olduğu bir dahi adama malik bulunmak bahtiyarlığına erişmiştir."138
Katimerini, Yunanistan
