Kaktüs Dikenlerinin Stratejik Tasarımı
Kaktüslerde yaprakların yerini alan dikenler, sadece savunma organı değildir; aynı zamanda çöl ekosisteminde suyun korunması için optimize edilmiş yapılardır. Su tutma açısından belirleyici olan yüzey alanı/hacim oranı, dikenlerin tasarımında anahtar rol oynar. Geniş yüzeyli yapraklar yüksek su kaybına yol açarken, küçük yüzey alanına sahip dikenler bu kaybı en aza indirir. Liflerden oluşan ve çoğunlukla ölü hücrelerden meydana gelen dikenler, olgunlaştığında su içeriğini ya çok azaltır ya da tamamen sıfırlar.
Çok Yönlü İşlevler
Dikenler sadece su kaybını önlemekle kalmaz; yüzeye yakın havayı hapsederek nemli bir mikroklima oluşturur ve buharlaşmayı ve terlemeyi sınırlarlar. Aynı zamanda gölgeleme yoluyla yüzey sıcaklığını düşürür, sisli ortamlarda veya sabahın erken saatlerinde su buharını yoğunlaştırarak damlacıklar halinde köklere yönlendirirler.
Teknolojiye İlham
Bu doğal mekanizma, mühendislik ve tasarım alanında ilham kaynağı olmuştur. Chicago Sanat Enstitüsü öğrencileri, kaktüs dikenlerinin sis toplama yeteneğini taklit eden bir çatı kaplama sistemi geliştirmiştir. Tasarım, sisteki nemi yakalayan diken benzeri yapılarla suyu belirlenen noktalara yönlendirmektedir. (1)
Kavli Nanobilim Enstitüsü’nden Julia R. Greer, “mikro ağaç” formundaki nanoyapılarla kaktüs dikenlerinin işlevini yeniden üretmiştir. PVA/PPy kompozitinden üretilen bu yapay dikenler, gece ortam neminden 35 mm’ye kadar su toplayabilmiş ve tuzlu sudan tatlı su elde etme potansiyeli göstermiştir. (2)
Su ve Yağ Ayrıştırma Uygulamaları
Çinli araştırmacılar ise kaktüs dikenlerini model alarak geliştirdikleri yapılarla hem su toplama hem de mikroskobik petrol damlacıklarını sudan ayırma işlemlerinde başarılı sonuçlar elde etmiştir. Basınç farkı sayesinde damlacıklar dikenin tabanına taşınmakta, bu süreçte diğer damlacıklar da toplanarak ayrıştırma verimi %99’a ulaşmaktadır. Bu yöntem, çevresel felaketlerde kullanılabilecek önemli bir teknolojiye işaret etmektedir. (3)
Yaratılışın Delili Mucize Dikenler
Kaktüsün dikenleri bir gaye içermesi ve özel yaratılışı sayesinde bu gayenin gerçekleşmesi nedeniyle mükemmel bir tasarımdır. Hiçbir tasarımın tesadüfi bir gelişimin sonucu olması mümkün değildir. Sözgelimi bir ilaç tabletinin ortasındaki yiv (çentik) bir tasarımdır ve gayesi tabletin ikiye eşit şekilde bölünmesini kolaylaştırmaktır. Bu son derece açık ve anlaşılabilir gerçektir. Aklı başında hiç kimse yivsiz bir tableti göstererek “ilaç önceleri böyle idi ancak sonradan yıllar içerisinde yere düşerek ortasında bir yiv oluştu. Bu da kolaylıkla ortadan ikiye bölünmesini sağladı” demez. Çünkü bilir ki yiv açma bir bilgi, planlama ve bunu fiile dökme işidir ve bunların hiçbiri milyonlarca yıl beklense de tesadüfen oluşamaz.
Ne var ki bugün evrimciler yapraklı kaktüslerle, dikenli yapraksız kaktüsleri görünce “demek ki yapraklar, zamanla dikenlere dönüşmüş” diye iddia etmekte ve bunu da hiçbir bilimsel dayanağı olmadan “bilimsel görüş” olarak açıklayabilmektedirler.
Nasıl ki tabletteki çentiği bilinçli olarak boyutu, derinliği ve şekliyle bu hale getiren birisi varsa kaktüsteki bu mükemmel tasarımının da Yaratıcısı vardır. O da suyun yoğuşma mekanizmasını bilen ve dikenleri buna göre var eden sonsuz ilim sahibi olan Yüce Allah’tır. Kaktüsün dikenleri “…onda her şeyden ölçüsü belirlenmiş ürünler bitirdik” (Hicr Suresi, 19) ayetinde de bildirildiği gibi ölçüsü belirli bir yaratılışa sahiptir.
Referanslar:
(1) Tafline Laylin, Dewpoint fog catcher collects water molecules like cacti, Inhabitat 4 Ağustos 2016
https://inhabitat.com/dewpoint-fog-catcher-collects-water-molecules-like-cacti/
(2) I’MNOVATION, Biomimicry: Cacti Teach Us How to Pull Water Out of Thin Air, 7 Ağustos 2013, https://www.imnovation-hub.com/water/biomimicry-cactus-water-air/
(3) Anne Chassin du Guerny, Learning from the cactus: Artificial water-collecting spines, Advenced Science News13 Ekim 2015
https://www.advancedsciencenews.com/learning-cactus-artificial-water-collecting-spines/
(4) Simon Redfern, Cactus-inspired material cleans oily water, BBC 6 Ağustos 2013 https://www.bbc.com/news/science-environment-23574410
