Hindistandakı Mərhəmətsiz İctimai Nizam
Hindistan torpaqlarına addım atılanda ilk fərq edilən səfalət, yoxluq və aclıqdır. Gündəlik həyat darıxdırıcı, murdar və iç qarardıcıdır. Hər yerdə dilənçilər, küçədə yaşayan insanlar və çətin şərtlər altında olduqları hər hallarından aydın olan yoxsullar vardır. Bu səfalətin ən əhəmiyyətli səbəblərindən biri isə, Hindistan torpaqlarında 3000 ildən uzun müddətdir hökm sürən mərhəmətsiz kasta nizamıdır (digər deyişlə jati).
Kasta, e.ə. 2500-1500-ci illərdə Hindistan torpaqlarını işğal edən Arilərdən qalan, vəhşi ictimai ayrı-seçkilik sistemidir. Arilər hindu mədəniyyətini meydana gətirərkən, hindular arasında məskun salan köləlik sisteminin davamını təmin etmək üçün bu ictimai iyerarxiya sistemini qurdular. Beləcə ağ dərili, uzun boylu və dik burunlu olan öz birliklərini yerli qara xalqdan (munda, dasyu və dravidlər) ayırıb Hindistanda əsrlərdir davam edən irqçi nizamın təməlini atdılar.
Kasta sistemi tarix boyunca Hindistan torpaqlarında yaşanan qırğınların, cinayətlərin, təxribat, təcavüzlərin, ədalətsizliklərin, qarşıdurmaların, ictimai əyriliklərin təməl səbəbidir. Üstəlik bu sistem Arilər tərəfindən qələmə alınan və bütün hindular tərəfindən müqəddəs görülən guya müqəddəs mətnlərlə insanlara zorla tətbiq etdirilir, xalq tərəfindən bir dini zərurət olaraq görülür. Bu səbəblə də kasta sistemi Hindistan cəmiyyətində çox köklü şəkildə yerləşmişdir və indiyə qədər heç bir ictimai, ya da hüquqi cəhd, yerli, ya da beynəlxalq təzyiq, kasta sistemini ortadan qaldıra bilməmişdir.
Xurafatlarla dolu hindu yazılı mətnlərində bu irqçi nizamın ortaya çıxışı son dərəcə axmaq, həqiqətdən kənar əfsanəyə söykənilir. Əfsanəyə görə ilk insan Manudur. Manunun başından din adamları, qollarından krallar və döyüşçülər, ombalarından əkinçilər və sənətkarlar, ayaqlarından da aşağı kasta meydana gətirilmişdir. Yəni bərabərsizliklər, bu formalaşmaların nəticəsi olaraq meydana gəlmişdir. Öz içində yüzlərlə kastaya ayrılan dörd ədəd kasta var:
1) Brahmanlar (rahiblər və alimlər)
2) Kşatriya (şahzadələr və əsgərlər)
3) Vaikya (tacir, sənətkar və əkinçilər)
4) Sudra (işçilər, sənətkarlar)
Arilər öz irqlərini cəmiyyətin ən üst seqmenti olaraq göstərərkən xalqın ən alt seqmentinə Sudra (kölə) adını verdilər və beləcə zəif, əzilmiş və müxtəlif dərəcələrdən ibarət olan bir cəmiyyət meydana gətirdilər. Sudraların öyrənmə, inkişaf və irəliləmə haqlarını əllərindən alıb, onları səfil həyat yaşamağa məcbur etdilər. Kastaların doğumla meydana gəldiyi və daha sonradan kasta dəyişdirilə bilməyəcəyi qaydası da yenə Brahmanlar tərəfindən ortaya atıldı.
Bu qaydalar səbəbiylə insanlar həyatları boyunca həmişə bu şəkildə yaşayacaqları, əsla daha yaxşı bir həyat standartına çata bilməyəcəkləri təlqini ilə üz-üzə buraxıldılar. Kasta xarici sayılan qruplara isə “toxunulmazlar” (dalit: Təmiz olmayan və üst kastaları çirklətdiyi qəbul edilən insanlar) adı verildi.
Toxunulmazlar şəhər və kənd xaricində, yüksək kastalardakı insanlardan uzaqda yaşamağa məcbur edildilər. Toxunulmazların, kasta sisteminin yuxarı kastalara aid olan məbədlərə, məktəblərə və ya ictimai sahələrə girmələri qadağan edildi. Üst kastanı təsnif edənlərin içdikləri bir quyudan su içməyə cəhd etmələri böyük cinayət sayıldı. Hindu qaynaqlarında, toxunulmazlardan hər hansı birinə fiziki olaraq təmas etmənin üst kastaları çirklətdiyi və bunun ardından olduqca əhatəli “təmizlənmə” ritualı lazım olduğu yazılı idi.
Bu səbəblə Hindistanın çox bölgəsində toxunulmazlar, kasta sisteminin üst kastaları ilə qarşılaşmalarını maneə törədici sahələrə bağlanıldı, çox yerdə gündüz küçədə gəzmələri qadağan edildi. Toxunulmazların nə fiziki təmasda olmaları, nə də kölgələrinin üst kastalar üzərinə düşməsi belə “çirklənmə” sayılırdı və qadağan edildi. Bu gün Hindistanda bu ağla sığmaz qaydalar rəsmi olaraq qaldırılmışdır, ancaq ölkənin çox böyük hissəsində hələ də tətbiq olunur.
Kasta iyerarxiyası içində ən əhəmiyyətli yeri işğal edən və uydurma mənəvi üstünlüyü doğumlarıyla əldə edən brahmanlar isə qurban ayinlərini idarə edib, batil ritualları icra etməklə vəzifələndirildilər. Ari mətnlərinə görə brahmanlar dünya üzərindəki hər şeyin sahibi idilər və heç bir şey bilməsələr, öyrənməsələr belə çox üstün olaraq qəbul edildilər. Hindli yazar Svami Dharma Anand Tirtha, Arilərın meydana gətirdikləri bu ədalətsiz sistemi bu şəkildə yekunlaşdırır:
Köhnə rahiblər, öz-özlərinə mümkün saydıqları bir üstünlük rəftarı olaraq özləri üçün brahmanlar seçilmiş kastanı meydana gətirdiklərində, bütün digər hindular (məsələn yerli hindlilər) üzərində alçaltma tətbiq etmək və onları fərqli ikinci dərəcədə əhəmiyyətlilik təbəqələrinə endirmək məcburiyyətində idilər. İnsanları ayrı, bölünmüş, zəif və alçaldılmış tutmaq, öyrənmələrini, inkişaflarını və irəliləmə imkanlarına maneə törətmək, onları qalıcı və dəyişdirilə bilməyəcək şəkildə cəmiyyət içində daha aşağı statusa bağlamaq məcburiyyətində idilər. İrsi kastalar üzərində təməlləndirilmiş hindu ictimai təşkilatı, yuxarıda ifadə edilən məqsədlə brahmanlar tərəfindən yaradılmış və yadelli işğalçıların köməyiylə insanlara zorla qəbul etdirilmişdir.23
Hinduizmin özündə yer alan bu sistem, Allahın Quranda lənətlədiyi Firon nizamının da bir bənzəridir. Allah Firondan danışarkən, onun insanlarının “təriqətlərə ayırdığına” diqqət çəkmişdir:
Həqiqətən, Firon yer üzündə təkəbbürlük göstərib onun əhalisini zümrələrə bölmüşdü. Firon onlardan bir zümrəni zəiflədir, onların oğlan uşaqlarını öldürür, qadınlarını isə sağ buraxırdı. Həqiqətən, o, fitnə-fəsad törədənlərdən idi. Biz istədik ki, həmin yerdə aciz qalanlara mərhəmət göstərək, onları öndə gedənlər və varislər edək, (Qəsas surəsi, 4-5)
Bu ayələr göstərir ki, insanları irqlərinə, soylarına, maddi vəziyyətlərinə, dillərinə, etnik mənşələrinə və ya bir başqa maddi meyara görə “təriqətlərə” ayırmaq, yəni məhdud kateqoriyalara bölərək Allahın onlara verdiyi azadlığı əllərindən almaq, bir bütpərəst əxlaqıdır. Allahın dini isə, insanlara ədalət və azadlıq verilməsini tələb edir. Rəbbimizin insanlara yol göstərici olaraq endirdiyi İslam dini də bu azadlığı gətirər.
Beləliklə bu səbəblədir ki, keçdiyimiz 1000 il ərzində, İslam, Hindistan torpaqlarında məzlumları qurtarıcı rol oynamış, kasta sisteminin qorxunc zülmündən qaçan insanlar üçün bir qurtuluş yolu olmuşdur. Tarixdə kasta sisteminin təsirini qıran ən əhəmiyyətli inkişaf, Hind yarımadasında İslamın yayılmasıdır. Hindli alim Jagjeet S. Sidhu, Hinduizmi və İslamı müqayisə edən bir məqalədə bu mövzuda belə yazır:
Hindu-müsəlman anlayışları arasındakı bir başqa sərhəd, ictimai mövzulardakı fərqlərdir. Hindu cəmiyyəti hər üzvün müəyyən ictimai seqmentə aid olduğu kasta sisteminə söykənir. Bu ən üst kasta olan Brahmanlardan ən alta, yəni toxunulmazlara qədər gedər. Müsəlmanlara görə isə, İslam, belə bir kasta sistemindən tamamilə uzaqdır və bütün inananların qardaşlığına əsaslanır. Özlərini alt kastalarda görən milyonlarla hindi, yaşadıqları səfalətdən xilas ola bilmək üçün İslamı seçmişdir.24
Bu səbəblədir ki, hindu müsəlmanlarının qurduğu və İslami dəyərləri əsas alan Pakistanda və Banqladeşdə kasta sisteminin təsiri yoxdur. Buna baxmayaraq Hinduizmin suveren olduğu Hindistanda kasta sistemi hələ davam edir. Bütün zalımlığı və vəhşiliyi ilə...
Kasta sistemi yaşayır
Bir cəmiyyətin ədalətsizlikdən xilas olması üçün, qanuni tənzimləmələrin yanında əsas olaraq ədalətsizliyin mənşəyini meydana gətirən sistemin təmizlənməsi lazımdır. Hindistan bunun bir nümunəsidir. Bu ölkədə 1949-cu il konstitusiyası kasta sisteminin “toxunulmazlar” kateqoriyasını qeyri-qanuni qəbul etmiş və 1950-ci illərdə tətbiq olunmasını qanuni cinayət vəziyyətinə gətirmişdir. Ancaq bu qanunlar praktik həyatda böyük dəyişikliyə səbəb olmamışdır. Bu gün təxminən 250 milyon insan hindu kasta sistemi səbəbindən hələ də çox böyük zülmlərə və ədalətsizliklərə uğrayır.
Toxunulmazlar Hindistan torpaqlarının çox böyük bir hissəsində hələ insan yerinə qoyulmur, ictimai həyata daxil ola bilmirlər. Hinduların toxunulmazlar kastasına baxışını ən yaxşı yekunlaşdıran qaynaq, Manu adı verilən və hindular tərəfindən çox əhəmiyyət verilən qədim kitabələrdir. Manuya görə toxunulmazlar xoruzlar, qurbağalar, ördəklər, köstəbəklər, itlər, ya da yük daşıyan heyvanlarla eyni qrupa aiddirlər.25
Kastalar Hindistandakı həyatın hər mərhələsini şəkilləndirər. Yeyiləcək yeməklər, yeməyi kimlərin bişirəcəyi, necə təmizlənəcək, paltarların rəngi, hansı boyda olacağı, bir kişinin bığ uzadıb uzatmayacağı, çətir istifadə edib, istifadə etməyəcəyi tamamilə kasta sistemi tərəfindən təyin olunmuşdur və bu mövzuda heç bir əksiklik buraxılmamışdır. Cəzalandırma sistemində də kasta sisteminin çox böyük təsiri vardır. Müəyyən cinayət üst kastalardan biri işlədiyində çox az bir cəza alarkən, aşağı kastadan insan eyni cinayəti işlədiyində çox şiddətli cəzalarla qarşı-qarşıya qala bilir. Peşələr kastalar ayrıldığı kimi evlənmələr də ancaq eyni kasta içində reallaşa bilər.
Hindistan, dünya üzərində belə ədalətsiz, mərhəmətsiz və ağıldan kənar bir sistemin davam etdiyi yeganə ölkədir və bunun tək məsulu Hinduizmdir. Kasta sistemi ictimai ədalət, köməkləşmə, birlik və barış üçün böyük təhdiddir. Minlərlə kastadan və alt kastalardan yaranan hindular geri qaytarılmaz şəkildə bölünmüşlər. Kasta sistemini detallarıyla təsvir edən və bir zərurət olaraq xalqa söykəyən Vedalar nifrət dolu, irqçi mətnlərdir. Hindistan Konstitusiyasının sahiblərindən biri olaraq bilinən, Hindistanın ilk Ədalət Naziri Dr. B. R. Ambedkar bu vəziyyəti bu şəkildə ifadə edir:
Hinduizm həqiqi dəhşət salonudur. Vedalar, Smritilər və Şastranın müqəddəsliyi və xətasızlığı, kastaların dəmir qanunu, mərhəmətsiz karma qanunu və toxunulmazlara doğumla gələn mənasız status qanunu, Hinduizmin toxunulmazlara qarşı meydana gətirdikləri həqiqi işgəncə vasitələridir.26
Dr. Ambedkarın təsvir etdiyi bu vəziyyətin nümunələrini zəmanəmizdə də yazılı və vizual mətbuatda tez-tez görmək mümkündür. Məsələn 2002-ci ilin mart ayında 5 dalit (yəni toxunulmaz) ölənə qədər döyülmüş və polis bölməsinə yaxın bir yerdə yandırılmışdır.
İşlədikləri “cinayət” onsuz da ölmüş olan bir inəyin dərisini üzmək ikən, bu insanların inəyi öldürdüyü istiqamətində yalan xəbər yayılmışdır. Gəncləri öldürən hinduların izahı isə, inəklərə “analıq” ətf edən azğın hindu təliminin ifadəsidir: “Onlar bizim anamızı öldürdülər”!27 Vəhşi kasta nizamının hakim olduğu Hindistanda bu tip xəbərlərə çox sıx rast gəlinir. Məsələn “The Hindistan Times”də dərc olunan bir xəbərə görə aşağı kastadan bir adam, sırf yüksək kastadan bir hindunun paltarına dəydiyi üçün vəhşicə döyülmüşdür.28
Yenə eyni qəzetdə dərc olunan başqa bir xəbərə görə, yüksək kastadan olan hindular, toxunulmazlara aid bir su qaynağına ölü heyvanlar və pislik atmış, ancaq polislər heç bir şəkildə hərəkətə keçməmişlər.29 Toxunulmazlar kastasından bir adam, bir hindu məbədində ibadət etmək istəmiş, bunun üzərinə tacizə uğramış və şiddətli işgəncələrə məruz qalmışdır.30 Bir məktəbdə 38 dalit (toxunulmaz) uşağı, üst kastalara mənsub şagirdlərlə eyni sudan içmək istəyincə məktəbdən qovulmuşlar. Çünki hindu inanışlarına görə üst kastalara aid su qaynaqlarından dalitlərin su içmələri qadağan edilmişdir.31
1997-ci ilin 11 iyulunda isə Maharasthra polis gücləri Mumbayidə günahsız insanların üzərinə atəş açmışdır. Toxunulmazlar kastasına mənsub 30 adam ölmüş və yüzlərlə adam yaralanmışdır. Atəş xəbərdarlıq məqsədli deyil, öldürmə qəsdi ilə açılmış, qadınlar və uşaqlar da öldürülmüşlər. Daha sonra isə polis yaralıların xəstəxanaya daşınmasına belə icazə verməmiş, bu da ölü sayını artırmışdır. Bu vəhşi qırğın üzərinə BM İnsan Haqları komissiyası Hindistan hökumətinə çağırış etmiş, ədalətin yerinə yetirilməsini istəmiş, amma heç bir konkret nəticə alına bilməmişdir. Bu kimi hücumlar, təcavüzlər, təxribatlar Hindistanın dörd bir tərəfində fasiləsiz olaraq davam edir.
“BBC News”, dalitlərə (yəni toxunulmazlara) qarşı hələ də tətbiq olunan qorxunc zülm və vəhşiliyin bəzi nümunələrini belə izah edir:
50 ildən bəri sürən islahatlara, ayrı-seçkiliyi qadağan edən qanunlara, təhsilə və iqtisadi inkişafa baxmayaraq, Hindistanın 160 milyon daliti ilə (cəmi əhalinin 16%-i) hər gün milyonlarla fərqli üsulla insanlıqdan kənar sayılmağa davam edir.
Nə səbəbə yüksək kastalara aid bir hindu, kölgələrinin belə çirkləndirən və iyrənc sayıldığı bu insanları dinləməyə ehtiyac duysun?
Dalitlərin uşaqları təhsildən məhrum buraxılırlar. Əgər bir kastada oxumalarına icazə verilsə belə, ayrı oturdulurlar, hətta kasta xaricində tutulurlar.
Qəhvəxanalarda “cüt fincan” sistemi var və beləcə dalitlərin ayrı qablardan içmələri təmin edilir.
Kəndlərdə isə, dalitlər məhdudlaşdırılmış sahələrdə yaşayırlar, bütün murdar işlər onlara etdirilir, üst kastalardan kəslərlə eyni quyudan su çəkə bilmir və eyni məbədlərdə ibadət edə bilmirlər.
Dalitlərin çoxu, torpaq sahibi olmayan əkinçilik işçiləridir. Torpaq ağaları, dalitlər onlara cavab verməyə cəhd etsələr hətta özlərini hücumlara qarşı qorumağa çalışsalar belə, onları əzməkdən, onlara zorakılıq etməkdən, daxmalarını yandırmaqdan geri durmurdular.
Mükafat almış hindu jurnalist olan P. Saniath, Rajasthan bölgəsində, yuxarı kasta kəndlilər tərəfindən dalit adama edilən işgəncəni izah edir: Adamın burun dəlikləri qalın iynələrlə parçalanır, burnunun ortasına bir ip bağlanır. İşgəncəni edənlər bu ipi bir atın nalı kimi istifadə edərək adamı küçələrdə gəzdirirlər və sonra da malların bağlandığı bir çubuğa bağlayırlar. Özlərini bir az olsun yüksəltməyə çalışan dalitlərə, qəzəb yağır.
Bir neçə il əvvəl də, cənubdakı Tamil Nadu əyalətindəki bir kənddə yaşayan gənc bir qadın yaxın bir şəhərdə özünə iş tapmışdı. Ailəsini ziyarət etmək üçün kəndə ilk dönüşündə isə yüksək kastalar böyük qəzəbə qapıldılar, çünki gənc qız ayaqqabı geyəcək qədər “hörmətsiz” davranmışdı. Gənc qız qəzəbli izdiham tərəfindən döyüldü və “həddini bilməmək” günahına görə, kənd meydanında çılpaq olaraq gəzdirilərək alçaldıldı.32
“The Toronto Sun” qəzetində yazan kanadalı jurnalist Eric Margolisin 2001-ci ildə yazdığı “Indias Hidden Apartheid” (Hindistanın gizli irq ayrı-seçkiliyi) başlıqlı məqalədə, bu ölkədə suveren olan insanlıqdan kənar sistem belə təsvir edilir:
Dünyanın gözlərindən gizlənmiş bir şəkildə, bir çox insan haqları qrupunun müdafiə etdiyi kimi, Hindistan, dünyanın ən geniş, ən zərərli irqçilik və ayrı-seçkilik sistemini tətbiqə davam edir; kasta sistemi...
Əhalinin 3.5%-ni meydana gətirən açıq dərili brahmanlar, Hindistanın idarəçilərini meydana gətirirlər; bürokratiyanın 78%-ni və parlamentin yarısını əllərində tuturlar...
(Ən alt təbəqə olan) dalitlər, ümumi tualetlərin təmizliyində işlədilirlər və insan nəcisini əlləriylə təmizləmələri üçün məcbur edilirlər. Bəzi hindular tualetlərini küçə ortasında edir və sonra bunu və ya küçədəki heyvan leşlərini dalitlərə təmizlədirlər. İnsan Haqlarını Qoruma Təşkilatının (Human Rights Watch) kasta haqqındakı əhatəli hesabatına görə, çox sayda dalit qadınına hindu rahiblər və torpaq ağaları tərəfindən sistemli olaraq təcavüz edilir. Hindistanda qarın toxluğuna işləyən 40 milyona yaxın işçinin (bu köləliyin müasir bir versiyasıdır) çoxu, aclıqla pəncələşən ailələri tərəfindən satılmaq məcburiyyətində qalınmış dalit uşaqlarıdır.
Dalitlər özlərini təcavüz və istismardan qorumaq istədiklərində, üst kastalardan şəbəkələrin və yerli polisin hücumları ilə qarşılaşırlar. Komaları yandırılır və qadınlarına toplu şəkildə təcavüz edilir. İnsan Haqlarını Qoruma Təşkilatının (Human Rights Watch) bildirdiyinə görə, dalitlər, eynilə müsəlman kəşmirlilər kimi, tez-tez Hindistanın mərhəmətsiz təhlükəsizlik güclərinin döyülmə, təcavüz, işgəncə və təxribat kimi hücumlarına məruz qalırlar.33
Bu qorxunc zülmlərə məruz qalan, “mustazaf” (zəifliyə uğradılmış) dalitlərin əhəmiyyətli bir hissəsi isə, tarixdə olduğu kimi, qurtulmaq üçün Hinduizm deyilən qaranlıq təlimi tərk edərək, ədalət, mərhəmət və insanlığın yer üzündəki nümayəndəsi olan bir dinə yönəlirlər: İslam. “BBC News”də dərc olunan bir xəbərdə, bu mövzuda bu məlumatlar verilir:
Hindistanın Cənub əyalətlərindən Tamil Naduda bir dalit (aşağı kasta) camaatının ən az 400 üzvü, yüksək kastalardan hindu qonşularının bitmək bilməyən ədalətsiz davranışlarından ötəri İslama girməyə hazırlandıqlarını söyləyirlər... Dalit camaatı İslama girmək üçün özlərini kimsənin məcbur etmədiyini, bunu özlərinin istədiyini çünki bu dində hər insanın bərabər rəftar gördüyünü ifadə edirlər.34
İslamı çox az tanıyan bu insanların belə dərhal fərq edə bildikləri gerçək, son dərəcə əhəmiyyətlidir: Hindu dini insanlar arasında vəhşi ictimai nizamı, kasta ayrı-seçkiliyini, güclünün gücsüz olanı, zənginin kasıb olanı əzdiyi bir sistemin hakim olmasını əmr edərkən, İslam əxlaqı ədaləti, yaxşılıqla davranmağı, insanların haqqını qorumağı, zülmə əsla yol verməməyi, zalıma qarşı məzlumun yanında olmağı, ehtiyac içində olana kömək etməyi, fədakarlığı, şəfqəti əmr edər. Bu səbəbdən İslam əxlaqının yaşandığı bir cəmiyyətdə insanlar hər şərt və vəziyyətdə doğruların tərəfində olar, dürüstlükdən əsla güzəştə getməz, haqqın tərəfdarı olarlar. Rəbbimiz Maidə surəsində bu şəkildə buyurur:
Ey iman gətirənlər! Allah xatirinə ədaləti qoruyan şahidlər olun. Hər hansı bir camaata qarşı olan kin-küdurət sizi ədalətsizliyə sövq etməsin. Ədalətli olun! Bu, təqvaya daha yaxındır. Allahdan qorxun! Şübhəsiz ki, Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır. (Maidə surəsi, 8)
Allah Quranda gerçək ədaləti detallı olaraq təsvir edir və Quran əxlaqının əskiksiz yaşandığı bir cəmiyyətdə heç bir ədalətsizliyin yaşanmayacağını, insanların çox böyük hüzur və sülh içində yaşayacaqlarını bildirir. Məsələn bura qədər araşdırdığımız hindu cəmiyyətində və ya dünyanın başqa ölkələrində bədən rənglərindən, dinlərindən, irqlərindən ötəri ədalətsiz tətbiqlərlə qarşılaşan insanlar var.
Ağ dəri rəngi olan bir adamla qara dəri rənginə sahib adam fərqli rəftarlarla qarşılaşır, haqsızlıqlara məruz qala bilir. Əsrlər boyunca, xüsusilə də keçdiyimiz iki əsrdə dünyanın dörd bir tərəfində irq fərqləri səbəbiylə döyüşlər yaşanmış, milyonlarla insan həyatını itirmişdir. Ancaq Quran əxlaqında bütün bu ayrı-seçkiliklər ortadan qaldırılır. Rəbbimiz fərqli xalqların və qəbilələrin yaradılmasının hikmətlərindən birini insanların “bir-birləriylə tanış olmaları” olaraq bildirilir:
Ey insanlar! Biz sizi kişi və qadından yaratdıq. Sonra bir-birinizi tanıyasınız deyə, sizi xalqlara və qəbilələrə ayırdıq. Şübhəsiz ki, Allah yanında ən hörmətli olanınız Ondan ən çox qorxanınızdır. Həqiqətən, Allah Biləndir, Xəbərdardır. (Hucurat surəsi, 13)
Bu İlahi hökmə uyğun olaraq, hamısı da Allahın qulu olan fərqli millətlər və ya qəbilələr, bir-birləriylə tanış olmalı, yəni bir-birlərinin fərqli mədəniyyətlərini, dillərini, ənənələrini, qabiliyyətlərini öyrənməlidirlər. Fərqli irq və millətlərin olması insanlar arasındakı qarşıdurma və müharibələrə maneə törətməli, mədəni zənginlik təmin etməlidir. Bu müxtəliflik Allahın yaradılışındakı gözəllikdir.
Bir insanın daha uzun boylu, digərinin qısa boylu olması, bir insanın dərisinin ağ, digərinin sarı və ya qara rəng olması bu insana hər hansı üstünlük gətirmədiyi kimi, bir əskiklik olaraq da dəyərləndirilə bilməz. Bunların hər biri Allahın təqdir etməsiylə və çox böyük hikmətlərlə yaradılmışdır. Həmçinin bu fərqlərin Allah Qatında heç bir əhəmiyyəti yoxdur. İman edən bir insan tək üstünlüyün təqva ilə, yəni Allah qorxusu və Allaha imandakı üstünlüklə olduğunu çox yaxşı bilər.
Göylərin və yerin yaradılışı, dillərinizin və rənglərinizin müxtəlifliyi də Onun dəlillərindəndir. Həqiqətən, bunda bilənlər üçün ibrətamiz dəlillər vardır! (Rum surəsi, 22) buyurur. Bütün fərqli irqləri, Allah müəyyən bir hikmətlə yaratmışdır. Müsəlmanların vəzifəsi isə, bütün insan birliklərinə qarşı (onlar Allahı inkar edən kəslər də olsalar da) ədalətlə davranmaqdır:
Həqiqətən, Allah sizə əmanətləri sahiblərinə qaytarmanızı və insanlar arasında hökm verərkən ədalətlə hökm vermənizi əmr edir. Allahın sizə verdiyi bu öyüd-nəsihət necə də gözəldir! Şübhəsiz ki, Allah Eşidəndir, Görəndir. (Nisa surəsi, 58)
Allahın tövsiyə etdiyi ədalət anlayışı heç bir ayrı-seçkilik etmədən hər insana bərabər, tolerant və sülhlə rəftar göstərməyi tələb edir. Peyğəmbərimiz hz. Məhəmməd (s.ə.v) “Bütün insanlar hz. Adəmdən, hz. Adəm isə torpaqdandır”35 şəklindəki sözləriylə insanlar arasında heç bir fərq olmadığını vurğulamışdır. Bir insanın dərisinin rəngi, irqi, etnik mənşəyi, dili kimi xüsusiyyətləri ona bir üstünlük və ya əksiklik gətirməz.
Soy xüsusiyyətlərindən başqa, bir insanın kasıb, zəngin, ya da ictimai status cəhətdən yüksək, ya da aşağı sinifdə olmasının da İslam və müsəlmanlar üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Rəbbimizin “…Allah şahidləri olub ədaləti qoruyun. Əleyhinə şahidlik edəcəyiniz şəxslərin varlı və ya kasıb olmasından asılı olmayaraq Allah onların hər ikisinə daha yaxındır. Arzularınıza uyaraq haqdan uzaqlaşmayın!” (Nisa surəsi, 135) ayəsiylə bu mövzuda müsəlmanlara açıq əmr vermişdir.
Allahın bu əmrinə uyğun olaraq Ondan qorxan mömin, qarşısındakı insan kasıb da olsa, zəngin də olsa, hər nə şərt olursa olsun, mütləq ədalətlə hökm edər, o insanın maddi və ya ictimai vəziyyəti səbəbiylə fərqli davranış sərgiləməz. Çünki zənginlik, ya da kasıblığın Allahın insanları sınamaq üçün yaratdığı keçici dünya şərtləri olduğunu bilər. İnsan öldüyü zaman dünyadakı malının və mülkünün heç bir dəyəri qalmayacaq, yalnız təqvasıyla qarşılıq görəcək. Allahın məmnun olacağını bildirdiyi rəftar isə haqlılıqdır, ədalətdir, dürüstlük və düzgünlükdür. Bu gözəl əxlaqın qarşılığı isə sonsuz axirət mükafatlarıdır. Rəbbimizin ədalət mövzusunda Quranda bildirdiyi bir başqa ayə isə bu şəkildədir:
Ey iman gətirənlər! Şahidliyiniz özünüzün və ya valideynlərin, ya da yaxın qohumların əleyhinə olsa belə, Allah şahidləri olub ədaləti qoruyun.... (Nisa surəsi, 135)
Ayədə əmr edildiyi kimi iman sahibləri heç bir vəziyyətdə ədalətdən güzəştə getməz, Allahın ayələrinə diqqətlə əməl edərlər. Yalnız qan və ya dostluq bağı olduğu üçün haqsız yerə yaxınları qorunub nəzarət edilməsi, cəmiyyətdə narahatlıq meydana gətirəcəyi açıqdır. Ancaq Quranın hökmlərinə görə hərəkət edən bir müsəlman Allahın “…Söz söylədiyiniz zaman, qohumunuz olsa belə, ədalətli olun. Allah qarşısındakı əhdə sadiq qalın. Allah bunları sizə tövsiyə etmişdir ki, bəlkə, düşünüb ibrət alasınız” (Ənam surəsi, 152) şəklində bildirdiyi tövsiyələrinə xəbərdar edir. Bu rəftar onun Allaha olan güclü imanının və gözəl əxlaqının bir göstəricisidir.
Quran əxlaqının ortaya çıxardığı insan və cəmiyyət modeli budur. Allahın vəhyinə deyil də, insanların çıxardıqları xurafatlara söykənən Hinduizm isə ədalətsiz, irqçi, təzyiqçi, tolerantsız, barbar cəmiyyət modeli ortaya çıxarmışdır.
Batil hindu dini və siqhizm
Hindu dinindəki insanı heyvandan aşağı görən kasta sistemi, bu dinin mənsublarının böyük hissəsi üçün tarix boyunca həmişə böyük zülm qaynağı olmuşdur. Bu səbəblə də İslam dininin tolerant, ədalətli, ictimai həmrəyliyə əhəmiyyət verən əxlaq modeli hindular üçün çox böyük ümid qaynağı olmuşdur. Daha əvvəl də vurğuladığımız kimi İslamın Hindistan torpaqlarına çatmasının ardından çox sayda hindu İslam dinini qəbul etmişdir. Ancaq bəzi seqmentlər də illərdir içində yaşadıqları batil hindu ənənələrini tərk edir çətinlik çəkməyə məcbur edilmişlər.
İslamı qəbul etməyən bu insanlar fərqli yol izləmişlər, hindu dinini tam olaraq tərk edə bilməyib, Hinduizm ilə İslam dinini birləşdirərək fərqli axınlar meydana gətirməyə çalışmışlar. Bu axınlardan biri isə Siqhizmdir və Sri Quru Nanak Dev Ji (1469-1539) tərəfindən qurulmuşdur.
Quru Nanak illər boyunca müsəlman idarəçilərin yanında işləmiş və İslam dinini çox yaxından tanıma fürsəti əldə etmişdir. Bir çox İslam alimi ilə tanış olub, fikirlərindən istifadə edən Nanak, zamanla hindu dininin bəzi ənənələri ilə İslam dininin təməl inanışlarını bir yerə gətirərək yeni bir dini mədəniyyət meydana gətirmə yoluna getmişdir. Zaman ərzində ətrafında müxtəlif insanlar toplanmış və Siqhizm meydana gəlmişdir.
Sihlər ümumiyyətlə şimal-qərb Hindistanın Pəncab bölgəsində yaşayırlar. 1995-ci il hesabına görə əhaliləri 18.7 milyondur və bu say Hindistan əhalisinin 1.9%-ni təşkil edir. Həmçinin kiçik qruplar halında İngiltərə, Kanada, ABŞ, Malayziya və Şərqi Afrikada da yaşayırlar.
Siqhizm Allahın birliyi, bütün kainatı Allahın yoxdan var etdiyi, insanlığın qardaşlığı və bərabərliyi kimi doğru İslami inancları qəbul edər. Bununla yanaşı, kasta sisteminin və bütə tapınmasının rəddi də Siqhizmin müsbət istiqamətlərindəndir. Ancaq Siqhizm batil hindu dinindən reinkarnasiya, karma, nirvana kimi müxtəlif azğın inanışlar ehtiva edir. Bir çox hindu ənənəsi, bayramı və mərasimi Sihlərə görə də tətbiq edilir.
Batil karma və reinkarnasiya inanclarına geniş yer verən Sih dinində, Quru Nanakdan sonra gələn 9 qurunun (təlimçinin) bir əvvəlki qurunun ruhunu daşıdığına inanılar. 10-cu quru Gobind Singhdən sonra (1675-1708) silsilə yoluyla quruluğa son verilmişdir. Ancaq dövrümüzdə 10 quru sihlər tərəfindən çox böyük hörmət ilə xatırlanır və hər Sihin evində bu quruların şəkilləri var. Qurulara bağlılıq, Sih dininin təməl inanclarından qəbul edilir.
Sihlərin adı, xüsusilə də Sih xadimlərin Hindistanın dörd bir tərəfində etdikləri hərəkətlərlə dünya gündəminə daşınmışdır. Dövrümüzdə sihlər həm hindularla, həm də Hindistanda yaşayan müsəlmanlarla qarşıdurma halındadırlar. Xüsusilə də Kəşmir torpaqlarında Sih xadimlərin hərəkətləri səbəbiylə illərdir minlərlə müsəlman həyatını itirmişdir. Ancaq hindularla yaşadıqları qarşıdurmalar daha böyük itkilərlə nəticələnmişdir.
1947-ci ildə Hindistanla Pakistanın ayrılmasından əvvəl sihlər Pəncabda çox təsirli mövqedə idilər. Ancaq iki ölkənin ayrılmasının ardından Hindistanın fərqli bölgələrinə dağıldılar. Bunun nəticəsində də əllərində saxladıqları hərbi və siyasi gücü itirdilər. Hindistanda sürən “Sihlərin Hindulaşdırılması” kampaniyalarında 1941-1951-ci illər arasında təxminən 200.000 Sih məcburi hindu edildi. Bu dövrdən etibarən hindular sihlər arasında davamlı qarşıdurmalar yaşandı.
Hind yarımadasındakı digər dinlərə görə daha aktiv, təcavüzkar, uzlaşmaz bir birlik olaraq bilinən sihlər, müstəqillik tələbində olduqları üçün hücumlar, təxribatlar, terrorist cəhdləri etdilər. Qarşıdurmalar, 1984-cü ildə hinduların sihlərə görə müqəddəs sayılan Amritsar məbədinə girmələri və 4 gün 4 gecə sürən qarşıdurmanın nəticəsində sayları 450 ilə 1200 arasındakı Sih xadimini öldürmələriylə daha da artdı. Sihlər qısa müddətdən sonra bu hücuma cavab verdilər və bu məbədə hücum qərarını verən İndira Qandi, 2 sih mühafizəsi tərəfindən 1984-cü il oktyabrda öldürüldü.
Bunun ardından hindu rəhbərliyi tərəfindən sihlərə istiqamətli böyük əməliyyat təşkil edildi. Rəsmi açıqlamalara görə çoxu sih olmaq üzrə 2700 adam öldürüldü. İnsan haqları təşkilatları və qəzetlər isə bu sayın 10.000 ilə 17.000 arasında olduğunu açıqladılar.36 Bu qırğına sih xadimlər, qabaqcıl bəzi hindular və siyasətlərinə qarşı çıxan mülayim sih liderləri öldürərək cavab verdilər. 1984-cü ildən etibarən sihlərlə hindular arasında yaşanan qarşıdurmalarda təxminən 30.000 adam öldü. 1990-cı illərin ortalarına doğru şiddət hadisələri azalmağa başladı. Ancaq son illərdə hindu milliyyətçiliyinin yüksəlişi ilə qarşıdurmalar təkrar artmağa başladı.
Siqhizm, əvvəl də ifadə etdiyimiz kimi, İslamın bəzi doğrularını qəbul edən, ancaq hindu ənənələrini tərk etməyərək bunları Hinduizmlə birləşdirən batil bir inancdır. Halbuki bu, ağıldan kənardir.
İslam, vəhyə söykənən bir dindir. Hinduizm isə insanların uydurduqları ənənələrə söykənəndir. Vəhy, Allahdan gələn İlahi məlumatdır və mütləq doğrudur. Ənənələr və digər insan məhsulu fikir və tətbiqlər isə, qaçınılmaz olaraq əksik və səhvlərdir. Qaldı ki, Hinduizm, əvvəlki hissələrdə araşdırdığımız kimi, digər ənənə və ya insan məhsulu sistemlərin çoxuna görə daha axmaq, mövhumatçı, barbar, ədalətsiz və azğın inancdır. Bu səbəbdən İslam ilə Hinduizm arasında “qarışıq din” meydana gətirmək, çox böyük azğınlıqdır.
Gerçəkdə Siqhizm, tarix boyunca bir çox insanı azdırmış olan bir yanılmanın məhsuludur: Ənənələrə kor-koranə bağlılıq. Allah bu yanılmaya qapılan insanlar haqqında belə bildirər:
Onlara: “Allahın nazil etdiyinə və göndərdiyi Elçiyə tərəf gəlin” – deyildikdə: “Atalarımızın tutduğu yol bizə bəsdir” – deyirlər. Əgər ataları bir şey bilməyib, doğru yola yönəlməyiblərsə onda necə olsun? (Maidə surəsi, 104)
Bizim də sihilərə çağırışımız, “atalarını üzərində tapdıqları” dinə deyil, yalnız və yalnız Allahın vəhyinə tabe olmaları və İslamla şərəflənmələridir.
Hinduizm, insanlığı səfalətə, aclığa məhkum edər
Hinduizmin təməlində yer alan karma inancının səhv nəticələrindən biri, insanların xəstəliklərini, kasıb olmalarını, acizliklərini, şikəst olmalarını bir əvvəlki həyatlarındakı əxlaqi pisliklərindən, səhvlərindən qaynaqlanan bir cəza olaraq görmələridir. Bu səbəblə alt kastada olduqlarını, bu cəzanı layiq olduqlarını düşünürlər. Cəmiyyət də bu insanı günahkar olaraq görər. Sistemin təpəsində olan zənginlər və rəhbər kasta isə, sahib olduqları bütün imtiyazları təbii haqları olaraq görərlər. Bu batil inanca görə alt kastalardakı insanlar Hind cəmiyyətində hər zaman xor görülmüş və əzilmişlər.
Hinduizmin qaydalarına görə alt kastada yaşayan bir insan dünyada ikən kastanı dəyişdirə bilməz. Bu səbəbdən ictimai statusunu, peşəsini, həyat standartını da dəyişdirə bilməz. Özü üçün edə biləcəyini zənn etdiyi tək şey içində olduğu nizama üsyan etmədən itaət etmək surətiylə, daha sonrakı həyatında üst təbəqələrə yüksəlmə imkanına sahib olmağı ümid etməkdir. Əks halda dünyaya təkrar gəldiyində heyvan və ya bitki olacağına inanır. Yaxşı hər insanın davranışlarını kim ölçəcək, buna görə bir sonrakı həyatındakı bioloji formasını kim təyin edəcək?
Hindular bu suala cavab verə bilməz, yalnız bu xəyali qarışığın bir təbiət qanunu kimi öz-özünə işlədiyini sanarlar. Halbuki bu cür “təbiət qanunu” ola bilməyəcəyi və dolayısilə bu inanışın nə qədər böyük axmaqlıq olduğu açıqdır. Ancaq əsrlərdir eyni təlqinlərlə yetişən hindular və buddistlər kimi digər karmaya inananlar bu xəyali sistemə kor-koranə inanırlar. Bu batil inancın nəticəsində isə, hər insanın müəyyən bir ictimai səviyyədə tutulmasını nəzərdə tutan zalım kasta sistemi ortaya çıxmışdır.
Hindi cəmiyyətində var olan kasta sistemi, insanlar arasındakı köməkləşmə, həmrəylik, ehtiyac içindəki insana dəstək olma kimi anlayışları ortadan qaldırmışdır. Çünki vəhşi kasta qaydalarına görə insanların bir-birlərinə düşmən kimi baxmaları təmin edilmiş, xüsusilə də toxunulmazlar sözüylə ifadə edilən seqmentə sanki ikinci kasta insan rəftarı haqq görülmüşdür. Bu insanlar ən murdar işlərdə işləmək məcburiyyətində buraxılmış, yeməkləri yoxsa kimsədən kömək görməmiş, xor görülmüş və alçaldılmışlar.
Kasıbların layiq olduqları üçün kasıb olduqlarına inanan hindular bu kəslərə kömək etməz, xəstələrə, ehtiyac içində olanlara, şikəstlərə pis gözlə baxarlar. Hinduizm insanı ən çox alçaldan inanışdır. Həyatda ən böyük dəyər verdikləri şey bütləridir, uydurma ilahlarıdır. Bu səbəblə də öz əlləriylə düzəltdikləri daşdan, taxtadan cansız bütlərin qarşısında əyilmək, onlara xidmət etmək onlar üçün çox böyük xoşbəxtlik qaynağıdır. Qondarma müqəddəs ağac, ilan, soxulcan və ya inək, hindu cəmiyyətində insandan çox daha qiymətlidir. Hinduizmdən başqa heç bir inanışda insan bu şəkildə xor görülmür.
Köməkləşmə duyğusunun əskikliyi dövlət rəhbərliyində də təsirli olduğu üçün ölkənin səfaləti hər keçən gün daha da artır. Hindistan əhalisinin 10%-ni meydana gətirən yüksək kasta üzvləri, ölkə zənginliyinin, təhlükəsizlik, ədalət və medianın 90%-ni nəzarət etməkdədirlər. Hindistan əhalisinin təxminən 40%-i kasıblıq çəkir. Bu da təxminən 400 milyon insanın qida, geyim və sığınma kimi təməl həyat ehtiyaclarını qarşılaya bilmədikləri mənasını verir. Bu çox böyük rəqəmdir.
İnsan Haqları İzləmə Təşkilatı (Human Rights Watch)ın hesablarına görə 15 milyon uşaq feli olaraq köləlik sistemi içində yaşayır: Bunlar ailələri tərəfindən borclarına qarşılıq fidyə olaraq verilən uşaqlardır.37 8 milyon uşağın əkinçilikdə ağır işçi olaraq istifadə edildiyi təxmin edilir. “The Times of India” qəzetində dərc olunan 11 aprel 1984-cü il tarixli xəbərdə uşaqların yaşadığı şərtlər “işgəncə düşərgəsi” olaraq xarakterizə edilmişdir.38
Bütün bu uşaqlar həyatlarını aclıqla boğuşaraq keçirərlər. Bu səfalət qarşısında son dərəcə laqeyd davranan hətta kasta sistemi lazımınca bunu haqlı və doğru olaraq görən dindar hindular isə, əlləriylə düzəltdikləri heykəllərə ən bahalı yeməkləri təqdim edərlər. Hindistan, yeməklərini aç insanlara deyil bütlərə verildiyi dəlilik diyarıdır.
Hindistandakı təhsil sisteminin şərtləri də olduqca mənfidir. Məktəb çağı əhalisinin təxmini olaraq yarısı (6-14 yaş) ya evdədir, ya da işləyir. Hindistan cəmiyyətində təhsil sistemi zəruri deyil və ədalətsizdir.39 Kasıbların uşaqlarını məktəbə göndərmək üçün lazımlı olan vəsait, paltar və nəqliyyat məsrəflərinə gücləri çatmır. Təhsil sisteminin yetərsizliyi hökumət də daxil olmaq üzrə çox seqmentin bu mövzunu, xüsusilə də kasıblar (alt kastalar üçün) gərəksiz olaraq görməsinə səbəb olur.
Bu, ancaq din əxlaqının yaşanmadığı, bütpərəst cəmiyyətlərdə yaşana biləcək bir sistemdir; çox böyük zalımlıqdır və Quran əxlaqının tamamilə ziddidir. Allah Quranda bütün zəifliklərin, nöqsanların insanlara dünya həyatında imtahan olaraq verildiyini xəbər verər. Allah “Biz sizi bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal-dövlət, insan və məhsul itkisi ilə sınayarıq. Səbir edənlərə müjdə ver.” (Bəqərə surəsi, 155) şəklində buyurur. Xəstəliklər, yoxluqlar cəza deyil, Rəbbimizdən bir sınaqdır. İnsan bunlara səbir göstərməklə, bütün nöqsanlara baxmayaraq ən gözəl əxlaqı göstərib Rəbbimizin məmnun olacağı kimi bir həyat sürməklə məsuldur.
Allahın vəhyinə söykənən haqq dinlərdə insanlar arası əlaqələrdə yaxşılıq etmək, köməkləşmə və həmrəylik əsasdır. Rəbbimiz bir ayəsində bu şəkildə buyurur:
...Yaxşılıq etməkdə və Allahdan qorxmaqda bir-birinizə yardım edin. Günah işlər görməkdə və düşmənçilikdə bir-birinizə köməkçi olmayın. Allahdan qorxun. Həqiqətən, Allah şiddətli cəza verəndir. (Maidə surəsi, 2)
Ayədə də açıqlandığı kimi, möminlər yaxşılıq mövzusunda səy göstərməklə məsuldurlar. Onlar Allahın “Xeyr adına hər nə etsəniz, şübhəsiz Allah onu bilər.” (Nisa surəsi, 127) ayəsini düşünər və hər etdiklərinin qarşılığını Allahın icazəsiylə Rəbbimizin Qatında mütləq alacaqlarını heç unutmazlar. Yuxarıdakı ayədə Allah məqbul olan köməkləşmənin “yaxşılıq və təqva” mövzusunda olması lazım olduğunu bildirmişdir. Yaxşılığın nə olduğu isə bizə Quranda açıqlanmışdır:
Yaxşı əməl üzünüzü məşriqə və məğribə tərəf çevirməyiniz deyildir. Lakin yaxşı əməl sahibləri Allaha, Axirət gününə, mələklərə, kitablara, peyğəmbərlərə iman gətirən, sevdiyi malı qohum-əqrəbaya, yetimlərə, kasıblara, müsafirlərə, dilənənlərə və kölələrin azad edilməsinə sərf edən, namaz qılıb zəkat verən, əhd bağladıqda əhdlərini yerinə yetirən, sıxıntı və xəstəlik üz verdikdə, habelə döyüşdə səbir edən şəxslərdir. Onlar imanlarında doğru olanlardır. Müttəqi olanlar da elə məhz onlardır. (Bəqərə surəsi, 177)
Rəbbimizin Bəqərə surəsində də buyurduğu kimi, yaxşılıq möminin bütün həyatını əhatə edən bir əxlaq şəklidir və insanın bütün həyatı boyunca tətbiq etdiyi bir ibadətdir. Müsəlman özü ehtiyac içində olsa belə yoxsula və yetimə köməklik edən, sevdiyi şeylərdən verən (İnsan surəsi, 8) ixlas sahibi bir quldur. Çünki Allah “Onların mal-dövlətində dilənçinin və yoxsulun payı vardır.” (Zəriyət surəsi, 19) ayəsiylə köməkləşməyi, infaq etməyi və yaxşılıq etməyi bir müsəlman xüsusiyyəti olaraq xəbər vermişdir.
Onların köməyi heç bir şərtə bağlı deyil. Mömin lazım olduğunda yaxşılıq edə bilmək və başqalarını yaxşılığa təşviq edə bilmək üçün hər cür fədakarlığı gözə ala bilər. Etdiyi kömək qarşılıqsızdır, yalnız Allah rizasını hədəfləyər. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) bir hədisində “Əziz və Cəlil olan Allah: Ey qulum, sən kasıblara nəfəqə ver ki, məndə sənə nəfəqə verim, buyurdu.”40 şəklində bildirmişdir.
Allah İnsan surəsində möminlərin rəftarını bu şəkildə bildirər:
və deyərlər: “Biz sizi yalnız Allahın Üzü xatirinə yedirdirik və sizdən nə əvəzini, nə də minnətdarlıq gözləyirik! Əslində, biz, Rəbbimizdən gələ bilən çox kəskin və ağır bir gündən ehtiyat edirik!” (İnsan surəsi, 9-10)
Müsəlman Allahın sonsuz ədalət sahibi olduğunu bilər və dünya həyatında etdiyi gözəl davranışların mütləq bir qarşılığı olacağını ağılından çıxarmaz. Dünya həyatının keçici olduğunu, əsl yurdun Rəbbimizin Qatında olduğunu heç unutmaz. Çünki Allah insanları bu qaçınılmaz sonla xəbərdar etməkdə və hər kəsi gözəl davranışlar etməyə dəvət edir: Gözəl davranış edənlərin alacağı qarşılığı isə, Allah ayələrdə bu şəkildə bildirməkdə və bütün insanlığa çox gözəl müjdə verir:
Müttəqilərə: “Allah nə nazil etmişdir?” – deyildikdə, onlar: “Xeyir nazil etmişdir!” – deyərlər. Bu dünyada xeyirli işlər görənlər üçün gözəl mükafat hazırlanmışdır. Axirət yurdu isə daha xeyirlidir. Müttəqilərin yurdu necə də gözəldir! Onlar ağacları altından çaylar axan Ədn bağlarına girəcəklər. Orada onların ürəklərinin istədikləri hər şey vardır. Allah müttəqiləri belə mükafatlandırır. (Nəhl surəsi, 30-31)
Hindu dini qadınlara zülmü əmr edər
Kitabın əvvəlki hissələrində Hinduizmin batil təlimlərini və alt kastalara daxil olan insanları bir heyvandan daha aşağı görən irqçi ictimai nizamını araşdırdıq. Hindu dininin alt kastalara və hindu olmayanlara istiqamətli irqçi tutumu, qadınlara gəldikdə daha qatı və vəhşidir. Hindu yazılı mətnlərində qadınların gündəlik həyatlarına istiqamətli xüsusi qadağalar, məhdudlaşdırmalar mövcuddur və bütün bu qaydalar qadınlar üçün çox çətinliklərlə dolu bir həyatı nəzərdə tutur. Kişilərlə müqayisə edildiyi zaman hindu qadını sanki bir kölə kimidir və ən təbii haqlarını belə istifadə etməkdən daşınmağa çağırılmışdır.
Dünya üzərindəki bir çox ölkədə qadınlara istiqamətli məhdudlaşdırıcı tətbiqlər, təzyiqçi ənənələr mövcuddur. Ancaq Hindistandakı ənənələr şiddəti, təzyiqi, hər cür alçaltmağı guya müqəddəs örtükdə insanlara təlqin edər. Bu səbəblə də hindular qadınlara zülm etməyi, onları xor görməyi və alçaltmağı özlərinə görə ibadət olaraq görərlər. Hindu dinində qadının mövqeyi bu dinin yalançı müqəddəs mətnləri arasında yazılı olan Manuda belə ifadə edilər:
Bir iradəsizlik çıxmazı, bu əxlaqi fəsad çıxmazı... Bu yanğınlar topluluğu, bu gözlər qapısını insana bağlayan maneə, bu cəhənnəm atəşinin ağızı, bu yalan çiçəklərin səbəti, bu zəhərli sirrin iksiri, bu insanları dəyərsiz dünyaya bağlayan zəncir, ya da tək bir sözlə qadın...41
Əsrlərdir sürən ənənələrindən, din adamlarından və müqəddəs olaraq qəbul etdikləri mətnlərdən güc alan hinduların qadınlara istiqamətli barbar tətbiqlərindən bəziləri bu şəkildədir:
- · Hindu dinində əhəmiyyətli bir yerə sahib olan Manuda qadınlardan “it-bişiricilər” olaraq bəhs edilər. Bu mətnlərdə bəhs edən əmrlərə görə qadınların mülk əldə etmə haqları yoxdur. Qadın hər cür işdə işləyib pul qazana bilər. Amma bütün qazandıqları atasına, yoldaşına, ya da dul isə oğluna aiddir.
- · Qadının tək başına, müstəqil şəkildə qərar verməsi qadağandır. Belə bir haqq axtarışı belə Manuda qadağan edilmişdir.
- · Hindu dininə görə qız uşaqları 7 yaşından etibarən evləndirilə bilərlər. 8 yaşında bir qız uşağının ideal yoldaş olduğuna inanılar. Bu tətbiq, İngilis müstəmləkə rəhbərliyi tərəfindən 1891-ci ildə qadağan edilmiş, ancaq bu qadağan hindu din adamları tərəfindən ənənələrlə ziddiyyət təşkil etdiyi üçün şiddətlə etiraz edilib, həyata keçirilməsinə maneə törədilmişdir. Hindistanda uşaq evlilikləri hələ cəmiyyətin çox böyük bir seqmenti tərəfindən tətbiq olunur.
- · Boşanma haqqı yalnız kişidədir. Qadın hansı növ zülmə, təzyiqə, şiddətə məruz qalırsa qalsın yoldaşından boşana bilməz. Hər vəziyyətdə yoldaşına itaət etməli, gördüyü rəftara razı olmalıdır. Manuda bu vəziyyət “...Əgər ərinin hər hansı xüsusi tərəfi yoxsa belə, onu öz tanrısı kimi saymalıdır” şəklində azğın bir əmrlə idarə olunur.42 (Allahı tənzih edərik.) Bu inanış gündəlik həyatdakı tətbiqlərdə də görülür. Köhnə dövrlərdə Ari kişiləri yoldaşları icazəsiz olaraq evdən çıxarlarsa onların qulaqlarını və burunlarını kəsmə haqqına sahib idilər. Bu tətbiq hələ Hindistanın bəzi kəndlərində davam edir.43
- · Kasta ayırmadan, bütün qadınların təhsil üçün istifadə edilən təməl kitabların böyük hissəsini oxumaları qadağandır. Qadınlar eyni zamanda hindu yazılı mətnlərini, xüsusilə də Vedaları, oxuya bilməz, öyrənə bilməzlər.
- · Drahoma, yəni kişilərin aldığı başlıq pulu, hindu ənənələrindən qaynaqlanan bir başqa zülmdür. 1961 qanunu ilə qadağan edilən drahoma hələ də Hindistanda geniş şəkildə davam edir. Drahomayı bu qədər əhəmiyyətli edən şey, bunun qadınlara qarşı təzyiq, işgəncə və zülm məqsədli olaraq istifadə edilməsidir. Evlilik əsnasında qızın ailəsi kişinin ailəsinə çox böyük pul verər. Evlilikdən sonra da kişinin ailəsi tez-tez pul və mal tələbləri edər və bəzən bunu əldə etmək üçün şiddət edər. Bəzi kişilər başqa bir drahoma daha əldə etmək üçün təkrar evlənmək istəyərlər. Bunun üçün də ümumiyyətlə gənc yoldaşlarını yandıraraq qətl edərlər. Bu qırğınlara intihar, ya da ev qəzası görünüşü verilir. Bu səbəbdən Hindistanda “ev qəzası” ilə ölən qadınların nisbəti olduqca yüksəkdir.44
- · Hindistanda qızları olan ailələr drahoma səbəbiylə böyük narahatlıq yaşayırlar. Çünki həm böyük drahoma verəcək, həm də evləndikdən sonra qızlarının necə bir rəftarla qarşılaşacaqlarını təxmin edə bilməyəcəklər. Son illərdə hamiləlik mərhələsində cinsiyyətin təsbit edilməsinin asanlaşması, qorxu içindəki ailələri çox böyük vəhşiliyə sövq etmişdir. “The Times of India” qəzetində “Cinsiyyət testləri inkişaf etdikcə abort artdı” kimi xəbərlər çıxmış və eyni il Bombeydəkı bir araşdırmada, belə bir testlə birlikdə biri xaricində hamısı qız olan 8.000 dölün alındığını göstərmişdir.45 Darvinist nəzəriyyəçilər tərəfindən inkişaf etdirilən və ən mərhəmətsiz tətbiqləri Nazı Almaniyasında yaşanan yevgenika vəhşiliyinin yeni mərkəzi Hindistandır.
- · Yeni doğulan qız uşaqlarının öldürülməsi hindu dininin ən qədim kitablarındakı qadınlara istiqamətli mərhəmətsiz əmrlərdən qaynaqlanır. Məsələn Ari mətnlərində bu vəhşi ənənə “Bu andan etibarən yeni doğulan bir qız uşağını rədd et və bir oğlana sahiblən” sözləriylə təsdiqlənir.46 Atharva Vidada isə “Burax qız uşağı başqa bir yerdə doğulsun, burada oğlanın doğulmasına icazə ver”47 şəklində əmr mövcuddur. Bir qız uşağı dünyaya gətirən qadın günahkarlıq duyur. Buna görə yeni doğulan qız uşaqlarını öldürmə, yükdən xilas olmanın asan yolu olaraq görülür.48
Qız uşaqlarına istiqamətli bu insanlıqdan kənar tətbiq tarix boyunca din əxlaqının yaşanmadığı bir çox cəmiyyətdə də görülmüşdür. Arilərın bir adəti olan bu vəhşilik, əslində Arilər kimi digər bir çox bütpərəst mədəniyyətdə də görülə bilər. Bu bütpərəst mədəniyyətlərdən biri də, İslamdan əvvəlki ərəb cəmiyyətidir. Allah Quranda bütpərəst ərəblərin qız uşaqlarını dəyərsiz görərək doğular doğulmaz, diri-diri torpağa basdırdıqlarını xəbər verir və qiyamət günü bu günahın hesabının soruşulacağını bildirir:
Diri-diri torpağa basdırılmış qız uşağı soruşulacağı zaman hansı günaha görə öldürülmüşdür; (Təkvir surəsi, 8-9)
Başqa ayələrdə isə Allah, “Onlardan birinə qızı olması ilə müjdə verildikdə hikkəsindən üzü qapqara qaralır. Verilən bəd xəbər ucbatından camaatdan gizlənir. Bilmir nə etsin, körpəni rüsvayçılıq içində saxlasınmı, yoxsa onu torpağa gömsün? Onların verdikləri qərar necə də pisdir!” (Nəhl surəsi, 58-59) ifadəsiylə, qız uşağı olduğu üçün utanan bütpərəstlərin nə qədər böyük səhvin içində olduqlarını açıqlayır. Bu bütpərəst adətinin azğınlığını vurğulayan bir başqa ayə bu şəkildədir:
Onlardan birinə, Mərhəmətli Allaha aid etdikləri qız uşağı ilə müjdə verilsə, hirsindən üzü qapqara qaralar. (Zuxruf surəsi, 17)
Halbuki Allah “Göylərdə və yerdə səltənət Allahındır. O, istədiyini yaradır; kimə qız uşaqları, kimə də oğlan uşaqları bəxş edir. Yaxud hər ikisindən – oğlan və qız uşaqları verir, istədiyini də sonsuz edir. Həqiqətən, O, Biləndir, Qadirdir.” (Şura surəsi, 49-50) ayəsiylə, hər insana cinsiyyətini verənin Özü olduğunu xatırladır. Oğlan kimi, qız uşağı da Allahın doğumunu təqdir etdiyi bir insandır. Ana-atanın məsuliyyəti, Allahın bəxş etdiyi uşaqlarına Onun əmr etdiyi şəkildə sevgi, şəfqət və mərhəmətlə baxmaqdır.
İslam, tarix boyunca hər yerdə bütpərəst dinlərin barbarlığı olan körpə cinayətlərini qadağan etmiş və ortadan qaldırmışdır. Rəbbimiz İslam əxlaqından xəbərsiz olan bu cəmiyyətlərə göndərdiyi peyğəmbərləri və endirdiyi haqq kitabları ilə, qız uşaqlarına qarşı olan bu dünya görüşünün səhv olduğunu bildirmişdir. Peyğəmbərlərin təbliği və İslam əxlaqının insanlar tərəfindən öyrənilməsiylə birlikdə, qız uşaqlarını bir utanc vəsiləsi olaraq görmə düşüncəsi və cahiliyyə cəmiyyətlərində var olan bu cür tətbiqlər böyük ölçüdə ortadan qalxmışdır. Ancaq Hindistan cəmiyyəti əsrlərdir davam edən azğın ənənələrini davam etdirməkdə israr edir və qız uşaqlarını öldürməyi hələ də qanuni görür.
Sati vəhşiliyi ya da dul qadınların yandırılması
Hindistanda ictimai həyata hakim olan azğın tətbiqlər saymaqla bitməyəcək qədər çoxdur. Hər bir inanışın isə çox detallı ritualları, bölgədən-bölgəyə dəyişən şəkilləri vardır. Ancaq bunların içində ən ürküdücü olanı heç şübhəsiz əsrlərdir yüz minlərlə qadının ölümünə səbəb olan “sati” (suttee)-dir. Bu ənənəyə görə qadınlar ərlərinin ölümünün ardından özlərini yandırmalıdırlar.
Qorxunc sati ənənəsi Arilərın Hindistanı zəbtləri dövründə başlamışdı. Tək bir adam üçün tətbiq olunduğunda sati olaraq adlandırılan bu tətbiq, kütlələr halında, bir qəsəbədəki bütün qadınların və qızların dul qalmasının gözlənildiyi vəziyyətlərdə (məsələn kişilər bir döyüşə getdiklərində) tətbiq olunduğunda Jauhar olaraq bilinər.
Qadınların ərlərinin ardından özlərini yandırmalarının səbəbi isə “ərlərindən əvvəl ölməmələrinin” cəzalandırılmasıdır. Jauhar əsnasında, qadınlar heç bir günahları olmadan canlı-canlı qaynadılar, bəziləri iki parçaya kəsilər və digərləri də itlərə yem edilər. Hindu ənənələri bu vəhşi tətbiqi qanuniləşdirmək üçün bəzi açıqlamalar da gətirir. Məsələn bəzi hindu mətnlərində “Jauharın qadınların döyüşdən sonra düşmənlərin əllərinə düşməsinə maneə törətmək üçün edildiyi” izah edilər.49
Bacısı da drahoma ilə uşaq yaşlarında öldürülən hindistanlı yazıçı Sita Ararwal 1999-cu ildə yazdığı “Genocide of Women an Hinduism” (Hinduizmdə qadınların soyqırımı) adlı kitabında satinin bütün hindu mətnlərində yer alan, əsrlər boyunca brahmanlar tərəfindən tətbiq olunan və hələ də tətbiq olunmağa davam edən çox yayılmış bir ənənə olduğunu detallı olaraq izah edir.50 Başda Manu olmaq üzrə hindular tərəfindən ilahi vəhy olaraq qəbul edilən kitablarda bəhs edilən sati əmrlərindən bir neçəsi bu şəkildədir.
Bu həyat yoldaşlarının, üzərində ölülərin yandırıldığı odun yığınına doğru ilk addımı atmalarına icazə verin, heç bir kədər olmadan gözyaşı tökmədən və gözəlcə bəzənmiş olaraq.51
Ərinin cənazə atəşində ölən bir sati, cənnətdə sonsuz səadətin dadını çıxardacaq.52
Ərin ardından özünü qurban etmək, bir qadın üçün edilə biləcək ən üstün vəzifədir.53
Həyat yoldaşına bağlılıq kimi doğru dəyəri qorxunc vəhşiliyə çevirən sati inancı səbəbiylə saysız qadın əsrlərdir yanaraq həyatını itirmişlər. Hindli qadınlar bu vəhşi ənənəni bəzən öz tələbləri ilə, çox zaman da cəmiyyətin təzyiqi ilə tətbiq etmişlər. Zəmanəmizdə sati, Hindistanda rəsmi olaraq qadağandır, ancaq hələ də yayılmış şəkildə tətbiq olunur. Sati hadisələri qeydlərə ümumiyyətlə ev qəzası, mətbəx yanğını kimi keçirilməkdədir. Bəzən də ictimai ritual şəklində...
Məsələn 1987-ci ildə Rajasthandakı Deorala kəndində Roop Kanwar adlı gənc bir qadın ərinin cənazə mərasimində alovlar içində öldürülmüş və sati təkrar müzakirə edilməyə başlanmışdır. Ailəsi, bölgədəki xalq və bir çox hindu qabaqcıllar tərəfindən müdafiə olunan Roopun hərəkətinin, onun öz seçkisi olduğu iddia edilmiş, bəzi kəslər isə gənc qadının ailəsi və brahmanlar tərəfindən zorla məcbur etdirilərək yandırıldığını söyləmişlər.54
Bu yandırma hərəkətlərində kasta sisteminin suverenləri olan brahmanlar tarix boyunca çox böyük rol boynuna götürmüşlər. Satini təşviq edən, bütün ritualı təşkil edən ümumiyyətlə brahmanlar olmuşdur. Dövrümüzdə də sati ənənəsinin təkrar canlandırılması üçün səy göstərənlərin başında yenə brahmanlar gəlir. Ararwala görə brahmanların xüsusilə digər kastalardakı dulların qətl edilməsini təşviq etmələrinin iki təməl məqsədi var:
1) Qadınlarını ortadan qaldıraraq Brahman olmayan irqlərin sayını azaltmaq,
2) Öldürülən qadının mallarının brahmanlar tərəfindən ictimailəşdirilməsi.
İkinci maddə, 1641 və 1667-ci illəri arasında Hindistanı 6 dəfə ziyarət edən fransız səyyah Jean Baptiste Tavernierin gəzinti qeydlərində də geniş bəhs edilir. Tavernierin peşəsi zərgərlikdir və Hindistana ləl-cavahirat ticarəti ilə əlaqədar bir işi səbəbiylə gəlmişdir. Yazdıqları çox insan tərəfindən mühakiməsiz, müşahidələr edilərək qəbul edilir. Hətta Tavernierin yazılarında Hindistana istiqamətli bir heyranlıq sezilir. Ancaq digər bütün müşahidəçilər kimi Brahman olmayan kastaların brahmanlar tərəfindən sıx şəkildə qətl edilməsinə görə çaşqınlıq yaşamış, bunu da qeydlərində izah etmişdir:
Brahmanlar sati edəcək olan qadına yoldaşlıq edərək güc və qərarlılıq təlqin edərlər. Avropalıların bir hissəsi, ölüm qorxusunun ortadan qalxması və yaşanacaq ağrıların yox olması üçün qadına hisslərini yox edən bir növ içki verildiyinə inanılır. Bu qadınların ölməsi brahmanların mənfəətinədir. Çünki qadının üzərindəki bütün ləl-cavahiratlar, üzüklər, bilərziklər yandırılmadan sonra ritualı reallaşdıran Brahmanın mülkiyyətinə keçər. Brahmanlar qadın öldükdən sonra küllərinin arasından bu zinətləri tapmağa çalışarlar.55
Tavernierin təsvirləri, yaşanan vəhşiliyin insanın gözlərinin qarşısında canlanmasına kömək olur. Brahmanların əvvəlcə qadını özünü yandırmağa təşviq etmələri, daha sonra onu şəxsən öz əlləriylə canlı-canlı yandırmaları, sonra da küllərinin arasından zinət əşyalarını axtarışları hindu ritualları gerçəkdə vəhşi bir istismarın vasitəsi olduğunu göstərir. Tavernierin xatirələrində, bu vəhşiliyin detalları belə çatdırılır:
Üç fərqli yerdə qadınların yandırıldığına şahid oldum: Qucarat, Aqra, Dehli. Çayın, ya da su anbarının kənarında qamışlıqdan və müxtəlif otlardan ibarət olan bir neçə kvadrat metr böyüklüyündə bir daxmada edilər. Daxmanın ətrafına kiçik qablar içində yağlayar və müxtəlif materiallar qoyular. Bu materialların məqsədi yandırma əməliyyatının daha tez nəticələnməsidir. Qadın yarı yatmış vəziyyətdə daxmanın ortasında durar. Başı tez yanan bir taxtaya söykənər. Bir brahman onu kürəyindən bir dəmirə bağlayar. Bağlamasının səbəbi qadının atəşdən qorxub qaçmasına maneə törətməkdir.
Ərinin ölü bədənini qadının dizlərinin üzərinə yerləşdirərlər. Təxminən yarım saat bu vəziyyətdə qaldıqdan sonra, yanında olan brahman çölə çıxar və qadın, din adamlarına atəşi yandırmalarını söyləyər. Brahman, qohumları və yoldaşları qadının daha sürətli yanıb, əzab çəkməməsi üçün ətrafdakı yağ dolu qabları atəşə atarlar. Bədən yandıqdan sonra brahmanlar küllər arasında üzük, sırğa, bilərziklərindən qalan qızıl və gümüşləri götürərlər. Rituallara görə bu mallar brahmanlara aiddir.56
Bu edilənlər böyük vəhşilikdir və bütün dünya da satiyi bu şəkildə qəbul edir. Ancaq hindular üçün sati, ölümün öhdəsindən gəlməyi seçən sadiq bir qadın mənasını verər və bu ritualı reallaşdıran qadının guya bir növ tanrı vəziyyətinə gəldiyi fərz edilər.
Hindistanda minlərlə il davam etmiş olan bu qorxunc ənənəni ilk dəfə qadağan edənlərin müsəlmanlar olması da diqqət çəkicidir. “Encyclopedia Britannica”da da ifadə edildiyi kimi, sati tətbiqini ortadan qaldırmaq üçün cəhd edən ilk rəhbərlər, 1526-1707-ci illər arasında Hindistana suveren olan müsəlman Böyük Moğol İmperiyasının hökmdarları olan Sultan və oğlu Əkbərdir.57
Böyük Moğol İmperiyasından sonra Hindistana suveren olan İngilis rəhbərliyi də sati tətbiqini rəsmi olaraq qadağan etmiş, 1828-ci ildə İngilis ümumi qubernator William Bentinck tərəfindən bu mövzuda qanun nəşr olunmuşdur. Ancaq sati ənənəsi yox olmamışdır və hələ də ölkənin bəzi bölgələrində hindu ənənələrinə bərk-bərk bağlı olaraq yaşayan kənd və qəsəbələrdə sati tətbiq olunur.
Təhsilsiz, cahil hindu kütlələrin bu vəhşiliyi məqbul görmələrindən daha da qorxunc olan isə, Hindistanın ən inkişaf etmiş şəhərlərində yaşayıb, oxuyub təhsil almış insanların arasında belə satiyə hələ də tərəfdar tapa bilməsidir. Hindistanda hər keçən gün daha da güclənən həddindən artıq milliyyətçi qruplar, sati ənənəsinin canlandırılması üçün kampaniyalar qururlar. Məsələn fundamentalist VHP partiyasının liderlərindən olub, Babur şah məscidinin sökülməsindən aldığı məmnuniyyəti hər fürsətdə ifadə edən Acharya Giriraj Kishore “Əgər bir qadın yoldaşından ayrılmağa dözə bilməyib, onunla birlikdə yandırılmaq istəyirsə bunda səhv heç bir şey yoxdur”58 şəklində açıqlamaları vardır.
“Deccan Herald” qəzetində dərc olunan “VHP Reviving Sati”-(VHP satini canlandırır)” başlıqlı xəbərdə də dövrümüzün hindu milliyyətçilərinin qadınlara istiqamətli bu zülmün təkrar cəmiyyət içində yayılması üçün güclü təbliğat icra etdikləri və iqtidar partiyası BJP-in də aralarında olduğu Sangh Parivar üzvlərinin ideologiya olaraq satiyə tərəfdar olduqları vurğulanır. Sita Agarwal “Genocide of Woman an Hinduism” (Hindistanda qadın soyqırımı) adlı kitabında hindu həddindən artıq milliyyətçi axınlarıyla qadınlara edilən zülm arasındakı əlaqəni bu şəkildə izah edir:
Dövrümüzdə qadınlara xor baxılması ilə hindu milliyyətçiliyinin yüksəlməsi arasında çox yaxın əlaqə vardır. Sangh Parivar üzvü fundamentalist təşkilatlar (BJP, RSS, VHP, Bajrang Budaq və s.) Hindistanın fərqli bölgələrində sati, drahoma, qız uşaqların öldürülməsi kimi tətbiqləri canlandırırlar. Bu səbəblə də hindi təşkilatlarının işləri səbəbiylə qadının cəmiyyət içindəki mövqeyi çox böyük zərər gördü. Bəziləri cinsiyyətini öyrəndikdən sonra qız uşaqlarını öldürürlər. Bəziləri canlı-canlı yandırırlar, bəziləri boğulurlar, ya da ac buraxılaraq öldürürlər. RSS və VHP kimi partiyaların üzvləri sati üsulunu açıq şəkildə dəstəkləyirlər.59
Hindu dini, uşaq yaşdakı qız uşaqlarını fahişəliyə təşviq edir
Hinduizm hər hansı gözəl əxlaq xüsusiyyətini nəsihət etmədiyi kimi, azğınlığı və əxlaqdan kənar həyatı da açıqca təşviq etməkdədir. Bunlardan biri də “Devadasi (ya da devdasi) sistemi”dir. Hindu ənənələrinə görə uşaq yaşdakı qızlar hindu məbədlərinə xidmət üçün verilərlər. Yoqini adı verilən bu qız uşaqları “hindu yalançı ilahlarıyla” evləndirilərək, onlara həsr edilərlər. Həqiqətdə isə məbəddəki hindu kişilər tərəfindən cinsi istismara məruz qalarlar. Bu evliliklər bir çox araşdırmaçı tərəfindən “hindu dininə xidmət yalanı ilə məbəd imzalı fahişəlik”60 olaraq adlanır.
Bu tətbiq ilk olaraq brahmanlar tərəfindən, xalqın marağını məbədlərə çəkmək və onlardan pul yığa bilmək üçün ortaya atılmışdır. Brahmanlar xalqı da bu tətbiqin içində yer almaları üçün təşviq etmişlər, bu məqsədlə də “Vesya darsanam punyam, papa nasanam!” (Fahişəlik edən qadına baxma üstünlüyü ilə, günahlardan xilas ola bilərsiniz)61 şəklində şüar da uydurmuşlar. Ancaq İngilis rəhbərliyinin çıxardığı bəzi qanunlarla qadağan edilən bu tətbiqə hələ də tez-tez rast gəlinir.
Məbədlərdə edilən fahişəlik hindular tərəfindən çox qiymətli ritual olaraq görülər. Məbədlərə verilən qızlar, yəni yoqinilər, onlara görə xəyali ilahlarla evlidirlər. Bu səbəblə də ailələr qızlarını məbədlərin xidmətinə təqdim etməkdə heç bir qorxulu hal görməzlər. Bu qızlar 13 yaşına gəldiklərində əvvəlcə bir şəkil, ya da daşla simvollaşdırılan Subramania bütü ilə evləndirilərlər. Onlarla ilk olaraq rahiblər əlaqəyə girər62, daha sonrakı gün, 4000 rupi ilə 10000 rupi (94-235 USD) arasında ən yüksək miqdarda pul təklif edən adama istədiyi qədər saxlamaq şərti ilə satılarlar. Bu əxlaqdan kənar qazanc isə məbədin gəliri halına gəlir.
İllinoys Universitetində aparılan bir araşdırmada Hindistanın “uşaqların fahişəlik etdirilərək cinsi mənada ən çox istismar edildikləri” ölkə olduğu ifadə edilir. Təxminən 300.000 uşaq bu əxlaqsız nizamda istifadə edilməkdə, ortalama yaş isə 13 olaraq təyin olunmaqdadır. “Jubilee Action” adlı beynəlxalq insan haqları təşkilatı tərəfindən hazırlanan “Hindistanda uşaq fahişəliyi” başlıqlı hesabatda isə bu sayı hər il 8-10% arasında artdığı ifadə edilir. Yalnız Belgum bölgəsində 3300 ədəd devadaşi, yəni fahişəlik tətbiq olunan məbədin olduğu təxmin edilir. Fahişəliyin bu dərəcə yayılmış olması Hindistandakı AIDS xəstələrinin sayını da sürətlə artırır. Hindistanda rəsmi qeydli 3.5 milyon AIDS xəstəsi var.63
Fahişəlikdə istifadə edilən “yoqini” gənc qızların böyük hissəsi kəndlərdən gəlir. Cəmiyyətin patriarxal quruluşu, dini sanksiyalar, əsrlərdir davam edən ənənələr bu tətbiqin yayılmasının ən əhəmiyyətli səbəbidir. İllinoys Universitetinin hesabatında uşaq fahişəliyinin “ənənəvi, ayinləşdirilmiş və ictimai olaraq təşkil edilmiş” olduğuna da diqqət çəkilir.64 Devadasi 1982-ci ildə qanunla qadağan edilmişdir. Uşaqlarını məbədlərə fahişəlik etmələri üçün göndərən ailələr 5 ildən başlayan həbslə cəzalandırılırlar. Ancaq bu cəza çox vaxt tətbiq olunmur. Çünki devdasın hindu dinindən gələn bir ənənə olduğuna inanan ailələr bunu səhv olaraq görmürlər. 2001-ci ildə, illərlə zorla fahişəlik etdirildiyi bir məbəddən qaçan Ashama adlı 35 yaşındakı bir yoqini, uşaqlığından bəri yaşadıqlarını belə izah etmişdir:
Məbədə girdiyim gündən etibarən heç bir zaman hüzur tapa bilmədim. Karnidə yaşayan bütün kişilərin təcavüzünə açıq hala gəldim... Yaşadığım bu zədə, daha yetkinlik çağına belə gəlmədən əvvəl başladı.65
Dövrümüzdə həddindən artıq milliyyətçi hindu qrupları da qanunlarla qadağan edilən devadasi sisteminin təkrar rəsmi olaraq həyata keçirilməsini müdafiə edirlər. Bu əxlaqi çökmənin daha ürküdücü istiqaməti isə Hindistan kimi uşaqların fahişəlik ticarətində istifadə edildikləri ölkələrin ən əsas turistik məkanlar olaraq tanıdılması, dünyanın bir çox yerindən azğın düşüncəyə sahib insanların yalnız bu məqsədlə bəhs edilən bölgələrə axın etməsidir. Halbuki fahişəlik çirkin həyasızlıq, Allahın haram etdiyi böyük günahdır. Allah Quranda belə buyurar: “Zinaya yaxınlaşmayın. Çünki bu, iyrənc bir əməl və murdar bir yoldur!” (İsra surəsi, 32)
Onlar Allahla yanaşı başqa məbuda yalvarmaz, Allahın haram etdiyi cana haqsız yerə qıymaz və zina etməzlər. Bunu edən kimsə cəzalandırılar. (Furqan surəsi, 68)
Ancaq azğın hindu dinini ilk ortaya atanlar kimi əsrlərdir bu əxlaqi azğınlığa dəstək olanlar da, bu çirkin əxlaqsızlığa ortaq olurlar.
Ancaq heç unutmamaq lazımdır ki, bu əxlaqı çöküşü təşviq edən insanların, içində olduqları vəziyyətdən tezliklə qurtarılmaları lazımdır. Bu insanlar ya Hindistanda olduğu kimi atalarından gördükləri üçün, ya da dünyanın dörd bir tərəfindəki kimi əxlaqi degenerasiya səbəbiylə çirkinliyi, əxlaqsızlığı, azğınlığı gözəl görməyə başlamışlar. İslam əxlaqının hakim olduğu bir cəmiyyət isə insanları hər zaman ən gözələ, ən doğruya, ən dürüst olana, ən heysiyyətli və şərəfli olan həyata, ən ağıllı olan rəftara etina etdirər. Allah bir ayəsində imanı gözəl və əxlaqsızlığı çirkin görənlərin doğru yolu tapdıqlarını bildirər:
…Lakin Allah sizə imanı sevdirmiş, onu qəlbinizə gözəl göstərmiş, sizdə küfrə, günaha və asi olmağa qarşı nifrət oyatmışdır. Doğru yolda olanlar da bunlardır. (Hucurat surəsi, 7)
İnsanları pisliklərdən və azğınlıqlardan saxlayacaq, gözəl əxlaqı insanlar arasında hakim edə biləcək tək güc Rəhman və Rəhim olan Allahdır. Rəbbimiz elçiləri vasitəsilə bizlərə ən gözəl əxlaqı bildirmişdir. Allah bir ayəsində belə bildirər:
Kitabdan sənə vəhy olunanları oxuyub namaz qıl. Həqiqətən, namaz çirkin və yaramaz işlərdən çəkindirir. Allahı yada salmaq isə ibadətlərin ən əzəmətlisidir. Allah nə etdiklərinizi bilir. (Ənkəbut surəsi, 45)
İslamda qadına verilən dəyər
İslam dinində qadına verilən böyük dəyər Quran ayələrində və Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərində detallı olaraq açıqlanır. İslam dinində qadın və qadın haqları müdafiə edilir, cahiliyyə cəmiyyətlərində qadınlara qarşı hakim olan səhv dünyagörüşü ortadan qaldırılmış, qadına cəmiyyət içərisində hörmətli bir yer qazandırılmışdır. Alınan bütün bu tədbirlər, qadınların lehinədir və onların zərərə uğramalarını, əzilməmələrinə qarşı tədbir məqsədini daşıyır.
Allah insanlara Quran ilə ən doğru yolu göstərmiş və cahiliyyə inanclarını daşıyan insanların səhv tətbiqlərini ortadan qaldırmışdır. Rəbbimiz Qatında üstünlük ölçüsünün cinsiyyət deyil, Allah qorxusu, iman, gözəl əxlaq, ixlas və təqva olduğu ayələrdə belə bildirilmişdir:
Ey insanlar! Biz sizi kişi və qadından yaratdıq. Sonra bir-birinizi tanıyasınız deyə, sizi xalqlara və qəbilələrə ayırdıq. Şübhəsiz ki, Allah yanında ən hörmətli olanınız Ondan ən çox qorxanınızdır. Həqiqətən, Allah Biləndir, Xəbərdardır. (Hucurat surəsi, 13)
Ey Adəm oğulları! Sizə ayıb yerlərinizi örtəcək libas və bəzək-düzək nazil etdik. Təqva libası isə daha xeyirlidir. Bu, Allahın dəlillərindəndir. Bəlkə düşünüb onlardan ibrət alasınız. (Əraf surəsi, 26)
Bir başqa ayədə isə Allah, “...Sizin etdiyiniz yaxşılıqları Allah bilir. Özünüzlə azuqə götürün! Ən yaxşı azuqə isə təqvadır. Məndən qorxun, ey ağıl sahibləri!.” (Bəqərə surəsi, 197) şəklində buyuraraq, insanlara əldə edə biləcəkləri ən xeyirli xüsusiyyətin təqva olduğunu bildirmişdir. Bu səbəbdən insanların əsas məqsədləri mal-mülk, şan-şöhrət kimi maddi dəyərlər deyil, insanı həm dünyada, həm də Allah Qatında əsas qiymətli hala gətirəcək və üstünlük qazandıracaq olan təqva olmalıdır.
Allah bir başqa ayəsində də, bəzi insanlar arasında bir üstünlük ünsürü halına gəlmiş olan zənginlik yerinə, Allahın fəzlini istəmənin daha məqbul olduğunu belə bildirir:
Allahın birinizi digərinizdən üstün etdiyi şeyə tamah salmayın. Kişilərin qazandıqlarından öz nəsibi, qadınların da qazandıqlarından öz nəsibi vardır. Allahdan, Onun lütfünü diləyin. Həqiqətən, Allah hər şeyi Biləndir. (Nisa surəsi, 32)
Allahın bildirdiyi bütün bu ayələrdən aydın olduğu kimi, üstünlüyü cinsiyyətdə, fiziki gücdə, ya da başqa bir cahiliyyə meyarında axtarmaq böyük səhvdir. Tək üstünlük Allahın bizə bildirdiyi kimi imanın və təqvanın üstünlüyüdür.
Allah Quranın “Şübhəsiz ki, sədəqə verən kişi və sədəqə verən qadınlar və Allaha gözəl borc verənlər üçün əvəzi qat-qat artırılacaqdır. Onlar üçün çox dəyərli bir mükafat da vardır. (Hədid surəsi, 18) ayəsiylə, həm kişilərə həm də qadınlara, əsl üstün və şərəfli olan qarşılığın Allahın bildirdiyi əxlaqı yaşamaqla qazanılacağını xatırlatmışdır.
Qadın və kişi əlbəttə ki, fiziki mənada bir-birlərindən fərqli quruluşa sahibdirlər. Ancaq qadının fiziki olaraq, kişiyə nisbətlə daha az güclü olması, onun cəmiyyət içərisində kişidən daha az dəyər görməsi üçün bir səbəb deyil.
İslam əxlaqına görə, əsl əhəmiyyətli olan bir insanın cinsiyyəti deyil, Allaha dərin iman və Allah qorxusuyla bağlanmış olmasıdır. Allahın əmr və qadağanlarına diqqətlə əməl etməsi, Quran əxlaqını ən gözəl şəkildə yaşamağa çalışmasıdır. Allah Qatında əsl dəyər görəcək olan, insanın bu xüsusiyyətləri olacaq. Allah Quranda qadın olsun kişi olsun iman edən bir kimsənin sahib olması lazım olan xüsusiyyətləri belə açıqlamışdır:
Mömin kişilərlə mömin qadınlar bir-birinin dostlarıdır. Onlar insanlara yaxşı işlər görməyi buyurur, pis əməllərə qadağa qoyur, namaz qılır, zəkat verir, Allaha və Onun Elçisinə itaət edirlər. Allah onlara rəhm edəcəkdir. Həqiqətən, Allah Qüdrətlidir, Müdrikdir. (Tövbə surəsi, 71)
Allahın ayədə bildirdiyi kimi, mömin qadınlar və mömin kişilər eyni məsuliyyətlərə sahibdirlər. Allaha ibadət etməklə, Quran əxlaqını yaşamaqla, insanlara yaxşılığı əmr edib pisliyi maneə törətməklə və Quranda bildirilən bütün əmr və tövsiyələrə əməl etməklə məsuldurlar. Allah Quranın “Ey iman gətirənlər! Əgər Allahdan qorxsanız, O sizə haqla nahaqqı ayırd etmə bacarığı verər, günahlarınızdan keçər və sizi bağışlayar. Allah böyük lütf sahibidir.” (Ənfal surəsi, 29) ayəsində, Allahdan qorxub çəkinən hər insana, “doğrunu səhvdən ayıran bir nur və anlayış” verəcəyini vəd etmişdir.
İnsanın qadın, ya da kişi olması bu nəticəni dəyişdirmir. Səmimiyyətinə, ixlasına və imanına qarşılıq, Allah bir insana həyatın hər sahəsində özünü doğru yola çatdıracaq, doğru qərarlar alacaq və məqsədəuyğun rəftarlar etməsini təmin edəcək bir ağıl verir. Bu səbəbdən ağıl, insanın cinsiyyətinə görə deyil, tamamilə Allaha qarşı olan səmimi bağlılığına, yaxınlığına və qorxusuna görə inkişaf edir.
Qadın, ya da kişi olsun, bu tamamilə insanın Allaha olan imanının gücü istiqamətində, əxlaqıyla, şəxsiyyəti ilə və boynuna götürdüyü məsuliyyətlərlə ön plana çıxmasına bağlıdır. Bu səbəblə də İslam əxlaqını mənimsəyən qadınlar üçün, kişilərə istiqamətli bir bərabərlik mübarizəsi deyil, bunun yerinə “xeyirlərdə yarışma” əxlaqı vardır.
Xeyirlərdə yarışmaq, iman edənlərin, həyatlarının hər anında Allahın razılığını qazana bilmək üçün əllərindən gələn səyin ən çoxunu göstərmələridir. Bu məqsədləri istiqamətində, Allahın ən sevdiyi, ən razı olduğu və Allaha ən yaxın insan ola bilmək üçün xeyirlərdə yarışarlar. Ancaq bu yarış, tamamilə Rəhmanı bir yarışdır. Allah möminləri dünyada və axirətdə önə keçirən xüsusiyyətin bu istiqamətdə göstərdikləri səy olduğunu Quranda belə bildirir:
Məhz onlar yaxşı işlər görməyə tələsər və bu işlərdə öndə gedərlər. (Muminun surəsi, 61)
Sonra, Kitabı qullarımız içərisindən seçdiklərimizə miras etdik. Onlardan kimisi özünə zülm edər, kimisi orta yol tutar, kimisi də Allahın izni ilə yaxşı işlərdə öndə gedər. Böyük lütf də budur. (Fatır surəsi, 32)
Qadın və kişi arasındakı bərabərlik, Allahın qadına və kişiyə dünya həyatındakı imtahan müddətində bərabər haqlar verməsindən də aydın olur. “Biz yer üzündə olan bütün şeyləri ona bəzək etdik ki, insanlardan hansının əməlcə daha gözəl olduğunu sınaqdan keçirək.” (Kəhf surəsi, 7) və “Hər kəs ölümü dadacaqdır. Biz sizi sınamaq üçün şər və xeyirlə imtahana çəkirik. Siz ancaq Bizə qaytarılacaqsınız!” (Ənbiya surəsi, 35) ayələriylə Allah, kimlərin daha gözəl davranışlarda olacağının ortaya çıxması üçün, qadını da kişini də sınadığını bildirmişdir.
Allah qadına da, kişiyə də müəyyən bir ömür təyin etmiş, hər ikisini də Qurandan məsul tutmuş, hər ikisinə də həyatlarının hər anında özlərinə doğrunu ilham edəcək bir vicdan vermiş, nəfsi və şeytanı hər ikisinə düşmən etmişdir. Dünya həyatındakı imtahanın gərəyi olaraq, bütün bu şərtlər qarşısında qadın, ya da kişi olsun hər kim gözəl əxlaq göstərib saleh əməllər edərsə, Allah o kəslərin dünyada və axirətdə ən gözəl qarşılığı tapacaqlarını bildirmişdir:
...istər kişi, istərsə də qadın olsun, – heç bir kəsin əməyini puç etmərəm. Siz bir-birinizdənsiniz. Hicrət edənlərin, öz yurdlarından çıxarılanların, Mənim yolumda əziyyətə düçar olanların, vuruşanların və öldürülənlərin, əlbəttə, təqsirlərindən keçəcək və onları ağacları altından çaylar axan Cənnət bağlarına daxil edəcəyəm. Bu, Allah tərəfindən bir mükafatdır. Gözəl mükafat məhz Allah yanındadır. (Ali İmran surəsi, 195)
Bir başqa ayədə isə Allah, “Mömin olaraq yaxşı iş görən kişi və qadınlara, əlbəttə, gözəl həyat bəxş edəcək və etdikləri ən yaxşı əməllərə görə onları mütləq mükafatlandıracağıq.” (Nəhl surəsi, 97) şəklində buyuraraq, kişi, ya da qadın, kim olursa olsun, bütün insanların dünyada və axirətdə heç bir haqsızlığa uğradılmadan əksiksiz olaraq qarşılıq görəcəklərini xatırlatmışdır. (Baxın: Nümunə müsəlman qadın: Hz. Məryəm, Harun Yəhya, 2003)
İslamda qadın ilə kişinin cəmiyyətdəki yeri də tamamilə bərabərdir. İslama görə qadınların da kişilər kimi təhsil, mal əldə etmə, iş, evlənəndə yoldaşını seçmə, miras buraxma, özünü ifadə etmə, öz həyatını təyin etmə kimi təməl haqları vardır. Bu səbəblədir ki, İslam, tarixdə qadınlar üçün “qurtarıcı” olmuşdur. Bu həqiqət qərbli şərhçilər tərəfindən də qəbul edilir. Məşhur Orta Şərq mütəxəssisi Bernard Lewis, bu mövzuda aşağıdakı şərhi edər:
Ümumiyyətlə İslamın yayılması köhnə Ərəbistanda qadınların vəziyyəti baxımından böyük düzəlişlər oldu, onlara mal əldə etmə və digər bir çox haqq qazandırdı və ərləri, ya da sahibləri tərəfindən məruz qaldıqları pis rəftara qarşı qorunma gətirdi. Bütpərəst Ərəbistanda ənənəvi olaraq müqəddəs hesab edilən qız körpələrin öldürülməsi, İslam tərəfindən qadağan edildi.66
Bir başqa qərbli İslam mütəxəssisi, İngilis yazıçısı Karen Armstronq, eyni mövzuda bunları yazır:
Körpə qız cinayətlərinin yayılmış olduğu və qadınların heç bir haqqa sahib olmadığı İslamdan əvvəlki dövrdə həyatın qadınlar üçün necə olduğunu xatırlamamız lazımdır. Eyni kölələr kimi qadınlara da aşağı bir növ kimi davranılmış, heç bir qanuni haqq tanınmamışdır. Bu cür primitiv bir dünyada, hz. Məhəmmədin qadınlar üçün etdikləri fövqəladədir. Hər hansı bir qadının şahid ola biləcəyi və ya özünə aid hər hansı bir mirasa sahib ola biləcəyi düşüncəsi belə o zaman üçün çox təəccüblüdür.67
Karen Armstronqun yazdığına görə, İslamın ilk əsrlərində müsəlman cəmiyyətlər dünyada qadınların ən azad və hörmətli olduqları cəmiyyətlərdir.
“Müsəlmanlar, Xaçlı dövlətlərində qərbli xristianların öz qadınlarına necə davrandıqlarını gördüklərində dəhşətə qapılmışlar və xristian din adamları da İslamı kölələrə və qadınlara çox haqq verdiyi üçün tənqid etmişlər.”68
Qısacası İslam, qadınlara; azadlıq, möhtərəmlik, qorunma və hüzur gətirər. Hinduizm isə onları vəhşilik, istismar, alçaldılma və qorxu dolu bir həyata sürüyər. Hinduizmin axirət həyatında gətirdiyi itki isə əlbəttə daha böyükdür.
Allah ayələrdə inkar edənlərin cəhənnəmdəki vəziyyətlərini bu şəkildə xəbər vermişdir:
Hüzurumuza ilk dəfə sizi xəlq etdiyimiz kimi tək-tənha, həm də sizə verdiyimiz nemətləri arxanızda qoyub gəldiniz. Öz aranızda Allaha şərik saydığınız şəfaətçilərinizi də yanınızda görmürük. Artıq aranızda əlaqə qırılmış, iddia etdiyiniz məbudlar isə sizdən uzaqlaşmışdır. (Ənam surəsi, 94)
Haqqında heç bir dəlil nazil etmədiyi şeyi Allaha şərik qoşduqlarına görə, kafirlərin qəlblərinə qorxu salacağıq. Onların sığınacaqları yer Oddur. Zalımların məskunlaşacağı yer necə də pisdir! (Al İmran surəsi, 151)
